Dyspozycja wkładem po śmierci właściciela konta

Dyspozycja wkładem na rachunku bankowym na wypadek śmierci jego posiadacza w prawie bankowym

Dyspozycja wkładem na rachunku bankowym na wypadek śmierci posiadacza to specjalny rodzaj dyspozycji, który jest przewidziany w prawie bankowym w wielu krajach. Pozwala on posiadaczowi konta określić, co ma się stać z środkami zgromadzonymi na jego rachunku w przypadku jego śmierci. W Prawie Bankowym istnieje przepis dający właścicielowi konta osobistego prawo do pisemnego zlecenia dyspozycji jego środków w przypadku śmierci. Określona w tym zapisie dyspozycja polega na przekazaniu środków wskazanym osobom.

Zgodnie z Prawem Bankowym, dyspozycję można złożyć i zmienić w dowolnym momencie, a przekazane za jej pomocą środki nie stanowią części spadku zmarłego. Dzięki temu osoba wskazana w dyspozycji natychmiast otrzymuje środki. Niestety, dyspozycja nakłada ograniczenia względem tego, kto może otrzymać środki, oraz jaką ilość pieniędzy wolno nam przekazać.

Dyspozycja zostanie wypłacona po poinformowaniu banku o śmierci właściciela konta, przed wypłatą funduszy w ramach testamentu lub prawa dziedziczenia. Jednocześnie, dyspozycję poprzedza wypłata pieniędzy w ramach zwrotu kosztów pogrzebu, którą członek rodziny może uzyskać, zanosząc do banku faktury prezentujące wydatki związane z pochówkiem.

Kto może otrzymać dyspozycja posiadacza rachunku?

Zgodnie z Prawem Bankowym, dyspozycję posiadacza rachunku mogą otrzymać wyłącznie członkowie rodziny. Szczęśliwie, artykuł 56 Prawa Bankowego uwzględnia wszystkie osoby z rodziny po stronie zmarłego, wliczając również wstępnych i zstępnych, a więc:

• Małżonka lub małżonkę
• Dzieci
• Wnuki
• Prawnuki
• Rodziców
• Dziadków
• Pradziadków
• Rodzeństwo

Warto zwrócić uwagę, że również dzieci adoptowane traktowane są jako zstępni członkowie rodziny, tak więc mogą otrzymać dyspozycję. Niestety, pojęcia te odnoszą się tylko do krewnych w linii prostej, tak więc zmarły nie może uwzględnić dzieci brata lub siostry, albo rodziców swojej żony.

Do jakiej kwoty można rozdysponować środki zlecając dyspozycję?

Zlecając dyspozycję możemy rozdysponować środki o łącznej wartości nieprzekraczającej dwudziestokrotności miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. Wartość ta jest regularnie ogłaszana przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W marcu 2023 roku wartość wynosiła 7508,23 zł zł, a więc dyspozycja mogła wynosić maksymalnie 150164,60 zł

Nie ma limitów względem tego, ile pieniędzy może otrzymać pojedyncza osoba, jednak wszystkie dyspozycje nie mogą przekroczyć wskazanej wcześniej wartości. Dotyczy to również przelewów z różnych rachunków. Przekazując zlecenie dyspozycji do dwóch różnych banków, łączna wskazana przez nas wartość powinna mieścić się w tym limicie. Niestety, ponieważ sam limit zmienia się z miesiąca na miesiąc, bardzo ciężko uniknąć takiego konfliktu.

Co się stanie, gdy wypłacana kwota przekracza ustawowo dozwoloną?

Jeżeli w momencie śmierci wypłacona kwota przekracza ustawowo dozwoloną sumę, osoby, które otrzymały te pieniądze, będą zobowiązane zwrócić nadwyżkę. Ta z kolei zostanie później rozdysponowana między resztą rodziny zgodnie z testamentem lub zasadami prawa spadkowego, jeżeli zmarły nie spisał testamentu. Najczęściej dochodzi do tego, jeżeli zostało złożone kilka zleceń dyspozycji w różnych bankach. Jeżeli dyspozycja ma miejsce z jednego banku, jego pracownicy mogą samodzielnie ograniczyć wypłacaną kwotę zgodnie z limitami z ustawy. W takim wypadku kolejność wypłat ma miejsce od ostatniej ustanowionej dyspozycji.

Co się stanie, jeśli nie będę posiadał kwoty dyspozycji w chwili śmierci?

