Krótka sprzedaż, czyli shortowanie akcji w 2025
akredo.plOszczędnościInwestycjeKrótka sprzedaż, czyli shortowanie akcji

Krótka sprzedaż, czyli shortowanie akcji

Shortowanie akcji, zwane również krótką sprzedażą, to strategia inwestycyjna, która polega na sprzedaży pożyczonych akcji z nadzieją na ich późniejszy odkup po niższej cenie. Inwestor pożycza akcje, sprzedaje je, a potem czeka na spadek ich wartości, by je odkupić i zwrócić pożyczkodawcy, zyskując na różnicy w cenie. Ta metoda jest ryzykowna i wymaga wiedzy o rynku oraz umiejętności przewidywania przyszłych zmian cen. Istnieją różne sposoby na shortowanie, w tym poprzez kontrakty CFD czy na rynku Forex. Mimo możliwości szybkich zysków, takie działanie niesie ze sobą ryzyko, zwłaszcza w okresach stabilnego wzrostu rynkowego. W Polsce, shortowanie nie jest tak popularne, głównie z powodu niechęci lokalnych brokerów do pożyczania akcji.
Szymon Waglewski
Szymon Waglewski, 09.06.2023 r

Czym jest shortowanie akcji?

Krótka sprzedaż, shortowanie, short selling, to wszystko nazwy na strategię inwestycyjną polegającą na sprzedaży pożyczonych papierów wartościowych, a następnie ich odkupywaniu po zmniejszonej cenie.

Strategia ta w opiera się na możliwości pożyczania akcji. Inwestor może poszukać spółki której akcje mają status ETB, z angielskiego “easy to borrow”, czyli są łatwe w pożyczeniu. Pożyczając prawa do tych akcji, inwestor teoretycznie może nimi operować, choć nie są one jego pełną własnością — po upływie terminu zawartego w umowie będzie musiał je zwrócić.

Inwestor wykorzystuje okres trwania umowy aby sprzedać akcje na giełdzie. Następnie czeka on, aż firma straci na wartości, aby akcje odkupić z powrotem i zwrócić je osobie, od której je pożyczył. Różnica między kwotą, za którą sprzedał akcje i za jaką je odkupił stanowi jego zarobek.

Jak można się domyślić, jest to wyjątkowo ryzykowna strategia inwestycyjna, która stanowi poniekąd odwrotność standardowego procesu inwestycyjnego na giełdzie. Typowy inwestor kupuje akcje firmy, gdy te są tanie, a następnie sprzedaje je po wzroście ich wartości. Aby prowadzić short selling konieczne jest pożyczanie akcji, co wprowadza dodatkowe zagrożenie. Jednocześnie jest to również bardzo dynamiczne rozwiązanie. Jeżeli inwestor wyczuje nadchodzący spadek wartości jednej ze spółek, może bardzo szybko wzbogacić się na shortowaniu jej akcji.

Granie na spadki - Akcje

Najprostszą metodą shortowania jest pożyczanie akcji. Inwestorzy obserwują spółki, których akcje można w łatwy sposób pożyczyć. Jeżeli zauważą, że jedną z nich mogą w niedługim czasie dotknąć poważne straty, kierują do brokera prośbę o użyczenie jej akcji, które następnie sprzedają, aby odkupić je po przewidzianym spadku ceny. Skuteczność takiej operacji zależy w całości od trafności przewidywań inwestora.

Kontrakty CFD - Giełda Papierów Wartościowych

Innym sposobem na krótką sprzedaż jest założenie się z brokerem, że wartość danych danego aktywa wzrośnie lub zmaleje. Umożliwiającym to instrumentem są kontrakty CFD na różnicę kursową, czyli po angielsku “Contract for Difference”.

Kontrakt CFD nie jest związany z zakupem papieru wartościowego. Inwestor nigdy nie wchodzi w posiadanie danego aktywa. Zamiast tego, spekuluje jaka zmiana w jego kursie jest najbardziej prawdopodobna. W przypadku kontraktów CFD inwestor może przewidywać spadek lub wzrost notowań. Kontrakty na spadek wartości są uważane za formę short sellingu.

Shortowanie - Forex

Shortowanie może być przeprowadzone również na rynku walutowym. Platforma internetowa Forex umożliwia w tym celu przeprowadzenie kontraktów CFD na wartość walut. Funkcjonują one tak samo, jak kontrakty na wartość papierów wartościowych, umożliwiając zysk, jeśli dobrze przewidzimy zmianę wartości waluty.

Dla kogo inwestowanie w shorty?

Granie na spadki jest strategią wyłącznie dla doświadczonych inwestorów, którzy aktywnie uczestniczą w działaniach giełdowych. Short selling wymaga posiadania wiedzy na temat obecnego stanu rynku oraz zdolności przewidywania nadchodzących zmian. Kluczową rolę odgrywa również wiedza o aktywnościach pojedynczych spółek, aby znaleźć te, których akcje mogą w niedalekiej przyszłości stracić wartość.

