Czym jest przedawnienie długu?
Przedawnienie długu doprecyzowane jest w Kodeksie Cywilnym (Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93). Oznacza, że dłużnik, po upływie określonego czasu, dług staje się zobowiązaniem naturalnym, które nie może być egzekwowane na drodze windykacyjnej, ani sądowej. Jest to swego rodzaju przeterminowanie długu, które powoduje, że dłużnik nie posiada ustawowego obowiązku zaspokojenia wierzyciela. Natomiast wierzyciel nie może dochodzić już egzekucji długu poprzez windykację, czy postępowanie sądowe.
Jakie długi się przedawniają?
Przedawnienie długu dotyczy jedynie roszczeń majątkowych. W związku z tym przedawnieniu nie ulegnie np. roszczenie o zniesienie współwłasności. Jednak nawet wśród wspomnianych roszczeń majątkowych są sytuacje, w których bieg przedawnienia zostanie wstrzymany. Do tych zaliczyć możemy:
- roszczenia dzieci wobec rodziców - do osiągnięcia samodzielności prawnej dziecka,
- roszczenia osób niemających pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko opiekunom – przez czas sprawowania opieki,
- roszczenia współmałżonków względem siebie - do momentu zakończenia małżeństwa,
- roszczenia, których nie można było dochodzić na drodze sądowej z racji “siły wyższej” – na czas trwania utrudnień.
Jakie długi nie ulegają przedawnieniu?
Istnieje równie pewna pula roszczeń, które w żadnej sytuacji nie mogą ulec przedawnieniu. Tego typu roszczenia są niezbywalne i prawo do ich zaspokojenia nigdy nie wygasa. Do tych roszczeń zaliczamy:
- roszczenia o zniesienie współwłasności rzeczy,
- roszczenia wynikające z prawa własności do nieruchomości,
- roszczenia nie będące roszczeniami majątkowymi,
- roszczenia o naprawie szkody,
- roszczenia powstałe w wyniku zbrodni wojennych, ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości.
Kiedy dochodzi do przedawnienia długu?
W 2018 roku doszło do zmiany przepisów związanych z przedawnieniem zobowiązań dłużnika względem wierzyciela. Dotychczas było to 10 lat. Od nowelizacji ustawy w 2018 roku okres ten dla większości roszczeń został skrócony do 6 lat, natomiast długi wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej przedawnią się już po 3 latach. Nie można jednak generalizować, że roszczenia przedawnią się po 3 lub po 6 latach, gdyż prawo wyszczególnia jeszcze parę innych przypadków. Dla ułatwienia wglądu w okres, jaki należy odczekać, aby dług się przedawnił, poniżej została zamieszczona tabela:
| Rodzaj długu (źródło roszczenia majątkowego) | Czas, po jakim ulega przedawnieniu |
|---|---|
|
1 rok |
|
2 lata |
|
3 lata |
|
5 lat |
|
6 lat |
Przedawnienie długu windykacyjnego
Termin przedawnienia roszczenia windykacyjnego podług ustawy to 6 lat. Podlegają pod to również roszczenia stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu.
Przedawnienie długu komorniczego
Przedawnienie długu komorniczego, tak jak w przypadku długu windykacyjnego to 6 lat. Tutaj nie ma żadnych innych sytuacji, gdyż dług komorniczy to zawsze dług powstały na mocy decyzji sądu.
Przedawnienie długu czynszowego
Długi czynszowe, związane z zaległością na mieszkanie, czy opłatami za media ulegają przedawnieniu po 3 latach.
Przedawnienie długu spadkowego
Długi spadkowe, które przypadają zstępnym zmarłego, przedawniają się maksymalnie po 6 latach. W tej sytuacji nie liczy się z jakiego powodu długi się pojawiły, jeśli są one dziedziczone, okres przedawnienia to zawsze 6 lat.
Przedawnienie długu podatkowego
Długi podatkowe dzielą się na dwie kategorie. Są to długi podatkowe wynikające z otrzymanych decyzji. Tego typu długiem może być podatek od nieruchomości i jemu podobne. W takiej sytuacji przedawnienie długu nastąpi po 3 latach.
Drugą kategorią są długi podatkowe wynikające z mocy prawa, jak chociażby podatek dochodowy, podatek VAT. W przypadku tych długów, przedawnienie nastąpi dopiero po 5 latach.
Przedawnienie długu alimentacyjnego
Długi alimentacyjne względem osoby, która pobiera środki przedawniają się po okresie 3 lat. Jeśli pojawił się dług alimentacyjny względem państwa, to on przedawnieniu nie ulega.
