Marża kredytu - jak wpływa na koszt kredytu

Czym jest marża kredytu?

Marża kredytu jest to zysk banku, który uzyska on za udzielenie nam zobowiązania. Porównując różne oferty kredytowe na rynku najczęściej skupiamy się na wartości oprocentowania. Same banki też eksponują ją w materiałach promocyjnych. Poszukując najkorzystniejszej oferty klienci mogą pomijać w swoich obliczeniach marżę, jako nieistotną. To duży błąd. Marża kredytu wchodzi bowiem w skład jego rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania - RRSO. Będzie miała więc wpływ na to, ile pieniędzy będziemy musieli ostatecznie do banku oddać. Czy to oznacza, że niższa marża = tańszy kredyt? Nie zawsze. Ta wartość jest dla instytucji finansowej czystym zyskiem, więc utrzymanie jej na wysokim poziomie w zamian za, na przykład, obniżenie oprocentowania czy prowizji jest często spotykaną techniką. Taka sytuacja może być korzystna w dłuższej perspektywie dla obu stron.

Od czego zależy marża kredytowa?

Marża kredytowa zależy od:

• Cel i rodzaj kredytu - największe różnice w marży zaobserwujemy między różnymi rodzajami kredytów (czyli celami finansowania). Co do zasady: im bardziej konkretny cel zobowiązania (który może być jednocześnie jego zabezpieczeniem), tym niższa marża. Nieruchomość jest bardzo jasno określonym celem, stąd kredyty hipoteczne cechują się zdecydowanie najniższymi marżami na rynku. Także kredyty opiewające na wyższe kwoty i dłuższy czas spłacania zazwyczaj mają niższą marżę.
• Zdolność kredytowa klienta - marża kredytu jest jednym z elementów wynagradzających bankom ryzyko pożyczania pieniędzy swoim klientom. Nic nie obniża tego ryzyka bardziej niż dobra, wysoka zdolność kredytowa. Zarówno historia kredytowa, obecna sytuacja finansowa klienta (jego zarobki), a także to czy dysponuje wkładem własnym (i w jakiej wysokości) będą miały wpływ na wysokość marży. Im bank jest “spokojnieszy” o swoje środki, tym bardziej może obniżyć ten wskaźnik.
• Wskaźnik Loan To Value (LTV) - czyli stosunek pożyczanej kwoty do wartości celu na jaki ją przeznaczymy. Zazwyczaj towarzyszy kredytom hipotecznym. Im większy procent wartości nieruchomości będziemy chcieli sfinansować kredytem, tym większe ryzyko banku. Co za tym idzie - wyższa marża. Znów najlepszym lekarstwem na to jest wyższy wkład własny.
• Dodatkowe produkty i usługi - banki uwielbiają tzw. cross-selling, czyli sprzedawanie wielu produktów w pakiecie. W ten sposób mogą zyskać klienta, który nie tylko weźmie kredyt, ale też szereg innych usług - konto osobiste, kartę kredytową, lokatę. Za każdą z nich opłaty naliczane będą oddzielnie. Ten dodatkowy zysk może skłonić bank to zrezygnowania z części marży.
• Relacja z klientem - w ofercie wielu banków znajdziemy też informację, że stali klienci, związani z instytucją od lat i wieloma produktami, mogą liczyć na niższe marże kredytu. Najczęściej wysokość obniżki nie jest podawana do publicznej wiadomości.
• Promocje - odwrotną sytuację możemy zaobserwować w przypadku promocji i akcji reklamowych banków. Mają one na celu przyciągnięcie nowych klientów i właśnie dla nich tworzy się atrakcyjną ofertę. Często jej elementem jest obniżona marża.
• Sytuacja na rynku finansowym - ostatni czynnik jest niezależny od klienta. Banki nie działają w próżni. Sytuacja na rynkach finansowych, koniunktura, stopy procentowe - wszystko to wpływa na proponowaną przez nie marżę. Obowiązuje tu podobna zasada, co w innych czynnikach: większe ryzyko wiąże się z wyższą marżą. Jednocześnie banki wykorzystują czas np. niskich stóp procentowych, gdy całkowite koszty kredytu są niskie, by “przemycić” wyższą marżę. Nie jest ona początkowo dla klienta znacznym obciążeniem, jednak sytuacja na rynku finansowym może zmienić ten stan rzeczy bardzo szybko.

