Co to jest podatek Belki?
Podatek, który potocznie zwany jest podatkiem Belki wprowadzony został w 2002 roku, kiedy ministrem finansów był Marek Belka, będący pomysłodawcą podatku. Pełna nazwa tego zobowiązania to podatek od dochodów kapitałowych. Na samym początku, od 2002 roku do 2004 roku podatek wynosił 20% od zysku z inwestowania w produkty bankowe - lokaty, fundusze, itd. W 2004 roku został obniżony do 19%, ale zwiększył się zakres produktów, z których przychód jest oprocentowany. Należy pamiętać, że podatek od dochodu kapitałowego płacimy jedynie od zysku, nie od całej kwoty inwestycji. Niewiele jest sytuacji, w których podatek Belki można ominąć.
Przy jakich “produktach” naliczany jest podatek Belki?
Z początku podatek Belki obejmował jedynie produkty oszczdnościowe takie jak konta oszczędnościowe, lokaty, fundusze kapitałowe. Po nowelizacji ustawy o podatku dochodowym i doprecyzowaniu w niej informacji o podatku Belki, 20% zmieniono na 19%, ale zwiększono pulę produktów objętych podatkiem. Doszły do tego produkty inwestycyjne, takie jak np: akcje i obligacje, operacje giełdowe czy dywidendy. Pełny zbiór produktów objętych podatkiem od dochodu kapitałowego wygląda następująco:
- Konta oszczędnościowe,
- Lokaty,
- Akcje, obligacje, operacje giełdowe,
- Fundusze inwestycyjne,
- IKE i IKZE,
- PPK,
- Wypłacane dywidendy.
Podatek Belki od oszczędności na koncie
Podatek Belki, czyli podatek od dochodów kapitałowych naliczany jest na kontach oszczędnościowych. Jego stawka to zawsze 19%. Nie ma się co martwić, że podatek sięgnie środków z głównego rachunku. Te zwykle konta osobiste nie są oprocentowane, więc klient nic nie zyskuje. Dopiero w przypadku korzystania z konta oszczędnościowego Podatek Belki ma znaczenie. W momencie, kiedy odsetki kapitalizowane są na koncie, pomniejszone są już automatycznie o podatek.
Podatek Belki od lokat i odsetek kapitałowych
Lokaty objęte są podatkiem Belki. Kwota podatku to 19% od kwoty zysku. Podatek potrącony jest dopiero w momencie wygaśnięcia produktu. Jeżeli lokata była założona na dwa lata, to po dwóch latach, po jej wygaśnięciu 19% z wypracowanego zysku zostanie potrącone. Wpłacone na lokatę środki nie są objęte podatkiem.
Warto pamiętać również o tym, że sposób w jaki działa lokata, ma znaczenie przy potrąceniu podatku od wypracowanego zysku. Załóżmy, że lokata działa w taki sposób, że okres kapitalizacji wynosi 1 miesiąc. Lokata w prawdzie wygasa, ale automatycznie zostaje przedłużona na kolejny miesiąc. Wtedy zysk wypracowany jest raz na 30 dni, a od tego zysku zostanie potrącone 19%. Z miesiąca na miesiąc kwota depozytu na lokacie jest coraz wyższa, wypracowuje coraz wyższy zysk i funduje coraz większy wpływ do Skarbu Państwa.
Podatek Belki od obligacji skarbowych, akcji i operacji giełdowych
Nieco inaczej wygląda odprowadzenie podatku od dochodów kapitałowych w przypadku obligacji i inaczej w przypadku akcji giełdowych. Oczywiście w obu przypadkach wynosi on 19% i to jest niezmienne. Jednak w przypadku obligacji jest on odprowadzany automatycznie w momencie wykupu obligacji, pod warunkiem, że wygenerowały zysk. Jeżeli zysku nie ma, nie ma też podatku.
