Upadłość banku - kiedy występuje i co oznacza dla klientów?
akredo.plBanki w PolsceUpadłość banku - kiedy występuje i co oznacza dla klientów?

Upadłość banku - kiedy występuje i co oznacza dla klientów?

Upadłość banku to sytuacja, gdy instytucja finansowa nie jest w stanie kontynuować swojej działalności z powodu niewystarczających aktywów do pokrycia zobowiązań. Może ona być spowodowana znaczącym deficytem w bilansie banku lub brakiem możliwości kontynuowania wypłat na rachunkach bankowych. W przypadku podejrzeń o upadłość, Komisja Nadzoru Finansowego interweniuje, a dalszy los banku zależy od decyzji KNF: może on zostać przejęty przez inną instytucję, poddać się przymusowej restrukturyzacji lub zostać zlikwidowany. Niemniej jednak, środki klientów są chronione przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny do sumy 100 000 euro na klienta. W przypadku upadłości, klient może stracić dostęp do niektórych produktów bankowych, lecz zobowiązania kredytowe pozostają ważne. Portfel kredytowy banku jest zwykle przejmowany przez inną instytucję lub sprzedawany innemu bankowi. Ważne jest, aby klienci rozumeli, że bank może działać jako pośrednik w oferowaniu niektórych produktów, takich jak fundusze inwestycyjne czy ubezpieczenia, co oznacza, że te produkty mogą nie być gwarantowane przez państwo. W szerszej perspektywie, upadłość jednego banku może wpłynąć na zaufanie społeczne do całego systemu bankowego i prowadzić do zmniejszenia inwestycji. Aby temu przeciwdziałać, organy państwowe często interweniują, wspierając banki w kryzysie lub promując ich przejęcie przez stabilniejsze instytucje, jak miało to miejsce w przypadku Getin Banku, który został przejęty przez VeloBank. W skrócie, upadłość banku to poważne zdarzenie, ale mechanizmy bezpieczeństwa działają w celu ochrony interesów klientów.

Filip Nawarski
Filip Nawarski, 24.11.2023 r

Czym jest upadłość banku?

Upadłość banku jest zakończeniem jego działalności, z powodu braku wystarczających aktywów na zaspokojenie jego zobowiązań. Ponfoinformowana o takim fakcie Komisja Nadzoru Finansowego wydaje decyzję o zawieszeniu działalności banku i ustanowieniu zarządu komisarycznego. Dalsze kroki to przejęcie przez inny bank, przymusowa restrukturyzacja lub ostatecznie ogłoszenie upadłości. Nie oznacza to jednak, że środki klientów upadłego banku przepadają. Przyjrzyjmy się powodom, procedurom i skutkom upadłości banku.

W jakim przypadku może zostać ogłoszona upadłość banku?

Upadłość banku może zostać ogłoszona w dwóch przypadkach. Kwestię przyczyn upadłości banku reguluje ustawa Prawo bankowe w art. 158. W jego treści znajdziemy, że upadłość banku może nastąpić:

  1. jeżeli według bilansu sporządzonego na koniec okresu sprawozdawczego aktywa banku nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań,
  2. jeżeli bank nie reguluje swoich zobowiązań w zakresie wypłaty tzw. środków gwarantowanych na rachunkach bankowych.

Pierwszym jest znaczący deficyt w bilansie sporządzonym na koniec roku sprawozdawczego. Oznacza to, że zgromadzone aktywa nie pokrywają zobowiązań banku. Nie posiada on po prostu środków, by spłacić swoje wierzytelności. Bank ma obowiązek poinformować o tym fakcie Komisję Nadzoru Finansowego, by ta wydała decyzję o jego dalszym losie. Drugi powód upadłości banku jest bezpośrednio związany z jego klientami detalicznymi. Jeżeli bank nie jest w stanie zapewnić ciągłości wypłat środków zgromadzonych na rachunkach bankowych (depozytów), to KNF sama w ciągu 5 dni może wydać decyzję o zawieszeniu jego działalności. Przedstawmy jeszcze podstawę prawną i dokładne przepisy. 

Procedura postępowania w przypadku upadłości banku

Procedura postępowania w przypadku upadłości banku składa się z 4 etapów i decyzji podejmowanych przez KNF i sam bank. Przebiega ona wg. schematu:

  1. Informacja o złej sytuacji finansowej banku wpływa do KNF (bezpośrednio z banku lub od jego klientów),
  2. KNF podejmuje decyzję o zawieszeniu działalności banku i ustanowieniu zarządu komisarycznego (o ile już taki nie został ustanowiony),
  3. KFN podejmuje decyzję o dalszym losie banku, może: 1. zarządzić przejęcie banku przez inny podmiot (za jego zgodą), wraz z jego wszelkimi prawami i zobowiązaniami (również wobec klientów); 2. wystąpić do sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości banku oraz powołać syndyka masy upadłościowej,
  4. Bankowy Fundusz Gwarancyjny uruchamia wypłatę środków należnych klientom upadłego banku, początkowo w jego wybranych oddziałach (lub oddziałach innych banków komercyjnych), a następnie w swojej siedzibie.

Dla klienta indywidualnego najważniejsza jest decyzja o ewentualnym przejęciu banku przez inny bank. Dzięki takiemu posunięciu może okazać się, że nie tylko nie będzie potrzeby wypłaty zgromadzonych na kontach i lokatach środków, ale wręcz wszystkie produkty bankowe zachowają swoją ciągłość.

