Czym jest open banking?
Open banking, czyli otwarta bankowość, jest standardem usług bankowych, który pozwala podmiotom trzecim na dostęp do kont klientów. Oczywiście tylko, gdy wyrażą oni na to zgodę i tylko w bardzo jasno określonych sytuacjach i zakresie. Zainteresowane są tym zwłaszcza nowoczesne firmy technologiczna działające w obszarze finansów (tzw. sektor fintech). Pozwala to im bowiem na oferowanie wielu przydatny i niezwykle wygodnych dla klienta usług. Dzięki temu nie jesteśmy już skazani na powolne i skomplikowane procedury bankowe czy chociażby sesje wychodzące przelewów. Zamiast tego otwiera się przed nami cały wachlarz przydatnych usług, bez których część z nas już nie wyobraża sobie zarządzania swoimi pieniędzmi.
Co oferują banki w ramach open banking?
Banki w ramach open banking oferują:
- Dwuetapowe uwierzytelnianie - czyli zwiększone bezpieczeństwo korzystania z bankowości internetowej. Nie wystarczy sam login i hasło do konta, konieczne jest też potwierdzenie transakcji na innym urządzeniu - np. przez kod SMS. Znacznie zmniejsza to ryzyko opróżnienia naszego konta przez oszustów wyłudzających dane do logowania.
- Inicjowanie płatności - czyli Payment Initiation Service (PIS) wykorzystywany jest przez operatorów szybkich płatności, takich jak PayU czy Przelewy24. Inicjują one zlecenie płatnicze na wniosek klienta, co sprawia że płatność jest niemal natychmiastowa. Nie trzeba czekać do godzin sesji wychodzących. Każdy, kto robi zakupy online, czy zamawia w ten sposób jedzenie na dowóz, korzysta z tego systemu.
- Dostęp do informacji o rachunkach - czyli Account Information Service (AIS) pozwala na dostęp do kilku rachunków bankowych z poziomu jednej bankowości elektronicznej. Nie ma potrzeby przelogowywania się z konta na konto. Wszystkie Twoje rachunki (osobiste, oszczędnościowe, inwestycyjne) znajdziesz w jednym miejscu, nawet jeżeli posiadasz je w różnych bankach.
- Weryfikacja tożsamości - każdy, kto zaciągał kredyt lub pożyczkę, wie że weryfikacja tożsamości jest tam niezbędna. Do tej pory konieczne były specjalne przelewy (np. na kwotę 1 grosza). Dzięki open banking firmy mogą weryfikować nas z poziomu aplikacji mobilnej czy bankowości internetowej. Tak działa m.in. system Kontomatik.
- Sprawdzanie historii rachunku - kolejne udogodnienie związane z procesem starania się o kredyt. Jeżeli wyrazisz zgodę, bank w którym chcesz zaciągnąć zobowiązanie, może sprawdzić historię obrotów na Twoim rachunku. To oznacza, że nie będziesz musiał przynosić żadnych papierowych zaświadczeń o zatrudnieniu czy dochodach. Wszystko zostanie sprawdzone w ciągu sekund, znacznie upraszczając procedurę ubiegania się o kredyt.
A to tylko niektóre z nowych usług dostępnych dzięki wprowadzeniu standardu open banking. Dodatkowo wpłynął on też na dotychczasowe usługi oraz prawa i obowiązki klientów. Od czasu jego wprowadzenia:
- Skrócono czas oczekiwania na odpowiedź na reklamację, z 30 do 15 dni. W uzasadnionych przypadkach czas ten może być wydłużony do 35 dni, a nie 60 jak przed zmianą.
- Zmniejszono odpowiedzialność klienta za nieautoryzowane transakcje. Jeżeli ktoś użyje bez naszej wiedzy karty bankowej (np. w przypadku kradzieży), to nasza odpowiedzialność finansowa ogranicza się jedynie do 50 euro. Wcześniej było to aż 150 zł. Wyższe straty pokrywa dostawca usługi płatniczej.
- Obniżono koszty przelewów w obcych walutach. Dotyczy to Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w którym przelewy stały się nie tylko tańsze, ale też znacznie szybsze.
Open banking w Polsce?
Open banking pojawił się w Polsce z dniem 20 czerwca 2018 roku, gdy opubilkowano nowa ustawę o usługach płatniczych. Banki miały czas na wprowadzenie zmian w systemach i procedurach do końca 2018 roku. Standard ten wprowadzono na mocy unijnej dyrektywy PSD2 (weszła w życie 14 września 2019 roku, jednak prace nad nią trwały od roku 2015). Jej celem było stworzenie przepisów, które usprawnią działanie sektora bankowego w coraz bardziej zjednoczonej Europie. Dotychczas systemu bankowe różnych państw członkowski (w tym Polski) nie zawsze były ze sobą kompatybilne. Generowało to nie tylko niepotrzebne koszty, ale też znacznie wydłużało czas przelewów czy innych operacji bankowych. Taka unifikacja okazała się początkiem prawdziwej rewolucji na rynku finansowym, w której partycypuje też część banków działających na terenie Polski, a także wiele rodzimych firm z sektora fintech, jak np. BlueMedia czy Przelewy24.
W jakich bankach jest dostępna otwarta bankowość?
