Windykacja - wszystko o windykacji długów

Czym jest windykacja?

Windykacja jest dochodzeniem własności za pomocą środków określonych przepisami prawa. Windykacja ma za zadanie odzyskanie należności od dłużnika na poczet wierzyciela, wszelkimi, dozwolonymi metodami. To, jakie są środki dochodzenia własności zapisane jest w Kodeksie Cywilnym oraz Kodeksie Postępowania Cywilnego.

Co jest zadaniem firm windykacyjnych?

230p67r firm windykacyjnych jest, w imieniu wierzyciela, odzyskanie środków finansowych, czy ruchomości od dłużnika. Nie każdy ma czas i możliwości aby samodzielnie dochodzić odzyskania własności. W tym celu powstały firmy windykacyjne, które wyręczają wierzycieli w odzyskiwaniu ich własności. Firmę windykacyjną może nająć zarówno instytucja jak i osoba fizyczna. Firmy windykacyjne obowiązuje prawo, więc ich możliwości zawężają się do takich samych środków, z jakich skorzystać mógłby sam wierzyciel w celu odzyskania swojej własności.

Prawa i obowiązki windykatora

Do głównych zadań windykatora należy odzyskanie własności wierzyciela. W tym celu windykator musi nawiązać kontakt z dłużnikiem. W zakresie jego praw istnieje jedynie możliwość polubownego rozwiązania sporu i odzyskania własności. Windykator może przypominać o zadłużeniu, może informować o konieczności spłaty, może przekazać informacje bezpośrednio od wierzyciela, jakie kroki zostaną przez niego podjęte w celu odzyskania długu. Windykator tak naprawdę niewiele może, a co więcej, tak naprawdę jedyną jego bronią jest rozmowa.

Zdarzyć się może jednak, że windykator przekroczy swoje uprawnienia. W takiej sytuacji niezwłocznie należy zgłosić ten fakt u jego przełożonych, jego zleceniodawcy, a nawet można z takim problemem udać się na policję.

Czego nie może windykator?

Windykator nie może:

• Zastraszać dłużników i grozić im,
• Wejść do mieszkania nieproszony,
• Nagabywać i nękać, podnosić głosu,
• Stosować siły i przymusu bezpośredniego.

Jeśli windykator dopuścił się któregoś z wyżej wymienionych czynów, nie należy zwlekać, tylko od razu zgłosić sprawę w odpowiednim miejscu.

Wybór firmy windykacyjnej

Wybór odpowiedniej firmy windykacyjnej jest kluczowy dla skutecznego odzyskania należności. Dobra firma windykacyjna nie tylko pomoże w odzyskaniu długu, ale również zadba o utrzymanie dobrych relacji z dłużnikiem. Oto 7 kroków, które warto wziąć pod uwagę przy wyborze firmy windykacyjnej.

1. Zanim rozpoczniesz poszukiwania, zidentyfikuj swoje potrzeby. Zastanów się nad następującymi kwestiami: Jakie kwoty są do odzyskania? Jak długo długi są przeterminowane? Jakie są oczekiwania co do czasu odzyskania należności? Czy dłużnicy są przedsiębiorcami, czy osobami fizycznymi?
2. Przeprowadź dokładne badanie rynku, aby znaleźć firmy windykacyjne, które działają w twojej branży lub mają doświadczenie z podobnymi przypadkami. Zwróć uwagę na: Opinie i referencje od innych klientów oraz informacje dostępne na stronach internetowych firm.
3. Upewnij się, że wybrana firma windykacyjna posiada wszystkie niezbędne licencje i uprawnienia do prowadzenia działalności windykacyjnej.
4. Porównaj oferty kilku firm windykacyjnych, zwracając uwagę na zakres oferowanych usług, koszty i prowizje usług oraz czas realizacji.
5. Dowiedz się, jakie metody stosuje firma windykacyjna w procesie odzyskiwania należności. Upewnij się, że firma działa zgodnie z przepisami prawa i etyką zawodową. Ważne jest, aby metody działania były skuteczne, ale jednocześnie nie naruszały praw dłużnika.
6. Przed podpisaniem umowy dokładnie ją przeczytaj i upewnij się, że zawiera wszystkie istotne szczegóły dotyczące współpracy, w tym: zakres usług, warunki płatności, odpowiedzialność stron, procedury postępowania w przypadku sporów.
7. Po rozpoczęciu współpracy regularnie monitoruj postępy w procesie windykacji. Oceniaj skuteczność działań firmy windykacyjnej i jej komunikację z tobą. Jeśli firma nie spełnia twoich oczekiwań, rozważ zmianę partnera.