Jeśli nie będziesz posiadał kwoty dyspozycji w chwili śmierci, a bank zauważy przekroczenie limitu dyspozycyjności, przeprowadzi on przelewy proporcjonalnie. Jeżeli mając na koncie 10 000 zł, chciałeś przekazać jednej osobie 6 000 a drugiej 4 000 zł, jednak w momencie śmierci zostało ci tylko 5 000 zł na koncie, bank przekaże pierwszej osobie 3 000 zł, a drugiej 2 000 zł. W ten sposób podział będzie zgodny z twoim życzeniem.

Jak złożyć dyspozycję wkładem na wypadek śmierci?

Złożenie dyspozycji wkładem na rachunku bankowym na wypadek śmierci wymaga wykonania kilku kroków, które mogą się nieznacznie różnić w zależności od procedur stosowanych przez konkretny bank. Zapis prawny wyszczególnia, że właściciel konta bankowego ma prawo złożyć pisemne polecenie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci. Z tego powodu zwykle składa się taki wniosek osobiście w banku, wykorzystując dostępny tam wzór lub pobierając go zawczasu ze strony internetowej. Niektóre banki upraszczają jednak ten proces, pozwalając na wysłanie polecenia listownie lub nawet złożenie go za pomocą bankowości elektronicznej.

Dane potrzebne do formularza dyspozycji wkładem

Dane potrzebne do formularza dyspozycji wkładem to:

• Dane właściciela konta, w tym data i miejscowość urodzenia, numer pesel, numer dowodu osobistego i adres stałego zameldowania.
• Numery kont w banku, z których środki mają zostać wykorzystane w dyspozycji.
• Dane odbiorców wkładu: imiona, adres, stopień pokrewieństwa, imiona rodziców, miejsce i data urodzenia, pesel
• Część wkładu do przekazania odbiorcy, podana jako wartość pieniężna lub procent stanu konta.

Każdy bank posiada swój wzór polecenia dyspozycji na wypadek śmierci. Wszystkie jednak proszą o podanie tych samych danych, które powinieneś przygotować przed udaniem się do banku. W formularzach niektórych banków będziesz poproszony również o wskazanie konta bankowego, z którego może zostać pobrana prowizja za udzielenie dyspozycji. Żaden bank jednak na tę chwilę jej nie pobiera. Będziesz za to musiał zapłacić opłatę administracyjną za ustanowienie dyspozycji, jej odwołanie lub zmianę.

Dyspozycja wkładem w innych bankach czyli Oświadczenie o innych dyspozycjach

Dyspozycja wkładem w innych bankach, czyli oświadczenie o innych dyspozycjach, to procedura, która wymaga dokładnego planowania i informowania każdego z banków, w których zamierzasz złożyć takie polecenia. Jest to ważne, aby uniknąć późniejszych komplikacji i dodatkowych kosztów związanych ze zmianami w już złożonych dyspozycjach. Jeżeli składasz polecenie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci w wielu bankach jednocześnie, będziesz zobowiązany je o tym poinformować. W wielu przypadkach formularz dyspozycyjny posiada pole do zaznaczenia, w którym możesz napisać nazwę banku oraz kwotę, jaką planujesz przeznaczyć na dyspozycję. Jeżeli nie znajdziesz odpowiedniego ku temu miejsca w formularzu, poinformuj o tym pracownika banku, składając wniosek.

Decyzję, z jakich banków chcesz złożyć dyspozycję i na jakie kwoty, musisz podjąć przed złożeniem wniosku, ponieważ o dodatkowych dyspozycjach musi wiedzieć każdy z banków. Jeżeli dodatkowe polecenia dyspozycji złożysz później, będziesz musiał złożyć wiosek o zmianę dyspozycji do poprzednich banków i zapłacić za to dodatkową opłatę.

Koszty dyspozycji wkładem na wypadek śmierci

Koszty dyspozycji wkładem na wypadek śmierci prezentują się następująco:

Wypłata środków po śmierci właściciela konta

Wypłata środków z konta bankowego po śmierci właściciela konta jest procesem, który może różnić się w zależności od polityki i procedur konkretnego banku, jednak zazwyczah przebiega w następujący sposób.
1. Aby osoby wymienione w dyspozycji otrzymały przypisane im pieniądze, należy poinformować bank o śmierci właściciela konta. Można to zrobić, dostarczając jeden z poniższych dokumentów:

• świadectwo zgonu,
• pełny lub skrócony akt zgonu,
• pismo organu rentowego,
• informację z rejestru PESEL,
• pismo z policji, sądu lub od komornika.

2. Dostarczając tę dokumentację, można również dostarczyć do banku fakturę za pogrzeb i inne związane z nim wydatki. W takim przypadku bank najpierw zwróci poniesione koszta, a następnie wypłaci dyspozycję z pozostałych środków.