Otwarta bankowość jest obecnie dostępna w wielu polskich bankach, choć zakres dostępnych funkcji może się różnić w zależności od instytucji. Mimo iż otwarta bankowość na stałe zagościła na naszym rynku finansowym, wciąż nie we wszystkich bankach jest dostępna. W innych mamy możliwość skorzystania tylko z części możliwych usług lub występują ograniczenia podmiotu występującego o dostęp. Sieć tych powiązań jest dość skomplikowana, więc przedstawimy je w tabeli. Dane pochodzą z ofert i informacji przekazywanych przez same banki.
| Bank | Agregacja kont i kart z różnych banków w bankowości internetowej | Zlecanie przelewów (PIS) | Usprawniony proces ubiegania się o kredyt | Weryfikacja tożsamości |
|---|---|---|---|---|
| Alior Bank | TAK dla kont w bankach: BNP Paribas, PKO BP, Pekao, mBank, ING, Millennium, Santander BP | TAK dla kont w bankach: Pekao, Millennium, BNP Paribas, ING, PKO BP, Santander BP | TAK | NIE |
| BNP Paribas | TAK dla: Alior, ING, Millennium, Pekao, PKO BP, Santander BP | NIE | TAK dla: Alior, Credit Agricole, Getin, ING, mBank, Millennium, Pekao, Santander BP | TAK dla: mBank, ING, Pekao, Millenium, Santander BP, BNP Paribas, Alior |
| Getin Bank | NIE | NIE | TAK dla: Alior, ING, mBank, Millennium, Pekao, Santander BP | NIE |
| ING Bank Śląski | TAK dla: BNP Paribas, PKO BP, Pekao, mBank, Millennium, Alior Bank, Santander BP | TAK dla: PKO BP, Millennium, BNP Paribas, mBank, Santander BP | TAK | NIE |
| PKO BP | TAK dla: Alior, Inteligo, Santander BP, Pekao, BNP Paribas, mBank, Millennium, ING | NIE | TAK | NIE |
| Santander Bank Polska | TAK dla: BNP Paribas, Pekao, PKO BP, Alior, mBank, ING | TAK dla: PKO BP, Pekao, Alior, ING,, mBank, Millennium, BNP Paribas | NIE | NIE |
| Bank Millennium | TAK dla: BNP Paribas, PKO BP, Inteligo, Pekao, Citi Handlowy, mBank, Alior, ING | TAK dla: Pekao, PKO BP, mBank, Santander BP, Alior, ING | TAK | TAK dla: Alior, BNP Paribas, ING, mBank, Pekao, PKO BP, Santander BP |
| mBank | NIE | NIE | TAK dla: BNP Paribas, BOŚ Bank, Getin, Santander BP, Pekao, PKO BP, ING, Millennium | NIE |
| Pekao | TAK dla: PKO BP, Inteligo, mBank, ING, Alior, Santander BP, BNP Paribas, Millennium | TAK dla: PKO BP, Inteligo, Alior, BNP Paribas, Millennium, ING | TAK dla: Alior, Millennium, Santander BP, BNP Paribas, Credit Agricole, ING | NIE |
Bezpieczeństwo otwartej bankowości
Bezpieczeństwo otwartej bankowości jest zapewniane poprzez kontrolę dostępu klienta, dwuetapowe uwierzytelnianie, szyfrowanie danych, monitorowanie transakcji w celu wykrycia podejrzanych aktywności, ograniczoną odpowiedzialność finansową klienta za nieautoryzowane transakcje oraz regulacje i nadzór nad firmami korzystającymi z systemu open banking, co wszystko razem tworzy solidny system ochrony danych i środków finansowych klientów. Obawy o bezpieczeństwo naszych danych i pieniędzy w standardzie open banking są jednak bezpodstawne. Otwarta bankowość jest bezpieczna i posiada wiele procedur, które zapewniają ochronę tak samym klientom, jak i ich środkom. Po pierwsze to my samo, jak właściciel konta, musimy wyrazić zgodę na dostęp do naszego rachunku. Możemy ją też w każdej chwili cofnąć. Jednak nawet jeśli wydamy takie pozwolenie, to zewnętrzna firma nigdy nie otrzyma naszych danych logowania, a jedynie dostęp do wskiego wycinku systemu, który jest niezględy do realizacji usługi. Same firmy korzystające z standardu open banking też nie są przypadkowe. Muszą być zarejestrowane i dokładnie prześwietlone przez państwowy organ nadzoru. Listę takich podmiotów znajdziesz na stronie internetowej Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA). Kolejne zabezpieczenie jest wbudowane w samą otwartą bankowość. Jest to dwuetapowe uwierzytelnienie. Tak, możemy zlecić wykonanie przelewu zewnętrznej firmie, ale to my ostatecznie musimy go potwierdzić np. telefonem. Bez naszej podwójnej zgody żadna transakcja nie dojdzie do skutku. Jeżeli jednak wszystkie te zabezpieczenia zawiodą, to nasza odpowiedzialność finansowa nie przekroczy równowartości 50 euro. Dużo większym zagrożeniem jesteśmy my sami. Oszustwa finansowe, o których przeczytać można na portalach informacyjnych niemal zawsze opierają się o wyłudzanie danych logowania od klienta. Na to jednak ani open banking, ani żaden inny system nic nie poradzi.
Open banking - podsumowanie
Otwarta bankowość to nowy standard na rynku finansowym wprowadzony przez unijną dyrektywę PSD2. Pozwala ona na dostęp do konta klientów (za jego zgodą) podmiotom trzecim. Dzięki temu wiele procedur i czynności może być wykonywanych znacznie szybciej i taniej. Open banking pozwala też na dwuetapowe uwierzytelnienie zapewniając klientom bezpieczeństwo danych i środków. W Polsce standard ten funkcjonuje od końca 2018 roku i coraz więcej banków wprowadza jego elementy do swojej oferty.
Komentarze