Czym jest kredyt bankowy?
Kredyt bankowy to forma finansowania udzielana przez banki osobom prywatnym lub firmom. Polega na pożyczeniu określonej kwoty pieniędzy, która następnie jest spłacana przez kredytobiorcę wraz z naliczonymi odsetkami, zgodnie z warunkami określonymi w umowie kredytowej. Pieniądze od banku dostanie klient, który wykaże odpowiednie warunki do spłaty długu: posiada stały, możliwy do potwierdzenia dochód i pozytywną historię kredytową.
Szczegółową definicję kredytu bankowego znajdziemy w rozdziale 5 “Kredyty i pożyczki pieniężne oraz zasady koncentracji zaangażowań”, ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o prawie bankowym. Jako podstawę udzielenia kredytu, dokument wskazuje umowę kredytową, która dokładnie opisuje zasady przekazania gotówki przez bank oraz spłaty zobowiązania.
Rodzaje kredytów bankowych
Wyróżniamy 6 podstawowych rodzajów kredytów bankowych:
- kredyt konsumpcyjne - kredyt gotówkowy, kredyt samochodowy, kredyt ratalny
- kredyt hipoteczny,
- kredyt konsolidacyjny,
- karta kredytowa,
- kredyt dla firm - kredyty inwestycyjny, kredyt obrotowy,
- kredyt preferencyjny - kredyt studencki, kredyt dla rolnika.
Kredyt w banku można otrzymać na konkretny lub dowolny cel. Przeznaczenie kredytu wynika z rodzaju podejmowanego zobowiązania, ale przede wszystkim z zapisów umowy kredytowej.
Kredyt gotówkowy
Kredyt gotówkowa lub kredyt na dowolny cel - tak najczęściej banki przedstawiają ofertę podstawowego kredytu konsumpcyjnego. W ramach tego rodzaju kredytu można otrzymać od kilkuset do nawet 300 tysięcy złotych, a spłatę rozłożyć na niskie raty, na 10 lat. Z pomocą tego rodzaju kredytu można zrealizować zakupy lub plany, które wymagają dużych pieniędzy.
Kredyt samochodowy
Kredyt samochodowy to typowy kredyt celowy, czyli przeznaczony na konkretny cel, w tym przypadku zakup samochodu lub innego pojazdu. Co ciekawe, nie wszystkie banki posiadają ten rodzaj kredytu w swojej ofercie. Kredyt na samochód to szansa na lepsze warunki kredytowania, ze względu na zabezpieczenie spłaty kredytu prawem własności do samochodu.
Kredyt ratalny
Kredyt ratalny to kolejny rodzaj kredytu konsumpcyjnego, który jest udzielany przez banki na zakup konkretnych produktów na raty. Kredyt jest udzielany na dokładną kwotę, czyli wartość kupowanego przedmiotu. Kredyt ratalny bardzo często kojarzony jest ze sklepami RTV i AGD i powiązany jest z promocją rat 0%.
Kredyt hipoteczny
Kredyt hipoteczny to duża pożyczka gotówkowa zaciągana w celu zakupu mieszkania lub budowę domu. Jest to najniżej oprocentowany kredyt na rynku. Statystycznie, najczęściej kredyt hipoteczny to 300 000 zł na 30 lat. Tak duży kredyt udzielany na tak długi czas jest możliwy dzięki ustanowieniu zabezpieczenia spłaty kredyt, w postaci hipoteki na domu lub mieszkaniu.
Kredyt konsolidacyjny
Kredyt konsolidacyjny jest to kredyt na spłatę innych kredytów. Zaciągnięcie tego rodzaju kredytu pozwala uporządkować i zmniejszyć bieżące koszty wynikające z kredytów i pożyczek. Jest to idealne rozwiązanie dla osób, które nie radzą sobie z regularną spłatą wszystkich długów. Z tym kredytem spłacimy inne długi, a zamiast kliku dużych rat zapłacimy jedną niską, ale przez dłuższy czas.
Karta kredytowa
Karta kredytowa to rodzaj kredytu na bieżące wydatki. Karta kredytowa ma wielką zaletę w postaci okresu bezodsetkowego - spłacając dług w wyznaczonym przez bank czasie nie zapłacimy odsetek. Jest to idealne rozwiązanie dla osób, którym brakuje pieniędzy na pilne wydatki i nie chcą ich odkładać do wypłaty.
