Indeksy giełdowe - najważniejsze informacje

Czym są indeksy giełdowe?

Indeksy giełdowe to statystyki obliczane na podstawie obrotów i cen akcji sektora spółek giełdowych. Umożliwiają one inwestorom analizę sytuacji rynkowej poprzez śledzenie bieżących trendów na giełdzie. W Polsce najpopularniejsze indeksy udostępniane są przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie. GPW oraz giełdy innych krajów organizują indeksy, ponieważ ilość papierów wartościowych w obrocie jest zbyt przytłaczająca aby inwestor mógł śledzić zmiany wyceny każdego z nich pojedynczo.

Funkcje indeksów giełdowych

Indeksy giełdowe umożliwiają inwestorom zaplanowanie strategii inwestycyjnej. Dzięki ich obserwacji inwestor może poznać obecne trendy na rynku, jak i tendencje zachowawcze innych osób inwestujących w podobne portfolio. Dzięki temu inwestor jest w stanie przewidzieć, które indeksy przyniosą największy zysk, którym grozi spadek w cenie, oraz jak zareaguje rynek na ostatnie zmiany. Indeksy nie są jednak wykorzystywane samoczynnie, a zamiast tego stanowią podstawę do opracowania swoich własnych wskaźników giełdowych, tworzonych indywidualnie przez każdego inwestora.

Rodzaje indeksów giełdowych

Istnieją trzy podziały indeksów giełdowych. W większości przypadków stosuje się podział z uwagi na ilość i rodzaj spółek wchodzących w skład indeksu. Na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie najczęściej obserwowane indeksy to:

• WIG, będący głównym warszawskim indeksem giełdowym obejmującym notowania na rynku podstawowym.
• WIG20, który obejmuje spółki o największej kapitalizacji rynkowej i wartości obrotu.
• WIG30, posiadający 30 największych i najbardziej płynnych spółek akcyjnych GPW.
• mWIG40, będącym indeksem giełdowym średnich spółek.
• sWIG80, zawierający notowania małych spółek.

Indeksy giełdowe można również podzielić z uwagi na wagę akcji danej spółki w indeksie. Znaczenie spółki w indeksie może być określone na podstawie:

• Wartości rynkowej,
• Cenie akcji,
• Średniej statystycznej, przy uśrednieniu niezależnym od wielkości i ceny poszczególnych spółek.

Jako trzecia metoda, indeksy giełdowe można podzielić na rodzaje na podstawie sposobu obliczenia wartości indeksu. Wyróżniamy tutaj trzy rodzaje indeksów:

• Indeks geometryczny, stanowiący średnią geometryczną cen spółek.
• Indeks cenowy, prezentujący średnią arytmetyczną cen spółek.
• Indeks ważony, kapitalizacją poszczególnych spółek w indeksie.

Najważniejsze indeksy giełdowe

Znaczenie indeksów giełdowych zależy od ich konstrukcji oraz strategii danego inwestora. W Polsce istnieje pięć wyjątkowo często wykorzystywanych Warszawskich Indeksów Giełdowych.

Pierwszym z nich jest WIG, indeks ten funkcjonuje od 1994 roku, gdy wynosił 1000 punktów. GPW informuje, że podstawowe wartości WIG obliczane są na podstawie cen akcji wszystkich spółek giełdowych, kiedy w wolnym obrocie znajduje się co najmniej 10% akcji o równowartości 1 mln euro.

W tym samym roku powstał również WIG-20, jest to indeks wykazujących ceny największych spółek giełdowych, obliczany na podstawie obrotów i cen akcji. Jak wskazuje nazwa, obejmuje on 20 największych spółek na giełdzie.

Od 2013 roku obok WIG20 funkcjonuje również WIG30. Jest to indeks obejmujący dziesięć dodatkowych spółek, pozwalając na nieco szerszy zakres inwestycyjny.

Wielu inwestorów obserwuje również mWIG40 który od 2007 roku zastąpił niegdyś popularny MIDWIG. Obserwuje on wartość średnich spółek notowanych na giełdzie. Nie jest to jednak 40 największych spółek, a 40 spółek pod rankingiem WIG20. Tak więc najwyżej notowana spółka w tym indeksie jest na 21 miejscu względem wartości portfela.

Ostatnim indeksem, o którym warto wiedzieć nawet początkującym, jest sWIG80. W skład tego indeksu wchodzi 80 spółek, które nie weszły w ranking mWIG40. Lista zaczyna się więc od 41 spółki względem wartości portfela inwestycyjnego. W odróżnieniu od pozostałych indeksów sWIG80 aktualizowany jest co minutę.

Znaczenie wagi indeksów giełdowych

Waga określa wpływ spółki na wartość indeksu, w którym się znajduje. Zgodnie z zaprezentowanymi podziałami, wagę spółki można określić na podstawie wartości rynkowej spółki lub ceny jej akcji. Wartości spółek są następnie uśrednione na podstawie ich wag lub jednakowo, zależnie od funkcji jaką ma spełniać dany indeks.

Indeksy wykorzystujące średnią geometryczną odczuwają mniejsze zmiany na wartości w wyniku zmiany cen. Ich wartość wolniej rośnie i maleje niż w przypadku średniej arytmetycznej. Średnia geometryczna umożliwia dokładniejszą analizę przez długi okres, wykazując wynik bliższy efektowi zmian na dzień dzisiejszy.

Dla okresów wieloletnich średnia arytmetyczna może błędnie wykazywać wzrost wartości indeksu, gdy jest on niższy niż zwykle, jeżeli w poprzednich notowaniach był on regularnie wyższy od wartości początkowej. Zależnie jednak od obranej strategii, inwestor może być bardziej zainteresowany ogólną tendencją zmiany wartości indeksu niż jego dokładny stan w tej chwili. W takim przypadku wartość arytmetyczna jest bardziej pomocna. Z tego powodu GPW dobiera różne metody obliczania indeksów.

Indeksy giełdowe w 2025 - podsumowanie

Indeksy giełdowe są podstawowym narzędziem pozwalającym inwestorom na zbudowanie swoich strategii inwestycyjnych. Aby spełnić potrzeby jak największej ilości osób, Warszawska Giełda Papierów Wartościowych organizuje wiele różnych indeksów, biorąc pod uwagę różne grupy spółek i sposoby obliczania ich średniej wartości. Każda osoba zainteresowana inwestycjami będzie musiała bacznie przyglądać się zmianom na rynku, co właśnie umożliwią jej indeksy giełdy.