Marża kredytu nie jest wartością ustaloną odgórnie, jednakową dla wszystkich klientów i kredytów. Ma na nią wpływ cały szereg czynników, m.in: zdolność kredytowa kredytobiorcy, cel i rodzaj kredytu, cross-selling czy sytuacja na rynku finansowym.

Jak marża banku wpływa na koszt kredytu?

Marża banku jest jednym z kluczowych elementów wpływających na całkowity koszt kredytu. Obok oprocentowania, prowizji, ubezpieczenia, dodatkowych produktów, czasu i kwoty zobowiązania - z których każde wpływa na jego ogólny koszt. Trudno dokładnie określić zasadę wpływu wysokości marży na koszty kredytu, bowiem każda zmienna może wpłynąć drastycznie na ich wysokość. Każdy przypadek jest tu niestety indywidualnym problemem, który należy rozwiązać mając dostęp do wszystkich parametrów. Marża kredytu jest niemal zawsze wyrażona procentowo - czy to oznacza, że marża i oprocentowanie to to samo?

Marża kredytu a oprocentowanie

Marża to jedna ze składowych tego, co nazywamy oprocentowaniem. Drugim składnikiem jest wskaźnik WIBOR. To suma stawki bazowej WIBOR i marży banku daje nam łączne oprocentowanie kredytu. Nie jest to jednak RRSO - w jego skład wejdą też inne obowiązkowe opłaty, jak prowizja czy ubezpieczenia. Tym niemniej marża jest elementem oprocentowania. Przyjrzyjmy się przykładowi: Przyjmijmy, że stawka WIBOR wynosi 5%. Zaś bank ustalił swoją marżę kredytu na poziomie 3%. Łatwo policzyć, że oprocentowanie takiej oferty to 8%. Oczywiście przyjmując oprocentowanie stałe, czyli niezmienne w czasie kredytowania. W przypadku oprocentowania zmiennego (a większość kredytów hipotecznych w Polsce została udzielona na zmienne oprocentowanie), wartość ta może zmieniać się znacznie z biegiem czasu. Bez względu na to czy nasz kredyt ma oprocentowanie zmienne czy stałe, marża to ta część odsetek, która jest zyskiem banku za udzielenie zobowiązania.

Jak obliczyć marżę kredytu?

Na szczęście klienci nie muszą obliczać wysokości marży, ponieważ jest to wartość stała, która znaleźć musi się w umowie kredytu. Dzięki temu klient wie przed zaciągnięciem zobowiązania jaka część oprocentowania pozostanie stała (marża), a jaka może ulec zmianie (WIBOR). Oczywiście wysokość marży podawana przez banki w reklamach i informacjach prasowych nie musi pokrywać się z rzeczywistością. Jak pisaliśmy wcześniej jest wiele czynników, które wpływają na wysokość marży, a ta ustalana jest indywidualnie. Oczywiście znając aktualną wysokość stawki WIBOR (dla kredytu o zmiennym oprocentowaniu) i całkowite oprocentowanie danego kredytu bez trudu odnajdziemy wartość marży. Wystarczy odjąć od siebie te dwie wartości. W naszym poprzednim przykładzie wyglądałoby to tak: Całkowite oprocentowanie kredytu (8%) - stawka WIBOR (5%) = wysokość marży (3%).

Marża a rodzaj kredytu

Rodzaj kredytu bardzo znacząco wpływa na marżę zobowiązania, jak pisaliśmy powyżej. Wszystko opiera się tu o ocenę ryzyka, które musi podjąć bank. Stąd kredyt z wyraźnym zabezpieczeniem będzie obciążony niższą marżą niż ten bez żadnej gwarancji. Najniższe marże obserwujemy więc przy kredytach hipotecznych. Wymagają one dobrej zdolności kredytowej, wkładu własnego oraz zabezpieczenia w postaci nieruchomości. Wszystkie te czynniki pozwalają obniżyć marżę do poziomu od 1,8% do 4%, w zależności od oferty danego banku. Wyższe marże znajdziemy w ofertach kredytów gotówkowych, chociaż na ich rynku panuje też większe zróżnicowanie. Znajdziemy bowiem oferty kredytu gotówkowego z marżą na poziomie 3%, ale bez większego trudu wskaźnik ten może sięgnąć 6-7% i więcej. Mniejsze zabezpieczenie kredytu - większe ryzyko banku - wyższa marża. Ciekawym sektorem rynku są kredyty konsolidacyjne. Tutaj rozpiętość marż jest naprawdę ogromna (od poniżej 2% do 7%), za to prowizje są znacznie wyższe niż w kredytach gotówkowych czy hipotecznych. Kredyt konsolidacyjny jest bowiem obarczony dość wysokim ryzykiem. Klient chce najczęściej obniżyć miesięczną ratę, co może świadczyć o problemach w spłacaniu zobowiązania. W tej sytuacji bank chce się zabezpieczyć, co czasem czyni wysoką marżą, a czasem prowizją. Zupełnie oddzielnym tematem są marże kredytów dla firm - obrotowych, na rachunku czy kupieckich. To w tym sektorze znajdziemy najniższe marże (nawet w okolicach 1%), ale też sposób rozliczania tego typu zobowiązań i mnogość dodatkowych usług znacznie utrudnia dokładne ustalenie średnich rynkowych.