Kredyt dla firm
Kredyt dla firm to uproszczone określenie dla kredytów przeznaczonych dla przedsiębiorców. Wyróżniamy kilka rodzajów kredytów firmowych: kredyt obrotowy, inwestycyjny, faktoring, leasing czy linia kredytowa, są to tylko przykłady różnych ofert. Jak łatwo się domyślić ten rodzaj kredytu jest przeznaczony jako wsparcie w prowadzeniu biznesu, możliwość zapewnienia środków na koszty bieżące i szansa zrealizowanie planu rozwoju.
Kredyt preferencyjny
Kredyt preferencyjny, czyli rodzaj kredytu przeznaczonego dla określonej grupy odbiorców np. kredyt studencki lub kredyt dla rolnika. Jest to kredytu udzielany na specyficznych warunkach, które umożliwiają wygodną spłatę np. po zakończeniu studiów i ustabilizowaniu na rynku pracy. Część kosztów związanych z kredytem preferencyjnym pokrywa Skarb Państwa!
Weryfikacja zdolności kredytowej a rodzaj kredytu
Niezależnie od tego o jaki rodzaj kredytu się ubiegamy, każdy klient musi przejść weryfikację zdolności kredytowej. Tutaj, ponownie należy odwołać się do ustawy Prawa bankowego, art. 70, który opisuje czym jest ta zdolność.
Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności.
Oznacza to, że bank na podstawie dokumentów dostarczonych przez wnioskodawcę, a także przy pomocy baz informacji oceni szanse na spłatę kredytu. Bank udzieli kredytu tylko w przypadku, gdy sytuacja klienta nie będzie budziła żadnych wątpliwości. Więcej szczegółów na temat tego jak przebiega ocena zdolności kredytowej zależnie od rodzaju kredytu i co ma wpływ na ocenę przeczytasz w artykule poświęconym temu zagadnieniu.
Koszty kredytu
Koszt kredytu to wszystkie wydatki, które ponosi klient ubiegając się o kredyt w banku. Wszystkie koszty występujące przy kredycie bardzo dobrze opisuje wskaźnik RRSO, który pokazuje ile kosztuje kredyt w skali roku. Na całkowity koszt składają się poszczególne czynnik:
- odsetki wynikające z oprocentowania,
- prowizja,
- marża,
- opłaty dodatkowe,
- podatki.
Przed złożeniem wniosku o kredyt warto dokładnie zapoznać się z potencjalnymi kosztami i porównać ich wysokość. Przykładowe koszty świetnie opisują przykłady reprezentatywne, które można znaleźć na każdej stronie z ofertą kredytu.
Co powinna określać umowa kredytowa?
Zgodnie z ustawą Prawa bankowego, prawidłowo sporządzona umowa kredytowa powinna zostać zawarta na piśmie i określać w szczególności:
- strony umowy,
- kwotę i walutę kredytu,
- cel, na który został udzielony kredyt,
- zasady i termin spłaty kredytu,
- wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,
- sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
- zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,
- termin i metodę przekazania środków z kredytu dla kredytobiorcy,
- wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,
- warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.
Klient ma prawo do negocjowania warunków umowy, również podczas jej obowiązywania. Każda zmiana w umowie również powinna zostać sporządzona na piśmie i dołączona do umowy kredytu bankowego w formie aneksu.
Harmonogram spłaty kredytu
Harmonogram spłaty kredytu to szczegółowy plan, który określa terminy oraz kwoty poszczególnych rat, jakie kredytobiorca jest zobowiązany zapłacić bankowi w ramach spłaty zaciągniętego kredytu. Zawiera on informacje o liczbie, częstotliwości i wysokości rat, które mogą być równe lub malejące, w zależności od ustaleń zawartych w umowie kredytowej. Niezależnie od rodzaju kredytu, bank zawsze wymaga terminowej spłaty rat. Aby łatwiej dotrzymywać wyznaczonych terminów, każdy klient otrzymuje harmonogram spłaty rat kredytu, jako załącznik do umowy. Dzień spłaty można ustalić tak, aby odpowiadał naszym potrzebom i umożliwiał bezpieczną, terminową spłatę.