Ile kosztuje windykacja?

Windykacja kosztuje ok. 5% wartości długu. Rzetelne firmy windykacyjne o ugruntowanej pozycji na rynku nie pobierają żadnych opłat, póki nie osiągną zamierzonych rezultatów. Zwykle w takiej sytuacji, jeżeli firma windykacyjna zawiedzie w odzyskaniu własności wierzyciela, wszystkie koszty jakie poniosła opłaca samodzielnie. Dopiero sprawy zakończone sukcesem, przynoszą zysk firmie windykacyjnej. Ile wynosi koszt takiej usługi? Wszystko zależy od wielkości długu, jaki firma windykacyjna odzyska, z tego względu, że opierają się oni na zyskach z prowizji. Prowizja liczona jest od kwoty długu jaki firma musi odzyskać. Zwyczajowo przyjęło się, że prowizja dla firmy windykacyjnej to około 5% wartości długu. Oczywiście firmy windykacyjne informują wcześniej, jaki procent odzyskanej kwoty stanowić będzie zapłatę za usługę. Niektóre firmy trudniące się odzyskiwaniem długów podają widełki prowizyjne. Dla wyższych kwot prowizja jest niższa, dla niższych odpowiednio wyższa.

Etapy windykacji

Proces windykacji można podzielić na 3 kluczowe etapy:

1. Windykacja polubowna (przedsądowa):
• Przypomnienie o płatności. Pierwszym krokiem jest kontakt z dłużnikiem i przypomnienie o zaległej płatności. Może to być telefon, e-mail, list czy SMS.
• Negocjacje. Wierzyciel próbuje nawiązać dialog z dłużnikiem, aby ustalić przyczyny zaległości i ewentualne możliwości spłaty długu. Może to obejmować propozycje rozłożenia długu na raty, odroczenia terminu płatności lub inne formy ugody.
• Monit. Jeśli pierwsze przypomnienia nie przyniosą skutku, wierzyciel wysyła formalne wezwanie do zapłaty (monit), które informuje dłużnika o konsekwencjach braku uregulowania należności.
• Ostateczne wezwanie do zapłaty. Przed skierowaniem sprawy do sądu, wierzyciel wysyła ostateczne wezwanie do zapłaty z informacją, że brak reakcji skutkować będzie podjęciem kroków prawnych.
2. Windykacja sądowa:
• Złożenie pozwu. Wierzyciel składa pozew do sądu o zapłatę należności. W pozwie powinny być zawarte wszystkie niezbędne dokumenty potwierdzające istnienie długu.
• Postępowanie sądowe. Sąd analizuje sprawę, może wezwać strony na rozprawę, a następnie wydaje wyrok. Jeśli wyrok jest na korzyść wierzyciela, dłużnik jest zobowiązany do spłaty należności.
• Nakaz zapłaty. W prostych sprawach sąd może wydać nakaz zapłaty bez rozprawy, na podstawie przedstawionych dokumentów.
3. Windykacja komornicza (egzekucyjna):
• Wniosek o egzekucję. Jeśli dłużnik nie wywiązuje się z wyroku sądu, wierzyciel składa wniosek o wszczęcie egzekucji do komornika.
• Działania komornika. Komornik przeprowadza działania mające na celu odzyskanie należności, takie jak zajęcie konta bankowego, wynagrodzenia, ruchomości lub nieruchomości dłużnika.
• Licytacja. W przypadku zajęcia nieruchomości lub ruchomości, komornik może przeprowadzić licytację, z której dochód zostanie przeznaczony na spłatę długu.

Proces windykacji zaczyna się od prób polubownego odzyskania należności i kończy na działaniach egzekucyjnych prowadzonych przez komornika. Każdy z etapów ma swoje specyficzne procedury i wymaga różnego stopnia zaangażowania zarówno ze strony wierzyciela, jak i dłużnika. Ważne jest, aby wierzyciel dokładnie dokumentował wszystkie podjęte kroki i posiadał wszelkie dowody potwierdzające istnienie długu oraz działania podjęte w celu jego odzyskania.

Jak długo trwa proces windykacji?

Proces windykacji trwa od kilku tygodni do kilku lat, w zależności od wielu czynników, takich jak reakcja dłużnika, złożoność sprawy, zasoby wierzyciela oraz obciążenie sądów i komorników. Ważne jest, aby wierzyciel był cierpliwy i konsekwentny w swoich działaniach, aby zwiększyć szanse na odzyskanie należności.