Jak obniżyć marżę kredytu hipotecznego?

Aby obniżyć marżę kredytu hipotecznego należy przekonać bank, że jesteśmy klientem godnym zaufania, który spłaci zobowiązanie w terminie. W przypadku kredytu hipotecznego najlepszymi do tego środkami będą:

• Wysoki wkład własny - im mniejszy procent wartości nieruchomości musi zapewnić nam bank, tym mniejsze prawdopodobieństwo problemów ze spłatą - to idealny argument za niższą marżą.
• Wysoka zdolność kredytowa i dobra historia kredytowa - we wszystkich rodzajach kredytów nasza zdolność i historia są naszym najcenniejszym argumentem. Zwłaszcza jeżeli zaciągamy zobowiązanie na kwotę niższą niż maksimum, na jakie pozwala nasza zdolność.
• Korzystanie z innych produktów banku - jak już pisaliśmy, bankom zależy na nowych klientach nie tylko w sektorze kredytowym. Im więcej usług, ubezpieczeń czy dodatkowych narzędzi zdecydujemy się wykupić, tym bardziej bank będzie skłonny do obniżenia marży. Odzyska ją przecież w opłatach za inne usługi.
• Wyższa jednorazowa prowizja - być może korzystniejszy dla nas będzie jednorazowy duży wydatek - w postaci prowizji - i niższa marża płacona w każdej racie? Tego typu kalkulacje będziemy musieli wykonać samodzielnie biorąc pod uwagę wszystkie indywidualne czynniki oraz nasze możliwości.
• Oferta konkurencyjnego banku - jeżeli otrzymamy atrakcyjniejszą ofertę z innego banku, to warto przedstawić ją podczas negocjacji. Zdobycie długoletniego klienta może być dla kredytodawcy atrakcyjniejsze niż wyższa marża.

Wszystkie te sposoby odnoszą się do momentu przed podpisaniem umowy kredytowej. Czy to oznacza, że raz ustalona marża nie podlega zmianie? Nie koniecznie. Chociaż banki zdecydowanie bardziej opornie podchodzą do zmian już w trakcie kredytowania. Nie oznacza to jednak, że korekta marży jest wykluczona. Będzie jednak bardziej prawdopodobna po kilku latach terminowego spłacania rat. W ten sposób udowodniliśmy bankowi naszą solidność i wiarygodność. Następnym krokiem będzie wypełnienie wniosku o obniżenie marży kredytu.

Wniosek o obniżenie marży kredytu hipotecznego

Niestety, wniosek o obniżenie marży kredytu hipotecznego będziemy musieli napisać sami. Banki nie dysponują zazwyczaj żadnymi wzorami, co nietrudno zrozumieć - obniżka marży służy wyłącznie klientom. Co powinno znaleźć się w takim wniosku?

• Nasze dane osobowe i teleadresowe,
• Dane dotyczące kredytu, takie jak numer umowy, kwota, czas spłaty itp.
• Argumentacja za obniżeniem marży.

Ta ostatnia kategoria jest oczywiście najważniejsza. Jakie argumenty mogą przekonać bank?

• Zmiany na rynku kredytowym - jeżeli od czasu podpisania naszej umowy marże na rynku znacznie spadły, to możemy oczekiwać od naszego banku korekty.
• Nowe miejsce zatrudnienia/znaczna podwyżka pensji - nasza zdolność do spłacenia zobowiązania jest podstawą wzoru na wysokość marży. Jeżeli znaleźliśmy nową, lepiej płatna pracę (albo dostaliśmy znaczącą podwyżkę w dotychczasowej), to i zaufanie banku do nas powinno wzrosnąć. To zaś, jak już wiemy, powinno skutkować niższą marżą.
• Spłacenie innych zobowiązań - jeżeli poza kredytem hipotecznym mieliśmy też inne zobowiązania (kredyty, pożyczki), które siłą rzeczy obniżały naszą zdolność kredytową, to ich zakończenie jest doskonałym argumentem za obniżeniem marży. Możemy przecież skupić się teraz na spłacie tylko tego zobowiązania - wiara banku w terminowość naszej spłaty powinna wzrosnąć.