Zabezpieczenie spłaty kredytu
Zabezpieczenie spłaty kredytu to sposób, w jaki bank lub inna instytucja finansowa minimalizuje ryzyko utraty pieniędzy w przypadku, gdy pożyczkobiorca nie jest w stanie spłacić kredytu. W niektórych przypadkach a także przy specyficznych formach kredytu np. kredyt hipoteczny lub kredyt samochodowy, banki wymagają ustanowienia zabezpieczenia spłaty kredytu. Ma to na celu zabezpieczenie interesu banku, na wypadek problemów ze spłatą zobowiązania lub niewypłacalności kredytobiorcy. Zabezpieczenie spłaty może być też stosowane w przypadku zwykłego kredytu konsumpcyjnego, w celu “zwiększenia zdolności kredytowej”. Daje to możliwość otrzymania wyższego kredytu.
Spłata kredytu bankowego
Spłata kredytu bankowego to proces regularnego oddawania pożyczonej kwoty wraz z naliczonymi odsetkami bankowi zgodnie z ustalonym harmonogramem. Podpisaliśmy umowę i pieniądze już trafiły na nasze konto. Część formalna za nami, jednak to dopiero początek obowiązków kredytobiorcy. Spłata kredytu to najmniej przyjemna część kredytu. Jeśli jednak, dobrze zaplanujemy swoje działania i podejmiemy odpowiedzialną decyzję w sprawie kredytu zwrot długu nie powinien być aż tak dużym problemem. Szczególnie, że dzięki kredytowi osiągnęliśmy swój cel i zrealizowaliśmy nasze pragnienia.
Jak spłacić kredyt? Najlepsze rozwiązanie to ustalenie automatycznej spłaty rat. Możesz to zrobić samodzielnie zlecając stały przelew z konta bankowego na numer konta podany w umowie kredytu. Warto mieć na uwadze, że rata kredytu może wzrosnąć pod wpływem zmian stóp procentowym. Bank poinformuje Cię o wzroście raty, jednak to obowiązkiem kredytobiorcy jest dopilnować, aby odpowiednia suma trafiła na konto banku.
Nadpłacanie rat i wcześniejsza spłata kredytu. Czy warto to robić?
Nadpłacanie rat kredytu i wcześniejsza spłata kredytu mogą być korzystne, ale decyzja zależy od indywidualnej sytuacji finansowej, warunków kredytu i celów finansowych pożyczkobiorcy. Każdy bank, przy każdym rodzaju kredytu daje kredytobiorcy możliwość nadpłaty rat kredytu i wcześniejszej spłaty. Na czym to polega? Nadpłacanie kredytu to płatności kilku rat “do przodu”. Spłata części kredytu przyspieszy spłatę długu i zmniejszy koszty wynikające z prowizji oraz oprocentowania. Podobnie w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu, która polega na przedterminowej spłacie całego długu. Umowa kredytu może wskazywać ograniczenia dotyczące kwestii wcześniejszej spłaty np. udostępniając tę możliwość po upływie 3 lat.
Co robić gdy masz problemy ze spłatą kredytu?
Gdy masz promlemy ze spłatą kredytu w pierwszej kolejności skontaktuj się z kredytodawcą. Banki rozumieją, że czasami spłata kredytu może sprawić problemy. Szczególnie w obecnej sytuacji, gdy miesięczne raty kredytów rosły z miesiąca na miesiąc z powodu podnoszenia stóp procentowych przez RPP oraz wysokiej inflacji. Ratunkiem dla niektórych może być skorzystanie z wakacji kredytowych, jednak te dają tylko kilkumiesięczną przerwę od spłaty rat. Niestety, nikt nie spłaci kredytu za nas i trzeba podjąć próbę negocjacji z bankiem.
Dobrym rozwiązaniem może być wydłużenie okresu spłaty, czyli prolongata kredytu. Skorzystanie z tej opcji pozwoli zmniejszyć miesięczną ratę, jednak zwiększy całkowitą kwotę do spłaty.
Rozwiązaniem dla osób w najtrudniejszej sytuacji, które mają na głowie kredyt hipoteczny może być skorzystanie z pomocy Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. W ramach wsparcia można otrzymać nawet 2 tysiące złotych miesięcznie, przez okres 3 lat.
Kredyty bankowe - podsumowanie
Kredyt bankowy to popularna forma finansowania dostępna w różnych formach. Warto dokładnie przeanalizować oferty i wybrać kredyt, który najlepiej odpowiada naszym potrzebom i możliwościom finansowym. Negocjowanie warunków umowy oraz ścisłe przestrzeganie harmonogramu spłat pozwala na korzystne zarządzanie kredytem.
