Czym są kontrakty terminowe?
Kontrakty terminowe działają na zasadzie umowy, wobec której jedna ze stron deklaruje się do nabycia instrumentów bazowych, jakimi mogą być akcje czy surowce, z kolei druga zaś strona umowy zobowiązuje się do sprzedaży aktywów po ustalonej cenie i w określonym czasie. Obrót kontraktów terminowych ma miejsce na giełdzie, która wyznacza standardy każdego kontraktu. Standardami może być to, jakiej ilości aktywów dotyczy dany kontrakt lub do, kiedy szacowana jest jego ważność. Kontraktów terminowe wykorzystywane są często do spekulacji na temat oczekiwanego wzrostu ceny instrumentu podstawowego.
Rodzaje kontraktów terminowych
Możemy wyróżnić 2 główne rodzaje kontraktów terminowych: forward i futures. W pierwszym z kontraktów transakcję zawiera się na rynku giełdowym, a sprzedający (kupujący) decyduje się sprzedać (kupić) ustaloną ilość instrumentu bazowego, za określoną z góry cenę i w ściśle określonym terminie. Kontrakty forward działają na podobnej zasadzie, a różnicą jest to, że nie zawiera się ich na giełdach czy w izbach rozliczeniowych, a między kontrahentami.
Kontrakty futures
Kontrakty futures nawiązuje się głównie za pośrednictwem giełdy, na przykład GPW. W przypadku kontraktów futures, o terminie wygaśnięcia, warunkach umowy czy o ilości podstawowego instrumentu, nie decydują strony kontraktu, a giełda. Dużą zaletą obrotu kontraktami na giełdzie, jest to, że jeśli obie strony wyrażają chęć zakończenia transakcji, nie są zobowiązane czekać do momentu ich ważności. Aby otworzyć pozycję na kontrakcie terminowym, należy nabyć lub sprzedać dany instrument. Pozycję taką można utrzymać do momentu wykonania kontraktu, istnieje również możliwość, aby wycofać się z rynku, zamykając tym samym pozycję.
Kontrakty forward
Kontrakty forward są z kolei kontraktami pozagiełdowymi. Także w tym rodzaju umowy obie strony zobowiązują się do realizacji transakcji kupna-sprzedaży w określonym czasie i po określonej cenie, którą strony mogą negocjować. Co ważne, rozliczenie kontraktu nie następuje w momencie zawarcia przez strony kontraktu, ale dopiero w uzgodnionym przez strony terminem. Poza tym kontrakty forward są jednymi ze skuteczniejszych instrumentów do zabezpieczania przed ryzykiem kursowym.
Opcje a kontrakty terminowe
Zarówno w kontraktach terminowych, jak i opcjach charakterystyczne jest występowanie kontraktu między dwoma stronami, jednak kontrakty terminowe i opcje dzieli zasadnicza różnica. Opcje określane są, jako instrumenty asymetryczne, ze względu na to, że jedna ze stron nabywa prawo, zaś druga ze stron przyjmuje zobowiązanie. Z kolei kontrakty terminowe są instrumentami symetrycznymi, ze względu na to, że to obie strony przyjmują zobowiązania.
Kontrakty terminowe a kontrakty CFD
Choć kontrakty terminowe, jak i terminowe CFD mają wiele podobieństw, mylnie traktuje się je jak synonimy. Największe podobieństwo wynika z tego, że oba te instrumenty opierają się na instrumentach bazowych, takich jak akcje czy surowce. Również w obu kontraktach stosuje się dźwignię finansową oraz grę na wzrosty i spadki. Należy jednak pamiętać, że są to dwa różne narzędzia handlowe, a zasadniczą różnicą między nimi jest to, że kontrakty CFD są instrumentami pozagiełdowe, natomiast kontrakty terminowe nawiązuje się za pomocą giełdy. Zasadniczą różnicą między tymi dwoma instrumentami jest również to, że w kontraktach terminowych wymagany jest większy depozyt niż kontrakty CFD. Poza tym w kontraktach CFD płaci się za punkty swapowe, czyli utrzymywanie pozycji, natomiast w przypadku kontraktów terminowych nie nalicza się swapów.
Zasady stosowania kontraktów terminowych
Jedną z zasad stosowania kontraktów terminowych jest sprzedaż kontraktu terminowego, który został wystawiony na instrument bazowy. Jest to forma zabezpieczenia przed potencjalnym spadkiem instrumentu bazowego. Co więcej, kontrakty terminowe co do zasady, wykorzystuje się często do spekulacji. Głównie z racji tego, że kontrakty terminowe nabywa się w trakcie oczekiwania na wzrost cen instrumentów podstawowych, na który kontrakt został wystawiony oraz sprzedaje się je w trakcie oczekiwania na spadek cen Instrumentów podstawowych, na który kontrakt został wystawiony.
