Czym są odsetki ustawowe za opóźnienie w spłacie?
Odsetki ustawowe to odszkodowanie na rzecz wierzyciela wypłacane przez dłużnika za opóźnienie w spłacie zobowiązania. Z uwagi na swój charakter, często są one nazywane odsetkami karnymi lub odsetkami za zwłokę. Odsetki karne mogą zostać naliczone za opóźnienie w zapłacie dowolnej umowy, czy to kredytowej, czy faktury zakupowej. Wierzycielowi należy się odszkodowanie za samo opóźnienie, nie musi on wykazywać szkody poniesionej w jego wyniku.
Funkcje odsetek za opóźnienie
Odsetki karne naliczane są zazwyczaj w celu ponaglenia lub upomnienia dłużnika. Rzeczywista i odczuwalna konsekwencja lekceważenia regulaminu zawartej umowy ma zmotywować płatnika do uregulowania należności. W przypadku odsetek za zwłokę związanych z płatnościami od faktury są one często również niezbędne aby zapewnić płynność finansową firmy, która może ponieść znaczne straty z powodu opóźnienia.
Niektóre firmy pożyczkowe stosują odsetki karne jako swój główny model biznesowy. Oferują one pożyczki lub chwilówki na pokaźne sumy z krótkim czasem spłaty ale też niskim kosztem, często nawet z RRSO 0%. Firmy te liczą, że trafią na nieodpowiedzialnego klienta, który nie zdoła spłacić zobowiązania w terminie, po czym poniesie znaczne koszta w wyniku odsetek karnych.
Od kiedy naliczane są odsetki karne za opóźnienia?
Wierzyciel może zastosować odsetki ustawowe od terminu spłaty wyznaczonego w umowie. Zwykle wylicza się je za okres od dnia przeterminowania płatności do momentu uregulowania zadłużenia. Powód opóźnienia spłaty przez dłużnika nie ma tutaj znaczenia.
Ile wynoszą odsetki ustawowe za opóźnienia?
Standardowo odsetki karne naliczane są na podstawie stopy referencyjnej NBP, zgodnie z instrukcjami kodeksu cywilnego. W przypadku opóźnienia w spełnieniu świadczeń pieniężnych są one równe sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego oraz 5,5 punktów procentowych.
Wyjątek stanowią umowy pożyczkowe, w których zawarty został regulamin ustalający szczególne zasady obliczania odsetek karnych. Rozwiązanie to nazywa się odsetkami umownymi lub odsetkami według stopy własnej. Są one określane procentowo lub jako wielokrotność odsetek ustawowych. Firmy muszą być jednak ostrożne, aby nie wskazać zbyt wysokiego oprocentowania, ponieważ może to naruszać zasady współżycia społecznego. Podejrzewając taką sytuację, dłużnik może skierować sprawę do sądu i żądać zmniejszenia odsetek karnych do poziomu określonego w ustawie.
Jak obliczyć odsetki karne za opóźnienie?
Wzór na wysokość odsetek karnych to:
Na czas pisania tego artykułu, wartość stopy to 6,75%. Po dodaniu punktów procentowych z ustawy wynosi ona 12,25%.
Wzór ten odnosi się do opóźnienia w spełnieniu świadczeń pieniężnych. W przypadku opóźnienia w transakcjach handlowych między przedsiębiorcami należy zastosować stawkę podstawową, do której dolicza się stopę NBP. Stawka podstawowa wynosi 10% lub 8% w przypadku dłużników będących podmiotem publicznym, lub leczniczym.
Jaki jest termin płatności odsetek karnych?
Odsetki ustawowe są naliczane z powodu zadłużenia, same z siebie nie podlegają więc przeterminowaniu. Dłużnik nie musi się obawiać otrzymania odsetek karnych od odsetek karnych, choć konsekwencje dalszej zwłoki w spłacie mogą być bardziej dotkliwe. Gdy windykacja nie przynosi skutku, większość wierzycieli kieruje się do sądu, wnioskują o egzekucję komorniczą.
Odsetki karne za zwłokę - podsumowanie
Odsetki umowne są stosowane w celu naprawy szkody, jaką może ponieść wierzyciel w wyniku opóźnienia w spłacie, oraz jako narzędzie motywujące, mające doprowadzić dłużnika do spłaty zobowiązania. Gdy wierzyciel uzyska prawo do ich zastosowania, nie ma powodu tego nie zrobić, a dłużnik nie posiada narzędzi aby temu zapobiec. Wobec tego należy reagować jak najwcześniej: kontaktować się z wierzycielem, gdy wiemy, że nie znajdziemy pieniędzy na spłatę raty i spróbować osiągnąć kompromis. Odsetki karne reguluje ustawa, choć firmy mogą wciąż domagać się wyższej wypłaty na podstawie umowy. Jeżeli sądzimy, że wysokość naliczonych odsetek za zwłokę jest nieuczciwa, możemy zgłosić swoją sprawę do sądu.
Komentarze