Jak inwestować w shorty?

Short selling akcji wymaga w pierwszej kolejności znalezienia brokera, który zgodzi się pożyczyć nam akcje. W Polsce jest to niestety mało popularne. Od dłuższego czasu Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie próbuje stworzyć platformę do prowadzenia takich operacji, nie doszło to jednak jeszcze do skutku. Pozostaje więc znalezienie prywatnych brokerów, którzy będą tym zainteresowani. Po zakupie takiej akcji wystarczy sprzedać ją możliwie drogo, a następnie zaplanować zakup, gdy kwota spadnie wystarczająco, aby zysk nas satysfakcjonował.

Drugim sposobem inwestowania w krótką sprzedaż są fundusze inwestycyjne. Niektóre z zamkniętych funduszy bazują swoją strategię na shortowaniu. Tego typu fundusze mają już umowy z brokerami które pozwalają im na korzystanie z tej strategii biznesowej.

Ostatnią metodą na krótką sprzedaż jest zakup kontraktów CFD. Tak jak opisywaliśmy wcześniej, polegają one na spekulacji wzrostu lub spadku wartości konkretnego rodzaju dóbr inwestycyjnych. Mogą to być papiery wartościowe, złoto, czy ropa. Rozwiązanie to jest tańsze od zakupu akcji, ponieważ kosztem wstępnym inwestora jest wyłącznie depozyt zabezpieczający, np. 20% wartości akcji. Niestety, w przypadku błędnych spekulacji, straty potrafią być dotkliwe.

Kiedy nie inwestować w shorty?

Shortowania akcji nie poleca się w okresach regularnego wzrostu wartości spółek. Jeżeli rynek ma się dobrze i nie mamy pewności, że sytuacja zaraz ulegnie zmianie, short selling może okazać się naiwną decyzją. Każdej sytuacji należy jednak przyjrzeć się oddzielnie, na podstawie swojej wiedzy o poczynaniach danej spółki.

Wady i zalety grania na spadki

Krótka sprzedaż może nam pozwolić stosunkowo szybko się wzbogacić oraz stanowi sposób na kontynuowanie działalności na giełdzie, gdy rynek ma się kiepsko. Korzystając z ciężkiej sytuacji która prowadzi do regularnego spadku wartości spółek możemy próbować zarabiać na short sellingu, czekając na lepsze czasy. Konieczność pożyczania środków stanowi jednak dodatkowe ryzyko, a niechęć Polskich brokerów do pożyczania akcji dodatkowo utrudnia regularne prowadzenie tego rodzaju operacji.

Shortowanie akcji w 2025 - podsumowanie

Shortowanie akcji, zwane również krótką sprzedażą, to strategia inwestycyjna polegająca na sprzedaży pożyczonych papierów wartościowych z zamiarem ich odkupienia po niższej cenie. Metoda ta jest popularna wśród doświadczonych inwestorów, którzy potrafią przewidywać spadki wartości aktywów, jednak wiąże się z dużym ryzykiem i wymaga zaawansowanej znajomości rynku. W Polsce short selling nie jest szeroko rozpowszechniony z powodu ograniczonej dostępności akcji do pożyczania, co sprawia, że inwestorzy często sięgają po alternatywy, takie jak kontrakty CFD. Pomimo możliwości szybkiego zysku, strategia ta jest szczególnie ryzykowna w okresach regularnych wzrostów na rynku.

