Jak założyć bank w Polsce?
Założenie banku w Polsce to wielowątkowy i skomplikowany proces. Podmioty takie obracają znacznymi kwotami pieniędzmi, które z jednej strony gwarantują im zyski, ale z drugiej - wymagają odpowiedzialności. Dlatego też Komisja Nadzoru Finansowego i prawo bankowe stawia przed założycielami nowych banków szereg wymagań. Od samych osób wchodzących w skład spółki założycielskiej, przez strukturę zarządu i rady nadzorczej, kapitał zakładowy, aż po zapewnienie bezpieczeństwa środków klientów i właściwej obsługi ich samych. Jednak znając obowiązujące przepisy, dysponując odpowiednią kadrą i kapitałem oraz wiedzą na temat funkcjonowania sektora finansowego założenie nowego banku jest jak najbardziej możliwe. Prześledźmy więc każdy z etapów takiego przedsięwzięcia wraz ze szczegółowymi wymogami, które będa przed nami stały.
Kto może założyć bank w Polsce?
Czy każdy może założyć bank? Nie. Prawo wymaga od nas spełnienia kilku warunków. Po pierwsze nie można założyć banku w pojedynkę. W zależności od tego, jaki rodzaj podmiotu chcemy stworzyć będziemy potrzebować wspólników. Bank komercyjny może założyć spółka składająca się z minimum 3 osób, w przypadku banku spółdzielczego ten wymóg rośnia do aż 10 wspólników. Nie mogą to być też osoby przypadkowe. Prawo bankowe wymaga od nich by posiadały wiedzę, kompetencje i doświadczenie niezbędne do prowadzenia takiego przedsiębiorstwa. Oznacza to, że w przeszłości muszą zajmować stanowiska porównywalne do tych, które obejmą w nowym banku. Osoby te tworzą zarząd banku. Oddzielnym ciałem jest też rada nadzorcza. Jest to o tyle ważne, że prawo nakłada pewne ograniczenia, co do łączenie różnych ról w nowym banku przez daną osobę. Nie możemy jednocześnie pełnić jednej funkcji członka zarządu i dwóch w radzie nadzorczej lub czterech funkcji członka rady nadzorczej. Dodatkowy wymóg to zapewnienie środków finansowych na przejście odpoedniego szkoenia przygotowującego do pełnienia wybranej funkcji w naszym nowym banku.
Założenie banku a kapitał założycielski
Bank to jednak przede wszystkim pieniądze. Jaki kapitał założycielski musimy zgromadzić, by założyć bank? KNF, w oparciu o prawo bankowe, wymaga co najmniej 5 milionów euro kapitału zakładowego dla banków komercyjnych i 1 milion euro dla banków spółdzielczych. Musi on być wniesiony przez założycieli w formie gotówkowej, czyli nie może pochodzić z kredytów i pożyczek czy nieruchomości (chociaż od tej reguły istnieje pewien wyjątek, o którym za chwilę). Mimo iż wymóg podany jest w euro, to należy go wpłacić na polski rachunek bankowy w złotówkach. Oznacza to, że kurs europejskiej waluty może mieć niemały wpływ na ostateczny kapitał zakładowy naszego banku. Środki te muszą być zabezpieczone przed wpisaniem banku do państwowego rejestru. Wracając do nieruchomości jako kapitału zakładowego. Prawo bankowe dopuszcza, by 15% tej kwoty zostało wniesione w formie niepieniężnej (czyli np. jako nieruchomości), jednak tylko wtedy, gdy są one bezpośrednio potrzebne do prowadzenia działalności banku. Słowem - nasze mieszkanie nie może pełnić takiej roli, jednak lokal usługowy już jak najbardziej.
Założenie banku a lokale i obsługa banku
Skoro przy nieruchomościach jesteśmy, to i w zakresie lokali i obsługi istnieją wymagania, które będziemy musieli spełnić, by założyć bank. Określa je artykuł 30. Prawa bankowego. Przede wszystkim musimy dysponować pomieszczeniem do przechowywania środków pieniężnych. Musi ono spełniać surowe wymagania bezpieczeństwa. Nie musi być to wielki sejf znany z filmowych ekranów, jednak zapewnienie ochrony pieniądzom naszych klientów jest najwyższym priorytetem. Ponadto nasz bank musi posiadać lokale z odpowiednimi urządzeniami biurowymi oraz wszelkim innym wyposażeniem koniecznym do prowadzenia działalności finansowej oraz obsługi klientów zgodnie z procedurami towarzyszącymi takiemu procesowi. Ostatni wymóg to system teleinformatyczny wykorzystywany do działalności bankowej.
Założenie banku a zapewnienie wypłacalności
Jednym z najważniejszych wymogów stawianych przed każdym bankiem jest zapewnienie wypłacalności i płynności finansowej. Klienci chcący wypłacić swoje środki powinni mieć każdych chwili taką możliwość. Dlatego też założyciele nowego banku zobowiązani są dać rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem. KNF przed wydaniem licencji dokonuje oceny zarówno sytuacji finansowej jak i możliwości inwestycyjnej banku, co zapewnić ma bezpiecznie prowadzenie jego działalności
Założenie banku a licencja bankowa
Ostatnim etapem zakładania nowego banku jest ubieganie się o licencję wydawaną przez KNF. Przed jej nadaniem dojdzie do wnikliwej weryfikacji zarówno stanu faktycznego z wymogami oraz przepisami prawa. Istnieje jednak szereg sytuacji, w której decyzja o wydaniu zezwolenia na utworzenie nowego banku będzie negatywna. Do najczęstszych powodów odrzucenia wniosku o licencję bankową należą:
- Groźba naruszenia dowolnych przepisów prawa przez nowo powstały bank,
- podejrzenie naruszania intersów klientów lub brak gwarancji bezpieczeństwa przechowywanych w nim środków,
- brak możliwości należytego nadzoru nad działalnością banku z racji miejsca jego rejestracji (w przypadku banków z kapitałem i założycielami spoza Polski).
Jeżeli jednak wszystkie wymienione w tym artykule wymogi są należycie spełnione, to KNF wydaje licencję, a nowy bank otrzymuje zezwolenie na rozpoczęcie działalności, legalne funkcjonowanie oraz walkę na rynku o pierwszych klientów.
Zakładanie banku - podsumowanie
Założenie nowego banku nie jest proste. Należy spełnić wiele warunków, poczynając od spółki założycielskiej i jej członków, gwarancji bezpieczeństwa środków, przez kapitał zakładowy, aż po lokale wraz z obsługą klientów. Bez względu na to czy chcemy otworzyć bank komercyjny czy spółdzielczy czeka nas też proces weryfikacji przez KNF, która zajmuje się wydawaniem licencji bankowej pozwalającej na legalną działalność w Polsce.
Komentarze