Czym jest wyłudzenie kredytu lub pożyczki?
Wyłudzenie kredytu lub pożyczki to rodzaj oszustwa finansowego, który polega na uzyskaniu kredytu lub pożyczki przez osobę lub grupę osób za pomocą fałszywych informacji lub dokumentów. Celem jest uzyskanie środków finansowych od instytucji kredytowej, takiej jak bank lub firma pożyczkowa, bez zamiaru ich spłaty.
Wyłudzenie kredytu - oszustwo kredytowe to przestępstwo ścigane z Kodeksu karnego (KK), które podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Zgodnie z przepisami art. 297 KK pod terminem wyłudzenia kredytu lub pożyczki rozumie się działania mające na celu uzyskanie różnego typu finansowania na fałszywe dane. Na najwyższą karę narażony jest przestępca, który dopuści się oszustwa na kwotę powyżej 200 000 zł. Ostatecznie jednak - wyrok należy do sądu. W tym artykule przedstawiamy podstawową wiedzę co zalicza się do kategorii wyłudzenia kredytu (znajomość prawa jest bardzo ważna) oraz doradzamy jak zmniejszyć prawdopodobieństwo stania się ofiarą przestępstwa, a także jak radzić sobie w sytuacji, gdy już ktoś już wyłudzi kredyt na nasze nazwisko.
Kodeks karny a wyłudzenie
Kodeks karny określa ogólny zakres działań, które podlegają tej karze. Jako wyłudzenie kredytu określa się przedstawienie podrobionych, przerobionych poświadczających nieprawdę albo nierzetelnych dokumentów lub pisemnych oświadczeń, mających “pomóc” lub “ułatwić” uzyskanie kredytu, pożyczki czy poręczenia.
Przepisy te dotyczą również wyłudzenia finansowania innego typu niż kredyty i pożyczki, również od innych podmiotów niż banki czy pozabankowe instytucje finansowe. Co więcej, do przestępstwa z tytułu wyłudzenia kredytu można dołączyć inne przestępstwa dotyczące fałszowania dokumentów - art. 270 KK czy oszustwa innej osoby lub instytucji w celu uzyskania korzyści majątkowych - art. 286 KK.
Wyłudzenie pieniędzy na cudzy dowód osobisty
Wyłudzenie pieniędzy na cudzy dowód osobisty to forma oszustwa, w której sprawca używa skradzionych lub podrobionych dokumentów tożsamości innej osoby, aby uzyskać dostęp do finansowych zasobów lub kredytów. W dzisiejszych czasach przestępca nie musi posiadać fizycznego dokumenty, gdyż wystarczą same dane - imię, nazwisko, numer PESEL oraz numer dowodu osobistego. Największe ryzyko wyłudzenia dotyczy pożyczek pozabankowych, a w szczególności tzw. pożyczek prywatnych. Wyłudzenie na cudzy dowód osobisty podlega pod te same przepisy karne i taką samą karę - pozbawienie wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Większość instytucji pożyczkowych oraz banków stosuje wzmocnione zabezpieczenia w postaci kilkuetapowej weryfikacji klienta. Aktualnie do wyłudzenia nie wystarczy bowiem tylko dowód osobisty czy same dane - najczęściej wymagane są potwierdzenie rejestracji przez kod SMS oraz weryfikacja przez konto bankowe.
Mimo zabezpieczeń, oszuści są często bardzo dobrze przygotowani i odkradają te osoby, których nie przestrzegają zasad bezpieczeństwa. Ofiarami najczęściej padają osoby, które:
- nieodpowiednio zabezpieczają swoje dane w Internecie,
- korzystają z niesprawdzonych linków w serwisach społecznościowych i komunikatorach,
- posiadają łatwe do odgadnięcia hasła,
- zapisują i trzymają hasła dostępu w portfelach czy w notatkach telefonu.
Wyłudzenie kredytu “na słupa”
Wyłudzenie kredytu "na słupa" to rodzaj oszustwa finansowego, w którym przestępca wykorzystuje dane osobowe innej osoby, do uzyskania kredytu lub pożyczki. Ta inna osoba, zwana "słupem", staje się formalnie kredytobiorcą, mimo że nie otrzymuje żadnych środków finansowych i często nie jest nawet świadoma transakcji. Najczęściej proceder ten jest kojarzony z działaniem grup przestępczych, które wynajmują lub zmuszają podstawione osoby do zaciągnięcia zobowiązania.
Mianem “słupa” określa się osobę, której dane są wykorzystane do podjęcia kredytu zarówno w przypadku, gdy dane są udzielone świadomie i nieświadomie. Przypadek osoby nieświadomej wrobionej w kredyt na słupa opisaliśmy przy tłumaczeniu metody wyłudzenia na cudzy dowód osobisty.
Świadome przyjęcie roli słupa przy wyłudzeniu kredytu, najczęściej w celu uzyskania własnej korzyści - procent od uzyskanego kredytu - , grozi jeszcze większą karą niż samo wyłudzenie kredytu, bo nawet do 8 lat pozbawienia wolności - art. 286 KK. Co ważne, “słup” zostaje z kredytem na karku - sam musi go spłacić i odpowiedzieć karnie.
Wyłudzenie kredytu na skradzione dane
Wyłudzenie kredytu na skradzione dane to forma oszustwa finansowego, w której przestępca wykorzystuje skradzione dane osobowe innej osoby do uzyskania kredytu lub pożyczki. Kradzież tożsamości - danych osobowych i wykorzystanie ich w celu uzyskania korzyści majątkowych np. wyłudzenia kredytu, podlega karze pozbawienia wolności do 2 lat! Art. 190 Kodeksu karnego jasno określa, że nawet groźba prowadząca do takiego czynu może być powodem do wszczęcia postępowania karnego na wniosek pokrzywdzonego.