Czy któryś z tych argumentów gwarantuje obniżkę marży? Nie. Jest ona przedmiotem negocjacji między klientem i bankiem. Jednak im więcej powodów uzasadniających naszą prośbę podamy, tym większą mamy szansę na korektę tego wskaźnika. Oczywiście powodów dobrze udokumentowanych.

Dokumenty jakie trzeba załączyć do wniosku o obniżenie marży kredytu hipotecznego

Każdy z podanych, w uzasadnieniu wniosku o obniżenie marży kredytu hipotecznego, argumentów powinien być poparty dokumentacją. Jeżeli powołujemy się na zmiany na rynku - przedstawimy konkretne oferty banków. Zmiana pracy czy poborów również powinna zostać potwierdzona stosownym dokumentem. Może być nim nowa umowa o pracę, aneks do dotychczasowej umowy czy zaświadczenie o zarobkach. Spłata dotychczasowych zobowiązań również dokumentujemy pisemnie (stosowne pismo otrzymamy od kredytodawcy). Ważne jest, by załącznikami do wniosku były oryginały dokumentów.

Refinansowanie kredytu sposobem na obniżenie marży kredytu

Najbardziej radykalnym sposobem obniżenia marży kredytu hipotecznego jest jego refinansowanie kredytu. Polega ono na swoistym przeniesieniu naszego zobowiązania do innego banku, który może zaproponować nam lepsze warunki. Oczywiście samo przeniesienie kredytu, z jednej instytucji do drugiej, nie musi od razu oznaczać niższej marży. Wciąż będziemy musieli przedstawić argumenty za taką obniżką. Mogą być to wyższe zarobki niż w chwili podpisywania umowy kredytowej, zmiany na rynku finansowym czy terminowe wywiązywanie się ze spłat dotychczasowych rat. Bank, do którego chcemy przenieść kredyt, powinien znacznie przychylniej spojrzeć na naszą sprawę - może przecież zyskać nowego klienta. Jeżeli dojdziemy z nim do porozumienia, to on spłaci nasze zadłużenie u dotychczasowego kredytodawcy, a sam udzieli nam nowego zobowiązania.

Nie tylko marża - na co jeszcze zwrócić uwagę wnioskując o kredyt?

By wybrać najkorzystniejsze rozwiązanie należy jeszcze zwrócić uwagę nie tylko na marżę, ale przeanalizować również:

• wysokość prowizji - czyli jednorazowej opłaty za udzielenie kredytu,
• koszty wcześniejszej spłaty kredytu - większość banków w przypadku wcześniejszej spłaty oczekuje swoistego zadośćuczynienia, a stawki na rynku są bardzo zróżnicowane,
• koszty zmiany harmonogramu spłat - również zmiany w harmonogramie spłaty kredytu są niejednokrotnie obciążone dodatkowymi opłatami,
• koszty obowiązkowych ubezpieczeń - zwłaszcza w przypadku kredytu hipotecznego część ubezpieczeń będzie dla nas obligatoryjna,
• RRSO - najważniejszy wskaźnik, czyli Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania, która zawiera w sobie wszystkie koszty naszego kredytu.

Decyzja o podjęciu zobowiązania finansowego, jakim jest kredyt, powinna być poprzedzona dokładną analizą tak ofert banków, jak i naszych możliwości. Sytuacja każdego klienta jest inna, więc indywidualne podejście jest tu kluczowe. Zwłaszcza, gdy mówimy o kredycie na kilkanaście lat.

Marża kredytu - podsumowanie

Jak widać marża, którą często pomijamy w naszych poszukiwaniach kredytowych, odgrywa ogromną rolę. Jest jedną z największych składowych ogólnych kosztów kredytu. Od strony banku zaś, jego największym zyskiem. Marża nigdy nie występuje jednak w próżni - jej obniżenie może podnieść inne koszty (prowizja, usługi dodatkowe). Dlatego wybór odpowiedniej oferty kredytowej jest tak kompleksowym zadaniem.