Kontrakty terminowe a ryzyko inwestycyjne
Kontrakty terminowe są jednym ze skuteczniejszych instrumentów finansowych, które zmniejszają ryzyko wynikające, chociażby ze zmian cen towarów. Kontrakty terminowe mogą nie tylko znacząco zmniejszyć ryzyko wzrostu i spadku cen towarów, ale i zupełnie je wyeliminować. W związku z tym znacząco zmniejszają ryzyko inwestowania w dane instrumenty finansowe. Warto mieć przy tym na uwadze, że kontrakty forward uważa się za te, które obciążone są większym ryzykiem inwestycyjnym, co wynika głównie ze swobody, jaką charakteryzuje się ten typ kontraktu. Poza tym należy mieć na uwadze, że w kontraktach forward rozliczenie następuje na koniec określonego terminu, przez co istnieje istotne zagrożenie inwestycyjne związane z niewypłacalnością kontrahenta. Ryzykiem zaś związanym z kontraktem terminowym futures jest przede wszystkim duże prawdopodobieństwo popełnienia błędów przy wyborze kierunku transakcji — czyli otwarcia pozycji długie lub krótkiej. Poza tym warto wziąć pod uwagę istotne ryzyko inwestycyjne, jakie nieodłącznie towarzyszy kontaktom akcyjnym, które w związku z wysoką zmiennością, w przeciwieństwie do indeksów giełdowych, wiążą się tym samym z większym ryzykiem.
Zalety i wady kontraktów terminowych
Zalety kontraktów terminowych:
- Możliwość wykorzystania do spekulacji kierunku ceny aktywów bazowych.
- Mogą służyć inwestorom, jako zabezpieczenie przed niekorzystnym wahaniem cen.
- Inwestorzy potrzebują jedynie depozytu zabezpieczającego, a nie pełnej kwoty równej wartości instrumentu, który nabywają.
- Wykorzystywanie przez inwestorów dźwigni finansowej - daje możliwość niewypłacania 100% wartości kontraktu podczas zawierania transakcji.
Wady kontraktów terminowych:
- Narzędzie spekulacyjne - ciężko jednoznacznie przewidzieć, jak na ostateczną cenę instrumentu bazowego wpłyną czynniki, takie jak wydarzenia gospodarcze czy polityczne.
- Wymaga od inwestora odpowiedniej wiedzy o rynku finansowym. Nieprawidłowe prognozy mogą narazić inwestorów na znaczące poniesienie strat finansowych.
Handel kontraktami terminowymi może przynieść inwestorowi wiele korzyści, warto jednak mieć na uwadze zagrożenia, jakie mogą wiązać się z handlem kontraktami terminowymi.
Zamknięcie pozycji i rozliczenie kontraktu
Bez względu na rodzaj kontraktu terminowego, istnieje możliwość jego zamknięcia, zanim nastąpi czas wygaśnięcia lub poprzez automatycznie wygaśnięcie. Jeśli inwestor zakupił kontrakt pod jego wzrost kursu i posiada pozycję długą, w takim przypadku może zlecić jego sprzedaż. Z kolei w przypadku, gdy inwestor sprzedał kontrakt w oczekiwaniu na spadek kursu i jest posiadaczem pozycji krótkiej, w takim przypadku może wystawić ofertę jego zakupu. Jeśli inwestor zdecyduje się na zamknięcie kontraktu przed jego wygaśnięciem, wtedy jego zyskiem będzie różnica pomiędzy ceną wykonania kontraktu a ceną, jaka była w momencie jego zamknięcia. W przypadku utrzymania pozycji rynkowej do momentu wygaśnięcia kontraktu rozliczenie następuje w oparciu i cenę jego wykonania.
Kontrakty terminowe - podsumowanie
Kontrakty terminowe to narzędzia handlowe, które dają wiele możliwości traderom, w szczególności tym, którzy zainteresowani są krótkimi lub średnioterminowymi spekulacjami. Instrument ten będzie też dobrym rozwiązaniem dla firm i inwestorów, którym zależy na zabezpieczeniu pozycji na rynku walut. Z racji tego, że kontrakty terminowe działają na zasadzie umowy między dwoma stronami, w związku zobowiązują się one do wykonania kontraktu w przyszłości. Należy pamiętać, że kontrakty terminowe charakteryzują się tym, że nie trzeba ich trzymać do momentu, w którym wygasną, ponieważ są one przedmiotem obrotu na giełdzie. Tym samym inwestor może zamknąć pozycję otwartą na kontrakcie w dowolnym momencie.
Komentarze