Prewindykacja. Na tym etapie wierzyciel podejmuje działania mające na celu przypomnienie dłużnikowi o nadchodzących terminach płatności, zanim jeszcze pojawi się zaległość.

• Czas trwania: Kilka dni do kilku tygodni

Windykacja miękka. Etap ten obejmuje wszystkie polubowne próby odzyskania należności, takie jak wysyłanie monitów, ponagleń, kontakt telefoniczny oraz wizyty windykacyjne. Czas trwania windykacji miękkiej zależy od reakcji dłużnika i jego skłonności do współpracy.

• Czas trwania: Kilka tygodni do kilku miesięcy

Windykacja twarda. Jeśli polubowne metody zawiodą, wierzyciel może podjąć bardziej radykalne kroki, takie jak wpisanie dłużnika do baz dłużników, przekazanie sprawy do sądu oraz wszczęcie postępowania sądowego. Proces sądowy może być czasochłonny, zwłaszcza jeśli dłużnik wniesie sprzeciw lub odwołania.

• Czas trwania: Kilka miesięcy do kilku lat

Postępowanie sądowe. Postępowanie sądowe może trwać od kilku miesięcy do kilku lat, w zależności od złożoności sprawy, ilości dowodów oraz obciążenia sądów. Na tym etapie sąd wydaje wyrok nakazujący dłużnikowi uregulowanie zadłużenia.

• Czas trwania: Kilka miesięcy do kilku lat

Postępowanie egzekucyjne. Jeśli dłużnik nie zastosuje się do wyroku sądu, wierzyciel może wszcząć postępowanie egzekucyjne. Komornik sądowy podejmuje działania mające na celu odzyskanie należności, takie jak zajęcie majątku dłużnika, jego sprzedaż i przekazanie uzyskanych środków wierzycielowi.

• Czas trwania: Kilka miesięcy do kilku lat

Czynniki wpływające na czas trwania windykacji

Czynniki wpływające na czas trwania windykacji to:

• Reakcja dłużnika: Chęć współpracy i gotowość do negocjacji mogą znacznie skrócić proces windykacji.
• Kompleksowość sprawy: Złożone przypadki z dużą ilością dokumentów i dowodów mogą wydłużyć czas trwania procesu.
• Zasoby wierzyciela: Wierzyciele, którzy dysponują odpowiednimi zasobami (np. prawnymi, finansowymi), mogą szybciej przeprowadzić proces windykacji.
• Obciążenie sądów i komorników: Wysokie obciążenie sądów i komorników może opóźnić rozpatrzenie sprawy i realizację działań egzekucyjnych.

Rodzaje windykacji

Rodzaje windykacji różnią się w zależności od metod i celów działania.  

• Windykacja krajowa i windykacja zagraniczna. W zależności od tego, skąd pochodzi dłużnik, proces windykacji wdrożony zostanie w kraju wierzyciela lub w kraju dłużnika. Windykacja krajowa będzie wtedy, kiedy dłużnika pomimo obcego obywatelstwa, przebywa na terenie Polski. Jeżeli wyjechał z Polski do innego kraju, wtedy postępowanie prowadzone będzie przez windykację zagraniczną,
• Windykacja terenowa i windykacja stacjonarna. Windykacja stacjonarna to wszystkie połączenia telefoniczne, listy, SMSy czy maile wysłane do dłużnika. Windykacja terenowa rozpoczyna się w momencie, kiedy wierzyciel lub firma windykacyjna postanowi złożyć dłużnikowi wizytę osobiście. Konieczność ruszenia “w teren” czyni windykację terenową,

Nie jest to jednak jedyny podział. Warto przyjrzeć się również na podział windykacji, uzależniony od tego, kto aktualnie posiada prawo do wierzytelności. Wynika to z tego, że wierzyciel może udzielić pełnomocnictwa firmie windykacyjnej, a co więcej, może nawet przekazać prawo do długu firmie windykacyjnej. Ma to realne znaczenie przy tych rodzajach windykacji:

• Windykacja powiernicza - wierzyciel przekazuje prawa do wierzytelności firmie windykacyjnej. Firma windykacyjna posiada dzięki temu więcej praw i możliwości przy próbach odzyskania zadłużenia. Jeśli się uda, prawa do długu wracają do wierzyciela,
• Windykacja powiernicza z zaliczką - tak jak powyżej, z tym, że firma wypłaca “zaliczkę” wierzycielowi (nawet do 90% wartości zadłużenia) jeszcze przed odzyskaniem długu, a środki od dłużnika, jeśli uda się je odzyskać, pozostają własnością firmy windykacyjnej,
• Windykacja na zlecenie - w tym przypadku wierzyciel nie ma prawnie możliwości przekazać praw do długu, więc udziela firmie windykacyjnej jedynie pełnomocnictwa. Daje to więcej praw i możliwości firmie windykacyjnej, jednak nie tak dużo jak przekazania całości praw do długu,
• Polubowna windykacja na zlecenie - tutaj firma windykacyjna, na zlecenie wierzyciela, staje się jedynie mediatorem, negocjatorem pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem. Ma to na celu pomóc odzyskać dług, jednocześnie zachować pozytywne relacje między partnerami biznesowymi.