Często zadawane pytania

Jakie jest największe ryzyko w krótkiej sprzedaży i dlaczego mówi się, że straty mogą być nieograniczone?
Największym ryzykiem jest teoretycznie nieograniczona strata. W standardowej inwestycji (pozycji długiej) maksymalna strata jest ograniczona do 100% zainwestowanego kapitału, ponieważ cena akcji nie może spaść poniżej zera. W krótkiej sprzedaży, inwestor zarabia na spadku ceny. Jeśli jednak cena akcji, wbrew oczekiwaniom, zacznie rosnąć, strata inwestora również rośnie. Ponieważ teoretycznie nie ma górnego limitu dla wzrostu ceny akcji, potencjalna strata short sellera jest również nieograniczona.
Czym jest "short squeeze" i jak może wpłynąć na moją pozycję w krótkiej sprzedaży?
"Short squeeze" (wyciskanie krótkich pozycji) to gwałtowny i lawinowy wzrost ceny akcji, który zmusza inwestorów grających na spadek do zamykania swoich pozycji. Dzieje się tak, gdy niespodziewanie dobra wiadomość lub skoordynowany zakup przez innych inwestorów podbija cenę. Short sellerzy, aby ograniczyć rosnące straty, muszą odkupić akcje z rynku. Ten wzmożony popyt powoduje jeszcze dalszy wzrost ceny, tworząc błędne koło i prowadząc do ogromnych strat dla pozostałych graczy na krótko.
Czym dokładnie różni się "prawdziwa" krótka sprzedaż akcji od zajmowania krótkiej pozycji za pomocą kontraktu CFD?
Chociaż oba instrumenty pozwalają zarabiać na spadkach, istnieją fundamentalne różnice.
  • Własność akcji – w prawdziwej krótkiej sprzedaży operuje się na pożyczonych, ale realnych akcjach. W przypadku CFD nie dochodzi do przeniesienia własności aktywów; jest to jedynie kontrakt na różnicę kursową z brokerem.
  • Ryzyko kontrahenta – w krótkiej sprzedaży przez CFD istnieje ryzyko niewypłacalności brokera, który jest drugą stroną transakcji. W tradycyjnej krótkiej sprzedaży to ryzyko jest mniejsze, choć niezerowe.
  • Koszty i dywidendy – w prawdziwej krótkiej sprzedaży inwestor jest zobowiązany do zapłacenia pożyczkodawcy równowartości wszelkich dywidend wypłaconych w okresie pożyczki. W CFD koszt ten jest zazwyczaj wliczany w punkty swapowe.
  • Dostępność i regulacje – kontrakty CFD są często łatwiej dostępne dla inwestorów detalicznych niż mechanizm pożyczania akcji, ale podlegają innym regulacjom, np. dotyczącym maksymalnej dźwigni finansowej.
Jakie są główne koszty związane z krótką sprzedażą akcji, oprócz samej ceny odkupu?
Poza koniecznością odkupienia akcji, inwestor musi liczyć się z dodatkowymi kosztami, takimi jak:
  • Opłaty za pożyczenie akcji (borrowing fees) – brokerzy pobierają odsetki za użyczenie papierów wartościowych. Wysokość opłaty zależy od tego, jak trudno dostępne są dane akcje.
  • Pokrycie dywidend – jeśli w okresie, gdy inwestor ma pożyczone akcje, spółka wypłaci dywidendę, short seller musi zapłacić jej równowartość pożyczkodawcy.
  • Koszty transakcyjne – standardowe prowizje maklerskie za operacje sprzedaży i późniejszego kupna akcji.
Dlaczego krótka sprzedaż jest tak mało popularna i trudno dostępna w Polsce w porównaniu do rynków zachodnich?
Wynika to z kilku czynników. Po pierwsze, polski rynek kapitałowy jest znacznie płytszy i mniej rozwinięty niż np. rynki w USA czy Wielkiej Brytanii, co oznacza mniejszą liczbę akcji dostępnych do pożyczania. Po drugie, istnieje bariera mentalna i brak tradycji – polscy brokerzy i inwestorzy instytucjonalni niechętnie udostępniają swoje aktywa do takich operacji. Wreszcie, brak scentralizowanej i efektywnej platformy do pożyczania papierów wartościowych (tzw. securities lending) dodatkowo utrudnia cały proces.
Czy krótka sprzedaż jest szkodliwa dla rynku finansowego czy pełni jakąś pożyteczną funkcję?
To temat ciągłej debaty. Przeciwnicy argumentują, że short sellerzy mogą sztucznie zaniżać kursy spółek i szerzyć negatywne plotki dla własnego zysku. Zwolennicy wskazują jednak na kluczowe, pożyteczne funkcje krótkiej sprzedaży. Uważają, że pomaga ona w efektywnej wycenie aktywów, demaskując przewartościowane lub źle zarządzane firmy. Stanowi także naturalną siłę hamującą powstawanie baniek spekulacyjnych i zwiększa płynność na rynku.
W jaki sposób profesjonalni inwestorzy wykorzystują krótką sprzedaż jako element strategii hedgingowej (zabezpieczającej)?
Profesjonaliści rzadko używają krótkiej sprzedaży do czystej spekulacji. Najczęściej jest to narzędzie do zabezpieczania portfela. Przykładowo, inwestor posiadający portfel akcji z sektora bankowego, obawiając się dekoniunktury w tej branży, może zająć krótką pozycję na indeksie grupującym banki (lub na akcjach konkretnego, słabszego banku). Jeśli jego obawy się sprawdzą i wartość jego portfela spadnie, zysk z krótkiej pozycji zrekompensuje część lub całość poniesionych strat, stabilizując w ten sposób wyniki całego portfela

Komentarze

Empty comments
Zostaw swój komentarz!
Nie znaleźliśmy żadnej opinii o tym produkcie. Pomóż innym klientom. Podziel się swoją opinią jako pierwszy.
Dodaj komentarz
Twoja ocena
5
Dodaj komentarz
Twoja ocena
5