W przypadku akcji i operacji giełdowych niezbędne jest samodzielne odprowadzenie podatku. Z racji płynności potencjalnych zysków i strat w przypadku akcji giełdowych, nie jest możliwe odciągnięcie zaliczki podatku Belki. Dopiero po sprzedaży akcji i uzyskaniu realnego dochodu, inwestujący zobligowany jest rozliczyć się z Urzędem Skarbowym i uiścić 19% podatku. W tym celu niezbędne jest wypełnienie i złożenie deklaracji PIT-8C. Deklarację należy złożyć najpóźniej do 31 stycznia kolejnego roku po uzyskaniu dochodu ze sprzedaży instrumentów finansowych. Znów warto pamiętać o tym, że jeśli nie ma zysku, nie trzeba odprowadzać podatku.
Podatek Belki a fundusze inwestycyjne
Podatek od zysków kapitałowych w przypadku funduszy inwestycyjnych odprowadzany jest dopiero po wycofaniu środków z funduszu. Podatek nie obejmuje jednak relokowania kapitału pomiędzy subfunduszami wewnątrz jednego parasola. Parasol to jeden duży, zbiorczy fundusz w skład którego wchodzą mniejsze fundusze. Jeśli środki nie zostaną wycofane z danego parasola funduszy, a jedynie przenoszone pomiędzy tymi małymi funduszami, to podatek Belki nie obowiązuje.
Podatek Belki a IKE i IKZE
IKE oraz IKZE to nieliczne wyjątki, które w odpowiednich warunkach, po spełnieniu konkretnych wymogów, nie są objęte 19% podatkiem Belki. Są one nieco inne dla IKE i dla IKZE.
IKE - Indywidualne Konto Emerytalne - to produkt który służy długoterminowemu oszczędzaniu. Jeżeli chce się uniknąć płacenia podatku od zysków kapitałowych, należy mieć ukończone 60 lat (lub 55 i uzyskane uprawnienia emerytalne) oraz wpłacać środki na IKE przez co najmniej 5 lat, lub wpłacić ponad 50% całości środków zgromadzonych na IKE nie później niż 5 lat przed wyjęciem środków. Po spełnieniu powyższych kryteriów, wypłata środków nie będzie wiązać się z potrąceniem 19% podatku Belki. W każdej innej sytuacji podatek trzeba zapłacić.
IKZE - Indywidualne Konto Zabezpieczenie Emerytalnego - tutaj sytuacja ma się podobnie. Konieczne są wpłaty przez co najmniej 5 lat, a środki nie mogą być wypłacone wcześniej niż po ukończeniu 65 roku życia. W takiej sytuacji właściciel IKZE omija podatek Belki. Jeżeli któryś z tych warunków nie został spełniony, zyski zostaną pomniejszone o 19% podatku.
Podatek Belki od PPK
PPK - Pracowniczy Plan Kapitałowy - jest to najkorzystniejsza forma oszczędzania. Klienci, którzy skorzystali z oferty PPK, w pewnych konkretnych sytuacjach zwolnieni są z płacenia Podatku Belki. Wystarczy spełniać tylko kilka warunków. W pierwszej kolejności wolni od podatku są posiadacze PPK, którzy wypłaty środków dokonują po ukończeniu 60 roku życia. Inną sytuacją jest wypłacenie środków z PPK w celu przeznaczenia ich na wkład własny przy kredycie hipotecznym. Wypłacający jest jednak zobligowany do zwrotu 100% wypłaconych środków w określonym terminie. Bez podatku wypłaty z PPK można dokonać również w przypadku ciężkiego zachorowania. Wtedy to można, bez konieczności zwrotu, wypłacić 25% zgromadzonego na PPK kapitału.