Przyczyny braku płatności i rozpoczęcia procesu windykacji

Brak płatności może wynikać z różnych przyczyn, które mogą być związane zarówno z dłużnikiem, jak i zewnętrznymi czynnikami:

1. Problemy finansowe dłużnika
• Utrata pracy. Utrata stałego źródła dochodu jest jedną z głównych przyczyn braku płatności. Dłużnicy, którzy stracili pracę, mogą mieć trudności z uregulowaniem swoich zobowiązań.
• Niewystarczające dochody. Dochody dłużnika mogą być zbyt niskie w stosunku do jego zobowiązań finansowych, co powoduje opóźnienia w płatnościach.
• Nagłe wydatki. Niespodziewane wydatki, takie jak koszty leczenia, naprawy samochodu czy remont mieszkania, mogą wpłynąć na zdolność dłużnika do regulowania zobowiązań.
2. Problemy organizacyjne
• Złe zarządzanie finansami. Brak umiejętności w zakresie zarządzania budżetem domowym może prowadzić do opóźnień w płatnościach.
• Zapomnienie o płatności. Dłużnicy mogą po prostu zapomnieć o terminach płatności, zwłaszcza jeśli mają wiele różnych zobowiązań.
3. Spory i nieporozumienia
• Spory dotyczące jakości towarów lub usług. Dłużnicy mogą wstrzymać płatność, jeśli uważają, że towar lub usługa nie spełnia ich oczekiwań lub umowy.
• Błędy w fakturach. Nieścisłości w fakturach, takie jak błędne kwoty czy nieprawidłowe dane, mogą prowadzić do opóźnień w płatnościach.
4. Zewnętrzne czynniki ekonomiczne
• Kryzys gospodarczy. Ogólna sytuacja ekonomiczna, w tym recesja, może wpływać na zdolność dłużników do spłaty zobowiązań.
• Inflacja. Wzrost cen towarów i usług może obniżyć siłę nabywczą dłużników, utrudniając im regulowanie bieżących zobowiązań.
5. Celowe unikanie płatności
• Świadome unikanie zobowiązań. Niektórzy dłużnicy mogą celowo unikać płatności, licząc na to, że wierzyciel nie podejmie odpowiednich działań windykacyjnych.
• Nieuczciwe praktyki: W skrajnych przypadkach dłużnicy mogą podejmować działania mające na celu ukrycie majątku lub unikanie odpowiedzialności finansowej.
6. Błędy administracyjne i proceduralne
• Opóźnienia w procesowaniu płatności. Problemy administracyjne w organizacji dłużnika mogą prowadzić do opóźnień w procesowaniu płatności.
• Brak dokumentacji. Brak odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej istnienie długu może utrudniać proces płatności.

Zrozumienie przyczyn braku płatności może pomóc wierzycielom w opracowaniu skutecznych strategii windykacyjnych oraz w zapobieganiu przyszłym opóźnieniom w płatnościach. Ważne jest, aby wierzyciele byli elastyczni i starali się rozwiązywać problemy dłużników w sposób konstruktywny, co może prowadzić do szybszego odzyskania należności.

Jakie prawa przysługują dłużnikowi w procesie windykacji?

Prawa przysługują dłużnikowi w procesie windykacji to prawo do informacji, prawo do negocjacji oraz prawo do ochrony danych osobowych.

Prawo do informacji. Dłużnik ma prawo być w pełni poinformowany o swojej sytuacji finansowej oraz o wszelkich działaniach podejmowanych przez wierzyciela. Oznacza to, że wierzyciel powinien dostarczyć szczegółowe informacje na temat wysokości długu, terminów płatności oraz ewentualnych konsekwencji braku spłaty. Dłużnik powinien mieć dostęp do wszelkich dokumentów i dowodów potwierdzających istnienie długu.

