Czym jest skarga na czynności komornika?
Skarga na komornika to doniesienie do odpowiedniego organu o nieprawidłowościach w postępowaniu egzekucyjnym, które naruszają prawa dłużnika lub osób trzecich. Skarga na czynności komornika jest też pierwszym etapem uzyskania stosownej rekompensaty za poniesioną krzywdę. Skargę taką można składać wielokrotnie podczas trwania egzekucji komorniczej. Każdorazowo powoduje ona kontrolę działań komornika i ocenę sądu co do ich zasadności i zgodności z obowiązującym prawem. W związku z tym, że działanie komornika może mieć niezwykle dotkliwe skutki dla dłużnika i innych osób, jest ona jednym z najlepszych zabezpieczeń i metod obrony w przypadku nadużyć i błędów formalnych w postępowaniu egzekucyjnym.
Jakich czynności komorniczych może dotyczyć skarga?
Skarga na komornika może być spowodowana podjętymi przez niego działaniami, jak i zaniechaniami, które w ocenie dłużnika, są niezgodne z literą prawa i ustawowymi obowiązkami osób wykonujących ten zawód. Podstawą prawną jest tu artykuł 767 kodeksu postępowania cywilnego. Co więcej, komornik nie musi świadomie łamać przepisów. Także błędy w sztuce i zwyczajne pomyłki są podstawą do wniesienia skargi. Nie oznacza to jednak, że każde działanie komornika możemy zaskarżyć. Zgodnie z tym samym artykułem k.p.c. przedmiotem skargi nie mogą być:
- zarządzenie komornika o wezwaniu do usunięciu braków pisma,
- zawiadomienie o terminie czynności komorniczych,
- uiszczenie przez komornika podatku od towarów i usług.
Warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden, dość często występujący przypadek, który w orzeczeniach sądów (w tym Sądu Najwyższego) nie może stać się podstawą do skargi. Jest to bezczynność komornika prowadząca do przewlekłości postępowania. Jak widać, procedura wniesienia skargi będzie wymagała od dłużnika znacznej wiedzy prawniczej lub asysty specjalisty.
Kto może złożyć skargę na czynności komornicze?
To, kto jest uprawniony do złożenia skargi na czynności komornicze, również określa art. 767 k.p.c. Znajdziemy w nim, że prawo to przysługuje wszystkim osobom, których prawa zostały naruszone lub zagrożone w toku postępowania egzekucyjnego. W związku z dość szeroką grupą potencjalnych pokrzywdzonych, konieczne jest także określenie swojego interesu prawnego w sprawie podczas składania skargi. Jednak nie tylko osoby pokrzywdzone mogą składać skargę na komornika. Ponadto do wniesienia skargi mają prawo:
- prokuratorzy,
- Rzecznik Praw Obywatelskich,
- Rzecznik Praw Dziecka,
- organizacje pozarządowe,
- sąd lub inny organ, który zarządził wszczęcie egzekucji.
Jaki jest termin złożenia skargi na czynności komornicze?
Zgodnie z przepisami prawa skargę na komornika możemy wnieść w terminie 7 dni. Jednak od jakiej daty liczymy ten okres? Okazuje się, że ustawodawca dość szczegółowo określił początek biegu terminu w zależności od konkretnej sytuacji i przedmiotu skargi. 7 dni liczymy więc:
- od dnia dokonania czynności będącej podstawą skargi - jeżeli osoba, której prawa naruszono była obecna przy tej czynności lub była o terminie czynności wcześniej poinformowana,
- od dnia zawiadomienia o dokonaniu czynności - gdy osoba poszkodowana nie była przy niej obecna i nie znała wcześniej jej terminu,
- od dnia powzięcia wiadomości o dokonanej czynności - czyli po prostu dowiedzenia się o czynności przez osobę poszkodowaną innymi drogami niż oficjalne pismo od komornika,
- od dnia powzięcia wiadomości o zaniechaniu czynności - również w tym przypadku decyduje data, w której poszkodowany dowiedział się o uchybieniu procedur komorniczych przez zaniechanie wymaganych prawnie czynności.
Wyjątkiem są tu licytacje komornicze. W ich przypadku skargę należy złożyć w toku licytacji (podstawą prawną jest art. 986 k.p.c.) lub dołączyć ją do protokołu licytacji (art. 870 k.p.c.).