Przedawnienie długu kredytowego i pożyczkowego
Zarówno dług kredytowy jak i dług pożyczkowy wpisują się w okres 3 lat na przedawnienie.
Czym jest przerwanie biegu terminu przedawnienia?
Przerwanie biegu terminu przedawnienia jest niezwykle prostą do omówienia kwestią. Bieg przedawnienia to okres od daty wymagalności płatności do końca okresu przedawnienia. Polega to na tym, że data następująca bezpośrednio po terminie spłaty to data wymagalności płatności. Jest to jednocześnie pierwszy okres przebiegu przedawnienia. Przedawnienie z kolei kończy się wraz z ostatnim dniem roku kalendarzowego, na który przypada koniec okresu przedawnienia. W tym okresie może dojść do przedawnienia kredytu, jeśli od daty wykonalności do daty końca biegu przedawnienia, wierzyciel nie podjął żadnych kroków w celu odzyskania długu. Jednak, każdy monit, wezwanie do zapłaty, podanie do baz dłużników, wszczęcie postępowania windykacyjnego, a finalnie skierowanie sprawy do sądu stanowi przerwanie biegu przedawnienia. Każdorazowa akcja ze strony wierzyciela “zeruje” licznik biegu przedawnienia. Sprawia to, że okres przedawnienia znów liczymy od daty wykonalności, czyli np. kolejny dzień po otrzymaniu wezwania do zapłaty rozpocznie kolejny bieg przedawnienia, do momentu ewentualnego, ponownego przerwania tego okresu przez wierzyciela.
Jak sprawdzić czy dług się przedawnił?
Niestety nie istnieje żadna metoda, czy baza, która pozwoli nam dowiedzieć się o statusie biegu przedawnienia aktualnych zadłużeń. Oczywiście takie zobowiązania, jak kredyty, czy pożyczki, widoczne będa w bazach dłużników. Każdy inny dług i jego przedawnienie niestety musi być pilnowane samodzielnie, jeśli nam na tym zależy. W tym celu konieczne jest sprawdzenie daty wykonalności, ponieważ od tego dnia zobowiązanie staje się długiem. Następnie do daty wykonalności po prostu należy, zgodnie z wcześniejszą tabelą, dodać odpowiedni okres, w jakim dług ulegnie przedawnieniu. Jeśli posiadamy mandat komunikacyjny z datą płatności, to kolejny dzień po tej dacie będzie dniem wykonalności. W przypadku mandatu, który jest długiem przedawniającym się już po roku, data dokładnie rok od daty wykonalności będzie dniem przedawnienia długu. Jednak należy pamiętać o tym, że dług, którego okres przedawnienia wynosi 3 lata i więcej, przedawni się dopiero z ostatnim dniem roku kalendarzowego, na który przypada okres przedawnienia. Nawet jeśli przedawnienie miałoby nastąpić w lutym, to niestety faktyczne przedawnienie nastąpi dopiero 31 grudnia danego roku.
Czy przedawniony dług jest nieważny?
To, że dług jest przedawniony nie znaczy, że przestał istnieć. Staje się on jedynie zobowiązaniem naturalnym, czyli wciąż wisi nad nami konieczność uregulowania należności. Jednak jeśli dług się przedawnił, to wierzyciel nie ma już prawa dochodzić swoich roszczeń na drodze windykacyjnej czy sądowej. Jeśli dług dotyczył np. kredytu, to przedawni się on po 3 latach, jednak w bazach informacji kredytowej widoczny będzie dalej jako zadłużenie, co może niestety znacznie pogorszyć historię kredytową i szanse na uzyskanie kolejnych zobowiązań.
Przedawnienie długu - podsumowanie
Przedawnienie długu to niejednokrotnie szansa dla zadłużonych, aby uniknąć konieczności uregulowania długu. Dług przestaje podlegać pod egzekucję windykacyjną, czy postępowanie sądowe, więc wierzyciel nie ma jak dochodzić zaspokojenia z jego tytułu. Dług sam w sobie nie przestaje jednak istnieć. Przedawnienie długu to z kolei proces, który wymaga od dłużnika cierpliwości. O ile nie trzeba, a nawet nie należy podejmować żadnych kroków, jeśli zależy nam na tym, aby dług się przedawnił, tak wymaga to jednak określonego czasu. W zależności od rodzaju długu, oraz od tego, względem kogo dług posiadamy, okres biegu przedawnienia będzie inny. Jednak, choć przedawnienie długu to dla niektórych jedna sposobność, aby odetchnąć, to zalecamy regularne opłacanie zobowiązań i unikanie jakichkolwiek zadłużeń, gdyż nie prowadzą one do żadnych korzyści.
Komentarze