Prawo do negocjacji. Dłużnik ma prawo do negocjowania warunków spłaty długu. Może to obejmować rozmowy na temat rozłożenia długu na raty, odroczenia terminu płatności lub inne formy ugody, które pozwolą mu na uregulowanie zobowiązań w sposób bardziej dostosowany do jego aktualnej sytuacji finansowej. Wierzyciel powinien być otwarty na takie negocjacje i dążyć do znalezienia rozwiązania korzystnego dla obu stron.

Prawo do ochrony danych osobowych. Dłużnik ma prawo do ochrony swoich danych osobowych. Wierzyciel musi przestrzegać przepisów dotyczących ochrony danych osobowych, takich jak RODO (Ogólne rozporządzenie o ochronie danych). Oznacza to, że informacje dotyczące dłużnika mogą być przetwarzane jedynie w celu odzyskania należności i nie mogą być udostępniane osobom trzecim bez zgody dłużnika, chyba że wymaga tego prawo.

Jakie są kluczowe obowiązki wierzyciela w procesie windykacji?

Kluczowe obowiązki wierzyciela w procesie windykacji to prowadzenie dokumentacji oraz przestrzeganie prawa.

Dokumentacja i dowody. Wierzyciel ma obowiązek prowadzenia rzetelnej dokumentacji dotyczącej długu. Obejmuje to gromadzenie i przechowywanie wszelkich dokumentów potwierdzających istnienie zobowiązania, takich jak umowy, faktury, korespondencja z dłużnikiem oraz dowody dokonanych płatności. Dobra dokumentacja jest niezbędna nie tylko dla skutecznej windykacji, ale także w przypadku ewentualnego sporu sądowego.

Przestrzeganie prawa. Wierzyciel musi przestrzegać wszystkich obowiązujących przepisów prawa dotyczących windykacji. Oznacza to, że nie może stosować nieuczciwych praktyk ani wywierać nadmiernego nacisku na dłużnika. Wierzyciel powinien działać zgodnie z zasadami etyki, zapewniając dłużnikowi odpowiednie traktowanie i respektując jego prawa. W przypadku naruszenia tych zasad, wierzyciel może ponieść konsekwencje prawne i finansowe.

Te prawa i obowiązki mają na celu zapewnienie równowagi w relacjach między dłużnikiem a wierzycielem, chroniąc obie strony i umożliwiając sprawiedliwe i skuteczne rozwiązanie problemów związanych z niespłaconymi zobowiązaniami.

Samodzielna windykacja

Samodzielna windykacja to proces odzyskiwania należności przez wierzyciela bez angażowania zewnętrznych firm windykacyjnych czy prawników. Jest to metoda, w której wierzyciel samodzielnie podejmuje działania mające na celu odzyskanie długu od dłużnika.

Jako wierzyciel mamy taki sam zakres praw ale i obowiązków względem dłużnika, jak windykator z zewnętrznej firmy. My również możemy przypominać dłużnikowi o istniejącej zaległości, ale tak jak windykator nie możemy go nagabywać, czy zastraszać. Możemy także samodzielnie udać się do domu dłużnika, jednak bez wyraźnej zgody nie możemy wtargnąć do środka. Wszystkie czynności, jakich podejmuje się windykator, w celu odzyskania środków, można podjąć w czasie samodzielnej windykacji.

Windykacja - podsumowanie

Windykacja to niekiedy bardzo długi i żmudny proces, który rzadko kończy się sukcesem, jeśli nie zostanie w to zaangażowany sąd. Możliwości odzyskania długu przez wierzyciela ograniczają się do informowania o długu i próśb o jego uregulowaniu. Dłużnicy rzadko kiedy dążą do spłaty zadłużenia. Mało kto przejmuje się SMSami przypominającymi o długu, czy nawet firmą windykacyjną, która może zapukać do drzwi i poinformować o istniejącym zadłużeniu. Metody windykacji miękkie nie przynoszą więc zbyt często zamierzonych rezultatów. Dopiero windykacja twarda i jej metody, w tym finalny etap, czyli egzekucja zadłużenia, mają realne szanse na odzyskanie własności wierzyciela. Pamiętajmy jednak, że długi warto spłacać, warto próbować porozumieć się i dojść do konsensusu z wierzycielem, będąc dłużnikiem. Unikanie odpowiedzialności to nie jest metoda, ponieważ prędzej czy później dług i tak trzeba będzie zwrócić. Niestety im dłuższa zwłoka, tym większe prawdopodobieństwo, że dług wyegzekwuje komornik sądowy, a to może wiązać się nawet z utratą posiadanych ruchomości i nieruchomości.