Jak powinna wyglądać skarga na czynności komornicze?
Skarga na czynności komornicze to pismo procesowe. Musi więc spełniać wszystkie wymagania takiego dokumentu. Niezbędne dane, które musisz zawrzeć w skardze na komornika, to:
- rodzaj pisma - skarga na czynności komornika,
- sąd, do którego kierowana jest skarga,
- wszystkie strony postępowania wraz z ich adresami,
- wskazanie konkretnego komornika, którego skarga dotyczy,
- sygnatura akt komorniczych,
- precyzyjne określenie i wskazanie zaskarżonej czynności lub czynności, której zaniechano,
- rozstrzygnięcie, którego oczekujesz: zmianę, uchylenie lub dokonanie czynności,
- uzasadnienie skargi - czyli zwięzłe wyjaśnienie, dlaczego uważamy wymienione wcześniej czynności lub zaniechania za krzywdzące, godzące w nasze prawa lub im zagrażające,
- czytelny podpis,
Dodatkowo możemy też zawrzeć uzasadnienie czynności lub zaniechań przez komornika (jeżeli takie nam przedstawił), a także załączyć wzajemną korespondencję związaną ze sprawą. Należy również sporządzić odpis skargi dla każdego z uczestników postępowania oraz komornika. Skarga na czynności komornika może być także wniesiona na specjalnym formularzu, który powinien Ci dostarczy komornik. Jeżeli nie zrobił tego przy pierwszej czynności egzekucyjnej, ma obowiązek uczynić to na Twoją prośbę.
Gdzie i jak złożyć skargę na komornika?
Skargę na czynności komornika adresujemy do sądu rejonowego właściwego ze względu na siedzibę kancelarii, w której pracuje. Co ważnie nie musi być to sąd rejonowy właściwy dla dłużnika. Jednak nie przekazujemy jej bezpośrednio do sądu, a do samego komornika. Są ku temu dwa powody. Po pierwsze, by skarga wywołała skutki prawne musi złożyć ją osoba z odpowiednią do tego legitymacją. Taką posiada komornik. Po drugie zaś, po zapoznaniu się z jej treścią ma on 3 dni na sporządzenie uzasadnienia swoich działań lub zaniechań (jeżeli wcześniej tego nie zrobił). Jeżeli zaś skargę uwzględnia i przyznaje nam rację, to sam wprowadza w życie rozwiązanie, które zawarliśmy w skardze, jako przez nas oczekiwane. Nie ma wtedy potrzeby kierowania pisma do sądu, a sprawa zostaje rozwiązana polubownie, o czym komornik informuje wszystkie strony postępowania.
Postępowanie komornika po wniesieniu skargi
Jak pisaliśmy wyżej po otrzymaniu skargi komornik ma 3 dni na sporządzenie uzasadnienia i przekazanie dokumentów do sądu rejonowego lub uwzględnienie naszych zastrzeżeń. W tym pierwszym przypadku sąd rozstrzygnie zasadność naszej skargi (oraz wskaże rozstrzygnięcie) w terminie 7 dni. Jeżeli we wniosku znajdują się błędy formalne, to otrzymamy kolejne 7 dni na ich poprawę. Co ważne samo wniesienie skargi nie wstrzymuje postępowanie egzekucyjnego! Co więcej, zaskarżona czynność również pozostaje w mocy do czasu rozstrzygnięcia przez sąd. Możemy jednak, jednocześnie ze skargą, wnieść do sądu wniosek o zawieszenie lub wstrzymanie postępowania, którego dotyczy dokument (do którego są może się przychylić).
Skarga na czynności komornika - podsumowanie
Skarga na czynności komornicze to jedno z najskuteczniejszych narzędzi dłużnika, w obronie przed błędami lub bezprawnymi działaniami komornika. Zaskarżyć możemy niemal wszystkie czynności oraz zaniechania komornika, jeżeli uważamy, że godzą one lub zagrażają naszym prawom. Podstawą zmiany lub uchylenia zaskarżonej czynności (lub wykonania czynności zaniechanej) jest prawidłowo wypełniony dokument skargi, który przekazujemy do sądu rejonowego za pośrednictwem komornika. Co ważne, nie tylko dłużnicy mają taką możliwość, ale też wszystkie inne osoby, które czują się niesprawiedliwie poszkodowane w toku postępowania egzekucyjnego.
Komentarze