Wpływ upadłości banku a konta i lokaty

Wpływ upadłości banku na konta i lokaty zależy od decyzji KNF. Jeżeli dojdzie do całkowitego przejęcia banku, to wszystkie podpisane umowy (w tym na rachunku osobiste czy lokaty terminowe) pozostają w mocy. Dla klienta indywidualnego nic się w tej sytuacji nie zmienia. Sprawa ma się inaczej przy ostatecznej upadłości banku. Wtedy, z dniem ogłoszenia upadłości, umowy podlegają natychmiastowemu rozwiązaniu. Nie oznacza to jednak, że klienci tracą swoje środki lub nawet dostęp do nich. Na straży naszych pieniędzy stoi Bankowy Fundusz Gwarancyjny, który zabezpiecza je do równowartości kwoty 100 000 euro. Warto zaznaczyć, że jest to kwota łączna przysługująca jednemu klientowi, bez względu na to ile produktów posiadał w upadłym banku. W przypadku kont wspólnych przysługuje ona każdemu ze współwłaścicieli. Co zaś z odsetkami? Oprocentowanie rachunków bankowych zostanie naliczone do dnia ogłoszenia upadłości. Nasze środki będziemy mogli odebrać (lub zlecić ich przelew) we wskazanych placówkach upadłego banku oraz w siedzibie BFG. Mamy na to 5 lat.

Wpływ upadłości banku na kredyty

Wpływ upadłości banku na kredyty jest istotny, ale nie prowadzi do automatycznego zwolnienia klientów z obowiązku spłaty zobowiązań. Jedynym wyjątkiem, w którym umowa kredytowa podlega anulowaniu, jest sytuacja gdy pomimo podpisania umowy nie doszło do przekazania kredytobiorcy środków. Wszystkie inne kredyty i pożyczki udzielone przez bank pozostają w mocy. Tzw. portfel kredytowy (więc wszystkie udzielone przez bank zobowiązania) zostaną przekazane podmiotowi, który przejął aktywa banku lub odsprzedane innemu bankowi. W pierwszym przypadku nie zmieni się nawet rachunek, na których należy przelewać miesięczne raty, w drugim - klient zostanie poinformowany o zmianie numeru rachunku bankowego. Co więcej, brak terminowej spłaty raty takiego zobowiązania, może mieć znacznie bardziej dotkliwe skutki niż przed upadłością banku! Każde uchybienie kredytobiorcy może bowiem skutkować wypowiedzeniem umowy kredytowej i postanowieniem kredytu w stan natychmiastowej wymagalności. Nie liczmy więc na to, że upadłość naszego banku zwolni nas z obowiązków związanych ze spłatą naszych zobowiązań.

Wpływ upadłości banku na inne produkty bankowe

Wpływ upadłości banku na inne produkty bankowe może być różnorodny w zależności od rodzaju produktu oraz szczegółów upadłości. Wielu klientów może nie zdawać sobie sprawy z tego, że w przypadku wielu oferowanych im przez bank produktów, jest on jedynie pośrednikiem. To, że na stronie internetowej czy w aplikacji znajdziemy ofertę funduszy inwestycyjnych, ubezpieczeń czy produktów hybrydowych (np. bardzo popularna lokata z funduszem) nie oznacza, że jest to oferta naszego banku. W rzeczywistości są to produkty firm trzecich, które nie podlegają systemowi gwarancji depozytów BFG! Nie odzyskamy więc naszych środków z produktów inwestycyjnych czy ubezpieczeniowych. Wyjątkiem są tu produkty hybrydowe, z których możemy odzyskać część zgromadzonych środków (tylko tę lokacyjną). Dokładnie sprawdźmy więc kto jest dostawcą danej usługi i czy zgromadzone na niej środki są objęte gwarancjami państwowymi.

Skutki upadłości banku 

Skutki upadłości banku mogą być rozległe i dotyczyć różnych aspektów działalności bankowej oraz jego klientów. O skutkach upadłości banku dla jego klientów już pisaliśmy. Rozwiązanie części umów, wypłata środków z BFG, zachowanie ważności umów kredytów i pożyczek czy utrata środków zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych. Jednak upadłość banku ma także znaczące skutki dla całego systemu finansowego kraju. Powoduje spadek zaufania do instytucji finansowych, niechęć do korzystania z ich usług czy inwestowania. Zwłaszcza wśród klientów indywidualnych. Może nastąpić także zjawisko przenoszenia swoich środków do banków o większej stabilności (a przynajmniej sprawiających takie wrażenie), wchodzących w skład dużych międzynarodowych grup. By uniknąć tych negatywnych, często długofalowych, skutków organy państwowe najczęściej starają się nie dopuścić do upadku banków. Stąd programy przymusowej restrukturyzacji czy wsparcie publiczne dla banków. Jeżeli jednak one nie pomogą, to lepszym dla systemu finansowego rozwiązaniem jest przejęcie upadającego banku przez inny bank, nawet ze wsparciem państwa. Tak stało się ostatnio po upadku Getin Banku, który został przejęty przez VeloBank.

Upadłość banku - podsumowanie

Upadłość banku to ważne wydarzenie, które może odbić się negatywnymi skutkami na jego klientach. Wiele zależy od tego, jaka decyzje co do przyszłości upadłego banku podejmie KNF. Jeżeli zdecyduje o przejęciu go przez inny bank klienci mogą spać spokojnie. Jeżeli jednak faktycznej upadłości nie uda się uniknąć, wtedy ich środki również pozostaną zabezpieczone. BFG zapewnia ich bezpieczeństwo do kwoty 100 000 euro. Kredyty i pożyczki udzielane przez upadły bank pozostają w mocy.

Komentarze

Empty comments
Zostaw swój komentarz!
Nie znaleźliśmy żadnej opinii o tym produkcie. Pomóż innym klientom. Podziel się swoją opinią jako pierwszy.
Dodaj komentarz
Twoja ocena
5
Dodaj komentarz
Twoja ocena
5