Czym jest rygor natychmiastowej wykonalności?
Rygor natychmiastowej wykonalności jest instytucją prawną umożliwiającą powodowi przyspieszenie procedury dochodzenia roszczeń. Bez względu na to, czy dany wyrok jest nieprawomocny lub prawomocny, w momencie wydawania przez sąd wyroku rygoru natychmiastowej wykonalności, powód ma prawo przeprowadzić egzekucję. W związku z tym rygor natychmiastowej zapłaty zrównuje wszelkie konsekwencje wynikające z wyroków zarówno prawomocnych, jak i nieprawomocnych i nadawany jest przez sądy jedynie, gdy nadaje się do wykonania w drodze egzekucji komorniczej.
Kiedy wydaje się rygor natychmiastowej wykonalności?
W nie każdej sprawie wydaje się rygor natychmiastowej wykonalności. Jest to zwykle możliwe jedynie w przypadku wyroków w drodze egzekucji komorniczej, jak choćby w przypadku orzeczeń, które mają za przedmiot dług. W związku z tym nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności można zrealizować z urzędu, na wniosek lub w drodze decyzji.
Rygor natychmiastowej wykonalności z urzędu
Według art. 333 k.p.c. sąd ma możliwość nadania wyrok rygoru natychmiastowej wykonalności z urzędu w momencie, gdy:
- zasądza alimenty — przed wniesieniem powództwa nadawany jest rygor na maksymalnie trzy miesiące,
- zasądzane jest roszczenie przez pozwanego,
- wyrok, który uwzględnia powództwo, ma charakter zaoczny.
Rygor natychmiastowej wykonalności w drodze decyzji
Sąd może, ale nie musi nadać rygor natychmiastowej wykonalności, jeśli uzna, że należność z danego weksla, warrantu, rewersu, czeku, dokumentu urzędowego czy dokumentu prywatnego uwzględnia powództwo o naruszenie posiadania oraz jego prawdziwość nie pozostawia żadnych wątpliwości.
Rygor natychmiastowej wykonalności na wniosek
Wniosek o rygor natychmiastowej wykonalności składa się zazwyczaj do sądu w pozwie w trakcie postępowania. Aby nadać wyrokowi rygoru natychmiastowość, powód, prokurator lub interwenient może to zrobić za pomocą wniosku, na wypadek, gdyby potencjalne opóźnienie mogłoby go narazić na szkodę.
Kiedy niemożliwe jest wydanie rygoru natychmiastowej wykonalności?
Sąd może oddalić wydanie rygoru natychmiastowej wykonalności, jeśli tylko pozwany udowodni, że wydanie tego właśnie rygoru natychmiastowej wykonalności sprawi, że poniesie on nieodwracalną szkodę. Dla przykładu może to być sytuacja, w której zapłata na rzecz wierzyciela, może doprowadzić do tego, że firma pozwanego zbankrutuje. W przypadku, gdyby sąd miał wątpliwości co do wspomnianego ryzyka, którym obciążony jest pozwany, może zasądzić wstrzymanie wydania wierzycielowi wyegzekwowanych kwot.
Dla jakich wyroków został zarezerwowany rygor natychmiastowej wykonalności?
Rygor natychmiastowej wykonalności został zarezerwowany dla wyroków w drodze egzekucji komorniczej. Mogą to być, chociażby orzeczenia, które mają za przedmiot dług. Co ważne, sąd nie nada rygoru natychmiastowej wykonalności wyrokom w sprawach, które są przeciwko Skarbowi Państwa.
Procesowe aspekty klauzuli natychmiastowej wykonalności
Jeśli rygor natychmiastowej wykonalności został nałożony tylko na wniosek, wtedy istnieje taka możliwość, aby ubiegać się o niego w piśmie, który inicjuje postępowanie, a więc na przykład w pozwie. Sąd dysponuje prawem do uzależnienia udzielenia klauzuli natychmiastowej wykonalności od złożenia przez powoda odpowiedniego zabezpieczenia. To właśnie sąd decyduje o tym, jak owo zabezpieczenie będzie dokładnie wyglądało, może na przykład zdecydować, aby:
- wstrzymać wydanie powodowi dóbr, które zostały odebrane pozwanemu lub środków pieniężnych po ich wyegzekwowaniu,
- wstrzymać sprzedaż zajętego majątku ruchomego.
Przyjęło się, że rygor natychmiastowej wykonalności obowiązuje już od chwili, w której ogłoszony został wyrok. W przypadku, gdy ogłoszenie nie zapadło – od podpisania sentencji orzeczenia. Warto mieć na uwadze, że natychmiastowa wykonalność wygasa w momencie ogłoszenia lub podpisania sentencji orzeczenia zmieniającego albo uchylającego wyrok.
Kiedy możliwe jest zawieszenie rygoru wykonalności?
Na wniosek pozwanego, możliwe jest zawieszenie rygoru wykonalności przez sąd, jeśli tylko wyrok został wydany z naruszeniem przepisów o dopuszczalności jego wydania. Innym sposobem zawieszenia rygoru wykonalności jest udowodnienie przez pozwanego, że jego niestawiennictwo nie wynikało z jego winy, choćby ze względu na doręczenie pisma sądowego na inny adres niż do miejsca zamieszkania pozwanego.
Kiedy może zostać nadany rygor natychmiastowej wykonalności decyzji?
Rygor natychmiastowej wykonalności decyzji może zostać nadany od chwili, w której doszło do ogłoszenia wyroku lub od chwili podpisania sentencji orzeczenia, w przypadku, gdy do ogłoszenia wyroku nie doszło. Co ważne, nakłada się go jedynie na wniosek, z kolei ubiegać się o niego można w pozwie. Wniosek można złożyć nawet w przypadku, gdy to sąd nałożył rygor natychmiastowej wykonalności decyzji z urzędu.
Rygoru natychmiastowej zapłaty - podsumowanie
Rygor natychmiastowej wykonalności ma szczególne zastosowanie w szybkim rozpoczęciu egzekucji. Daje to dłużnikowi możliwość szybkiego wyegzekwowania zaległych roszczeń. W związku z tym umożliwia znaczące skrócenie procedury sądowej, a co za tym idzie, także towarzyszącego całej procedurze stresu. Z racji, że rygor natychmiastowej wykonalności zostaje zazwyczaj nakładany na wniosek, warto w związku z tym powierzyć przygotowanie pisma specjalistom, tak aby uwzględnione zostały wszelkie wymagania prawne.
Komentarze