- Giełda długów to internetowa platforma, która umożliwia publiczne oferowanie sprzedaży wierzytelności.
- Pozwala wierzycielom na szybkie odzyskanie części należności, a potencjalnym inwestorom na zakup długu w celu jego dalszej windykacji.
- Na giełdzie można wystawić większość zbywalnych wierzytelności, np. z tytułu niezapłaconych faktur, umów czy pożyczek.
- Zgoda dłużnika na upublicznienie i sprzedaż jego długu co do zasady nie jest wymagana.
- Publikowanie danych dłużników na giełdzie jest zgodne z RODO na podstawie tzw. prawnie uzasadnionego interesu wierzyciela.
- Giełda pełni funkcję motywacyjną (skłania do spłaty), informacyjną (ostrzega kontrahentów) oraz transakcyjną (umożliwia sprzedaż).
- Najskuteczniejszym sposobem na usunięcie swoich danych z giełdy jest spłata zadłużenia i kontakt z wierzycielem.
- Giełdy długów to legalne i powszechnie stosowane narzędzie w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
Giełda długów, czym jest i do czego służy?
Czym jest giełda długów i jak działa?
Giełda długów (lub giełda wierzytelności) to publicznie dostępna platforma internetowa, na której wierzyciele mogą oferować sprzedaż przysługujących im wierzytelności. W praktyce jest to otwarty rynek, na którym można kupić lub sprzedać prawo do ściągnięcia długu od konkretnej osoby lub firmy. Giełda ułatwia proces, jakim jest sprzedaż wierzytelności, kojarząc ze sobą zbywców (cedentów) i nabywców (cesjonariuszy). Po sfinalizowaniu transakcji, nabywca wchodzi we wszystkie prawa pierwotnego wierzyciela i to on od tej pory prowadzi dalszą windykację.
Trzy główne funkcje giełdy wierzytelności
Giełdy długów pełnią w obrocie gospodarczym trzy kluczowe role, które wzajemnie się uzupełniają.
Funkcja windykacyjna (motywacyjna)
Samo upublicznienie danych dłużnika i informacji o jego zadłużeniu jest silnym narzędziem motywującym do spłaty. Dla wielu firm perspektywa figurowania na publicznej liście dłużników jest na tyle dotkliwa wizerunkowo, że wolą uregulować należność, aby ich dane zostały usunięte.
Funkcja informacyjna (weryfikacyjna)
Giełdy długów działają jak ogólnodostępne bazy dłużników. Przedsiębiorcy mogą na nich bezpłatnie sprawdzać, czy ich potencjalny kontrahent nie posiada zaległości wystawionych na sprzedaż przez innych wierzycieli. Jest to ważny element oceny ryzyka handlowego.
Funkcja transakcyjna (sprzedażowa)
To podstawowa funkcja giełdy. Umożliwia ona wierzycielom szybkie odzyskanie przynajmniej części zamrożonych pieniędzy poprzez sprzedaż wierzytelności, zazwyczaj za cenę niższą od jej wartości nominalnej. Jest to ważny element procesu, jakim jest windykacja.
Giełda długów a RODO – czy to legalne?
Tak, publikowanie danych dłużników na giełdach wierzytelności jest legalne. Choć może się to wydawać sprzeczne z zasadami ochrony danych osobowych, podstawą prawną jest tutaj art. 6 ust. 1 lit. f RODO. Zgodnie z nim, przetwarzanie danych jest zgodne z prawem, jeżeli jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora (wierzyciela). Dochodzenie własnych roszczeń majątkowych jest uznawane za taki prawnie uzasadniony interes. Warunkiem jest jednak, aby publikowane dane były adekwatne i ograniczone do tego, co niezbędne (imię i nazwisko lub nazwa, miejscowość, kwota i rodzaj długu).
Praktyczny poradnik: Jak korzystać z giełdy długów?
Platformy te służą dwóm grupom użytkowników: wierzycielom chcącym sprzedać dług oraz dłużnikom, którzy chcą usunąć swoje dane.
Jak wierzyciel może wystawić dług na sprzedaż?
Proces jest zazwyczaj prosty i w pełni zdigitalizowany:
- Rejestracja i weryfikacja konta na wybranej platformie giełdy długów.
- Wprowadzenie danych dotyczących wierzytelności (kwota, data wymagalności) oraz dłużnika, na podstawie dokumentów źródłowych (np. niezapłaconej faktury).
- Ustalenie ceny, za jaką chcemy sprzedać wierzytelność.
- Publikacja ogłoszenia, po której dłużnik często jest automatycznie informowany o tym fakcie.
- Oczekiwanie na oferty od potencjalnych nabywców i finalizacja transakcji.
Znalazłem swoje dane na giełdzie długów – co robić?
Jeśli Twoje dane zostały upublicznione na giełdzie, najskuteczniejszym sposobem na usunięcie wpisu jest spłata długu. Należy niezwłocznie skontaktować się z wierzycielem, który wystawił ofertę, w celu uregulowania należności lub wynegocjowania warunków spłaty. Po otrzymaniu pieniędzy wierzyciel ma obowiązek usunąć ofertę z giełdy. Jeśli uważasz, że wpis jest bezzasadny lub zawiera nieprawdziwe dane, należy formalnie wezwać wierzyciela do jego usunięcia, a w razie braku reakcji – skontaktować się z administratorem giełdy.
Często zadawane pytania
Czym różni się giełda długów od BIG (np. KRD)?
To fundamentalna różnica. Giełda długów to publiczny, otwarty rynek, gdzie każdy może zobaczyć oferty i dane dłużników. Jej głównym celem jest sprzedaż wierzytelności. Biuro Informacji Gospodarczej (np. KRD) to z kolei zamknięta, regulowana ustawą baza danych, do której dostęp mają tylko uprawnione podmioty (przedsiębiorcy, instytucje) i to zazwyczaj za zgodą sprawdzanej osoby. Celem BIG jest ocena wiarygodności, a nie handel długami.
Czy osoba fizyczna może wystawić na giełdzie dług innej osoby fizycznej?
Większość profesjonalnych giełd długów kieruje swoje usługi do przedsiębiorców i nie przyjmuje ofert od osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Sprzedaż długu między osobami prywatnymi jest prawnie dopuszczalna, ale zazwyczaj odbywa się poza publicznymi platformami, w drodze indywidualnej umowy cesji.
Kupiłem dług na giełdzie. Jakie mam teraz prawa?
Kupując dług, wchodzisz we wszystkie prawa i obowiązki pierwotnego wierzyciela. Oznacza to, że masz prawo prowadzić windykację, naliczać odsetki, a w razie potrzeby skierować sprawę do sądu i komornika. Pamiętaj jednak, że dłużnikowi przysługują wobec Ciebie te same zarzuty, które miał wobec pierwotnego wierzyciela (np. zarzut przedawnienia).
Czy cena, za którą wystawiony jest dług, jest ostateczna?
Zazwyczaj nie. Cena podana w ofercie jest najczęściej ceną wywoławczą, która podlega negocjacjom. Ostateczna kwota transakcji zależy od wielu czynników, takich jak "jakość" długu (jego wysokość, termin przedawnienia, posiadane dokumenty) i zdolności negocjacyjnych kupującego i sprzedającego.
Dodaj komentarz
Komentarze