3. Jeżeli bank został poinformowany o śmierci właściciela konta przez inną osobę, odbiorca dyspozycji i tak musi stawić się w banku osobiście, aby potwierdzić swoją tożsamość przed wypłatą środków. Bank ma jednocześnie obowiązek poinformować wszystkie osoby wymienione w dyspozycji o oczekujących na nich środkach.

Rozdysponowanie środków zgromadzonych na koncie

Rozdysponowanie środków zgormadzonych na koncie odbywa się według dostarczonych instrukcji. Jeżeli podano konkretną sumę pieniędzy, bank wyda dokładnie tyle lub, jeżeli jest za mało środków na koncie, proporcjonalną wartość na podstawie wskazanej kwoty. Aby uniknąć zbędnych problemów, warto jednak przydzielić dyspozycję procentowo. W ten sposób rozdziela się wszystkie środki na koncie do limitu dyspozycji, co pozwala na uniknięcie nieprzewidzianych zdarzeń.

Wypłata środków ponad dopuszczalny limit

Wypłata środków z konta bankowego ponad ustanowiony limit transakcyjny może oznaczać, że składając dyspozycję z kont w różnych bankach, może dojść do nieporozumienia, w przypadku którego wydane zostanie więcej środków, niż zezwalają na to przepisy o dyspozycji wkładem po śmierci zmarłego. W takim przypadku osoby, które je otrzymały, powinny zwrócić nadwyżkę proporcjonalnie do otrzymanej kwoty. W wielu przypadkach, gdy poinformujemy banki o pomyłce, uregulują one problem samodzielnie, wycofując część środków z przelewu.

Co stanie się ze środkami pozostałymi na koncie?

Jeżeli w ramach dyspozycji nie przekażesz wszystkich swoich środków, pozostałe środki na koncie zostaną odziedziczone przez twoich członków rodziny. W pierwszej kolejności będzie to miało miejsce na podstawie testamentu, a w przypadku jego braku, na podstawie prawa spadkowego.

Czy bank może wypłacić mniej, niż wynosi zapis?

Nie, bank nie może wypłacić mniejż noż wynosi zapis dyspozycji. Bank jest prawnie zobowiązany do wypłacenia wskazanej sumy na rzecz wybranych osób. Wypłacone środki nie mogą przewyższać sumy oznaczonej w regulacji, w przypadku czego podział musi być proporcjonalny z życzeniami zmarłego. Bank musi poinformować osoby wypisane w dyspozycji o oczekujących na odbiór środkach i nie może unikać wypłaty wskazanej sumy. Jeżeli na koncie będzie mniej środków, niż zostało rozporządzone w dyspozycji, wypłacona zostanie całość środków z konta w proporcji wynikającej z podziału.

Dyspozycja wkładem po śmierci a podatki

Osoba otrzymująca dyspozycję wkładem po śmierci nie zapłaci podatku. Jest jednak zobowiązana zgłosić otrzymanie dyspozycji do urzędu skarbowego. Na złożenie takiego oświadczenia jest czas sześciu miesięcy od daty śmierci. Trzeba to mieć na uwadze szczególnie w przypadku, gdy wiadomość od banku na temat dyspozycji dotarła wyjątkowo późno, ponieważ termin odbioru środków nie gra tutaj roli. Istotna jest tylko data na akcie zgonu.

Za dyspozycję wskutek śmierci właściciela konta się nie płaci, ponieważ może ona być przyznana tylko najbliższej rodzinie, która znajduje się w “zerowej” grupie podatkowej. Jeżeli jednak nie zgłosi się otrzymania dyspozycji w ustawowym terminie, nie zostanie się zwolnionym z podatku dochodowego od otrzymanej kwoty.

Dyspozycja wkładem na rachunku bankowym - podsumowanie

Dyspozycja wkładem po śmierci właściciela konta to sposób na przekazanie naszym bliskim pieniędzy bez zmuszania ich do przeczekania długotrwałego procesu dziedziczenia. Składając formularz dyspozycji, możesz mieć pewność, że w najgorszym przypadku wskazane osoby będą miały dostęp do niezbędnych im środków. Z uwagi, że dyspozycja nie jest opodatkowana, nie posiada ona efektywnie żadnych wad, stanowiąc skuteczną alternatywę do prowadzenia zwykłego testamentu lub konta wspólnego oraz pozwala na uniknięcie trudności wynikających z utraty pełnomocnictwa konta bankowego wraz z odejściem jego właściciela.