Wyłudzenie kredytu na skradzione dane podchodzi pod ten sam paragraf Kodeksu karnego i jest ścigane z art. 297. Złodzieja, który ukradł nasze dane i wyłudził na nie kredyt lub pożyczkę może przypaść kara nawet do 10 lat.
Wyłudzenie kredytu na sfałszowane dokumenty
Wyłudzenie kredytu na sfałszowane dokumenty jest formą oszustwa finansowego, która polega na użyciu fałszywych lub sfałszowanych dokumentów do uzyskania kredytu lub pożyczki z banku lub innej instytucji finansowej. Wspominany już wielokrotnie art. 297 Kodeksu karnego jasno zaznacza, że każde działanie, które prowadzi do wyłudzenia kredytu podlega karze od 3 miesięcy do 5 lat. Do tego należy dołączyć karę wynikającą z art. 270 KK, czyli fałszowania dokumentów. Za samo sfałszowanie i posługiwanie się nieprawdziwym dokumentem można trafić do więzienia na nawet 5 lat! Kwestia tego jaki wyrok zapadnie jest zależną tego jakie zarzuty postawi prokurator oraz jaka będzie ocena sądu w tej sprawie.
Jak się chronić przed wyłudzeniem kredytu?
Aby chronić się przed wyłudzeniem kredytu, kluczowe jest podejmowanie działań mających na celu ochronę własnych danych osobowych i finansowych, jak również świadome podejście do procesu ubiegania się o kredyt. Bardzo często ofiarami wyłudzenia pożyczki padają osoby, które zgubią dokument lub cały portfel lub telefon. W tym przypadku możemy zalecić jedynie wzmożoną ostrożność oraz szybkie reagowanie na utratę dokumentów - zgłoszenie sprawy na policję i zablokowanie dowodu tożsamości.
Równie często, jeśli nawet nie częściej przestępcy działają w Internecie, wykorzystując słabe zabezpieczenia stron oraz nieodpowiedzialność ludzką. Jak zabezpieczyć swoje dane? Przede wszystkim używając bezpiecznych, oryginalnych haseł dostępu, w szczególności do konta bankowego. Dodatkowo hasła warto regularnie aktualizować. Te dwa działania mogą znacząco zmniejszyć ryzyko oszustwa kredytowego.
Dodatkową ochronę zapewniają specjalistyczne usługi powiadamiające o próbie podjęcia kredytu lub pożyczki na nasze dane. Do najpopularniejszych zabezpieczeń zaliczamy:
- Alerty BIK,
- Chroń PESEL,
- BezpiecznyPESEL.
Jak sprawdzić czy ktoś wziął kredyt lub pożyczkę na nasze dane?
Aby sprawdzić czy ktoś wziął kredyt lub pożyczkę na nasze dane najlepszym narzędziem jest Raport BIK. Wystarczy pobrać płatny raport Biura Informacji Kredytowej - koszt 39 zł lub uzyskać go za darmo, na specjalny wniosek. Regularne sprawdzanie informacji na temat swojej historii kredytowej zapewnia dokładne informacje odnośnie aktualnie zarejestrowanych zobowiązaniach dotyczących naszej osoby.
Aby uzyskać informację na temat próby wyłudzenia kredytu wcześniej warto wykupić usługę zabezpieczającą nasze dane. Mowa tu o wspomnianych już Alertach BIK, BezpiecznyPESEL czy ChrońPESEL.
Najtańszym rozwiązaniem, znacznie zwiększającym bezpieczeństwo Twoich danych są Alerty BIK.
Co zrobić kiedy padliśmy ofiarą wyłudzenia?
Jeśli padliśmy ofiarą wyłudzenia, należe przede wszystkim zareagować jak najszybciej.
- Zgłoś sprawę na policję!
- Poinformuj kredytodawcę o podejrzeniu wyłudzenia kredytu!
- Pobierz raport BIK i przeanalizuj wydarzenia.
- Napisz wniosek o umorzenie kredytu, przedstawiając swoją sytuację i popierając go dowodami.
Im wcześniej zgłosisz sprawę na policję oraz do pożyczkodawcy, który udzielił kredytu na Twoje dane, ale nie dla Ciebie, tym szybciej rozwiążesz problem i unikniesz przykrych konsekwencji.
Niestety, bardzo często osoba, która padła ofiarą wyłudzenia może nie wiedzieć o problemie do momentu, gdy komornik zajmie jej konto! Oszuści świadomie podają fałszywe dane kontaktowe: numer telefonu, adres e-mail oraz adres zamieszkania, przez co nie otrzymasz żadnej wiadomości z wezwaniem do zapłaty. W ten sposób przestępca zyskuje czas, a ofiara wpada w poważne problemy!
Wyłudzenie kredytu - podsumowanie
W dobie Internetu i szybkiego (nie zawsze bezpiecznego) przesyłania danych, ofiarą wyłudzenia może paść każda osoba. Jeśli chcemy zapewnić bezpieczeństwo sobie oraz swoim finansom należy:
- przestrzegać zasad bezpieczeństwa w Internecie: stosować silne hasła i często je zmieniać, nie korzystać z podejrzanych linków, nie otwierać wiadomości od nieznanych adresatów,
- wykupić pakiet zabezpieczający przed wyłudzeniem,
- regularnie sprawdzać swoją historię BIK,
- nie zapisywać haseł dostępu w łatwo dostępnych miejscach (!),
- szybko reagować na zgubienie lub kradzież portfela, dokumentów oraz telefonu.
Komentarze