Rejestr Należności Publicznoprawnych

Rejestr Należności Publicznoprawnych — co to jest?

Stworzony na mocy rozporządzenia Ministra Finansów dotyczącego Rejestru Należności Publicznoprawnych z 13 czerwca 2018 r., RNP jest rejestrem dłużników zbierającym dane odnośnie zadłużenia podmiotów względem urzędów skarbowych oraz jednostek samorządu terytorialnego. Zapisywane w nim są niezapłacone w terminie zobowiązania, których suma przekracza kwotę 5 000 zł.

Oficjalna charakterystyka RNP informuje o zamieszczeniu informacji odnośnie następujących podmiotów:

• osób fizycznych,
• osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą,
• nierezydentów w rozumieniu przepisów Prawa dewizowego będącymi osobami fizycznymi, osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą, osobami prywatnymi lub jednostkami organizacji niebędącymi osobami prawnymi.

Informacje gromadzone w Rejestrze Należności Publicznoprawnych określa art. 18b ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie z nim, wpis w rejestrze zawiera:

• Dane osobowe dłużnika będącego osobą fizyczną: imię i nazwisko, PESEL lub datę urodzenia. W przypadku przedsiębiorców również nazwę firmy.
• W przypadku wpisów o zadłużeniach firm: firmę lub nazwę, NIP lub numer REGON.
• Informacje osobowe na temat nierezydentów: imię i nazwisko, NIP albo kraj wydania i numer paszportu, datę urodzenia, informacje o firmie lub adresie prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli te są istotne.
• Oznaczenia wierzyciela.
• Wysokość należności pieniężnej i odsetek z tytułu niezapłacenia jej w terminie, jeżeli pobiera odsetki, wraz z rodzajem i podstawą prawną tej należności.
• Dane wprowadzane przez wierzyciela zgodnie z art. 18f odnośnie m.in. zmian w umowie zobowiązania, jak odroczenia spłaty czy przeprowadzenie restrukturyzacji, wszczęcia postępowań, czy wniesienia sprzeciwu.

Warunki wpisania do bazy RNP

Wpisy w urzędzie wyszczególniają wyłącznie niespełnione zapłaty, których wierzycielami są naczelnicy urzędów skarbowych oraz jednostek samorządu terytorialnego, czyli samorządów gmin, powiatów, oraz województw.

Do rejestru może trafić osoba, której niespłacone zobowiązanie lub suma wielu zobowiązań względem urzędu czy samorządu przekracza 5 000 zł. Do tej kwoty zalicza się również odsetki. Długi te mogą wywodzić się m.in. z niespłaconych zobowiązań podatkowych, mandatów skarbowych, oraz ceł.

Dłużnik musi zostać poinformowany o planowanym wpisie do RNP. Od momentu otrzymania powiadomienia ma on 30 dni na spłatę swojego zadłużenia. Jeżeli do tego czasu nie zostanie ono uregulowane, wpis zostanie zamieszczony w bazie. Dłużnikowi przysługuje również prawo wniesienia sprzeciwu w momencie otrzymania wiadomości o planowanym wpisie.

Jak sprawdzić swoje dane w bazie RNP?

Rejestr Należności Publicznoprawnych dostępny jest przez Portal Podatkowy Ministerstwa Finansów. Należy założyć w nim konto, aby móc skorzystać z opcji sprawdzania danych w RNP. Wpisy o osobach fizycznych można sprawdzać wyłącznie z upoważnieniem. Dane dotyczące przedsiębiorstw i podmiotów prowadzących działalność gospodarczą są dostępne dla każdego, kto zweryfikował swoje konto, np. za pomocą profilu zaufanego.

Sądy, organy prokuratury, Szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz biura informacji gospodarczej mogą pozyskiwać i przetwarzać dane z rejestru bez upoważnień. Z tego powodu, jeżeli posiadasz już konto w BIG InfoMonitor lub innej bazie dłużników, warto sprawdzić, czy nie będziesz w stanie pobrać danych z RNP za jego pomocą.

Jak dodać wpis o kimś do RNP?

Wpis do Rejestru Należności Publicznoprawnych wykonywane są wyłącznie przez Skarb Państwa oraz samorządy terytorialne. Osoby fizyczne, przedsiębiorcy oraz firmy nie mają możliwości zgłaszania swoich dłużników do RNP.

Jak usunąć wpis z RNP?

Aby usunąć wpis z Rejestru Należności Publicznoprawnych należy spłacić zaległe zobowiązanie. Jest to jedyna metoda na usunięcie wpisu z bazy dłużników. Wyjątkiem są sytuacje, w których wpis jest błędny. W takim wypadku należy zawiadomić RNP o zaszłym nieporozumieniu.

Rejestr Należności Publicznoprawnych — podsumowanie

W porównaniu z innymi bazami dłużników, RNP zbiera wyłącznie negatywne wpisy o zaległych zobowiązaniach względem urzędów skarbowych i jednostek samorządowych. Są to informacje, których nie znajdzie się w innych rejestrach dłużników. Wpisy do bazy wprowadzane są dopiero po uprzednim poinformowaniu dłużników, którym przysługuje okres 30 dni na spłatę zadłużenia, dzięki czemu mogą aktywnie zapobiec powstaniu wpisu.