Jak obliczyć podatek Belki
19% od zysku to bardzo prosty rachunek. Dla przykładu, jeśli na sprzedaży akcji giełdowych zarobimy okrągłe 10 000 złotych, to konieczne będzie oddanie 1900 złotych z tej kwoty na rzecz podatku od dochodów kapitałowych. To oznacza, że do naszej kieszeni powędruje 8100 złotych. Tak samo liczy się wartość podatku Belki od każdego zysku. Wystarczy proste równanie:
Kwota zysku x 0,19 = wysokość kwoty podatku
Bez względu na produkt z którego korzystamy w celu zwiększenia swojego majątku, objęty będzie podatkiem Belki. Warto jednak pamiętać, że 19% podatku od dochodów kapitałowych potrącone będzie jedynie od zysku. Mając świadomość, jaki kapitał początkowy posiadamy, obliczenie podatku Belki nie powinno stanowić problemu.
Jak odprowadza się podatek Belki?
W większości przypadków kompletnie nie trzeba martwić się tym, aby rozliczyć się z Urzędem Skarbowym w kwestii podatku od zysków kapitałowych. Większośc produktów finansowych, z których można skorzystać, rozliczanych jest odgórnie przez instytucję, która dany produkt oferuje. W przypadku kont, lokat, wyciągając zysk, będzie on już pomniejszony o owe 19% podatku. Instytucje finansowe samodzielnie, za klienta, dokonują uszczuplenia wypłacanych środków o wartość podatku.
Kiedy nie trzeba odprowadzać podatku Belki
Brak konieczności odprowadzania podatku Belki istnieje w niewielu, bardzo konkretnych sytuacjach. Pierwszą z nich jest przemieszczanie środków pomiędzy funduszami inwestycyjnymi wewnątrz jednego parasola funduszy. Wyjmując środki spod danego parasola, niezbędne będzie uregulowanie podatku.
Inną sytuacją są wspomniane wyżej IKE oraz IKZE. W obu przypadkach konieczne jest dokonywanie wpłaty środków przez co najmniej 5 lat. Z IKE można wypłacić środki, jak właściciel IKE ma ukończone 60 lub 55 i nabył uprawnienia emerytalne. W przypadku IKZE niezbędny wiek do wypłaty środków bez konieczności płacenia podatku to 65 lat.
Ostatnim przypadkiem jest wypłata z środków z PPK. W tym celu należy mieć ukończone 65 lat, aby uniknąć podatku. Można także, bez konieczności uregulowania 19% podatku, wypłacić środki (do 100% środków) na wkład własny do kredytu hipotecznego, ale konieczna będzie ponowna wpłata na PPK całej wyciągniętej sumy. Do 25% środków z PPK, bez konieczności płacenia podatku i bez przymusu zwrócenia środków, można także wypłacić ze względu na poważne zachorowanie.
Samodzielne odprowadzanie podatku Belki
Samodzielne odprowadzenie podatku Belki obowiązuje w przypadku operowania akcjami giełdowymi oraz obligacjami. W przypadku obligacji, podatek trzeba uregulować samodzielnie w momencie wykupienia obligacji.
Dla akcji giełdowych, uregulowanie podatku musi być zrobione do 31 stycznia kolejnego roku kalendarzowego po upłynnieniu akcji. W tym celu podatnik musi do Urzędu Skarbowego złożyć PIT-8C.
Wysokość podatku to Zysk x 0,19.
Podatek od zysków kapitałowych - podsumowanie
Podatek Belki, czyli 19% podatek od zysków kapitałowych. Każdy zysk, czy to z lokaty, czy z gry na giełdzie, czy nawet z konta oszczędnościowego, obłożony jest koniecznością odprowadzenia podatku na rzecz skarbu państwa. Znacząco uszczupla to potencjalne zyski, gdyż praktynie jedna piąta całej nadwyżki wędruje do Urzędu Skarbowego. Nie sposób doszukiwać się plusów w podatku Belki. Jedynym pozytywem w tym wszystkim jest fakt, że w większości sytuacji (z wyłączeniem zysków z akcji i obligacji) to nie do nas należy zdania odprowadzenia stosownej kwoty, a jedynie otrzymujemy pomniejszony o odpowiednią kwotę zysk. Jest to o tyle mniej bolesne, że inwestujący nie od razu widzi, ile zabrało mu państwo.
Komentarze