Czym jest karta płatnicza?
Karta płatnicza jest instrumentem płatniczym, który pozwala na płatności za transakcje handlowe - zarówno w sklepie stacjonarnym i internetowym, czy usługi abonamentowe oraz wypłaty z bankomatów. Karta płatnicza daje wiele możliwości, wydawana jest przez banki i instytucje finansowe, zapewniając łatwy i szybki dostęp do własnych środków zgromadzonych na koncie, a także limitów udostępnionych w koncie.
Jakie są rodzaje kart płatniczych?
Choć najpopularniejsze w użyciu są karty debetowe, czyli standardowe karty wydawane do konta osobistego, nie są to jedyne karty dostępne dla klientów. Kolejną popularną kartą jest karta kredytowa, o której słyszał prawie każdy. Kolejną kartą, jaka jest dostępna w bankach i instytucjach finansowych jest karta obciążeniowa. Do tego wszystkiego dochodzą jeszcze karty przedpłacone, czyli nieco inna forma, niż wszystkie trzy wymienione wcześniej. Finalnie możemy mówić jeszcze o kartach wirtualnych. Nie jest to jednak oddzielna karta, ale stanowi ona cyfrową wersję karty fizycznej i może być używana zamiennie.
Karta debetowa
Karta debetowa to najpopularniejsza karta płatnicza, której używa się w Polsce. Działanie karty jest bardzo proste, choć może być mylące. Karta debetowa wydawana jest do konta. Środki, którymi możemy dysponować przy użyciu karty, to nasz aktualny stan konta. Dysponować możemy kwotą odpowiadającą ilości środków na naszym koncie osobistym. Mylące w nazwie karta debetowa jest to, żę można myśleć iż do karty rpzypisany jest jakiś debet. Jest to oczywiście możliwe, ale rzeczony debet najpewniej będzie odrębnym, dodatkowym produktem oferowanym przez bank. Wtedy prócz własnych środków zgromadzonych na rachunku, karta zapewniać będzie również dostęp do przyznanego do konta limitu środków.
Karta kredytowa
Druga najpopularniejsza karta używana przez polaków, to karta kredytowa. Działanie tej karty znacząco różni się od działania karty debetowej. Aby uzyskać kartę kredytową nie jest potrzebne nawet posiadanie konta w danym banku. Dzieje się tak ponieważ karta kredytowa ma własny, przyznany limit środków - kredyt. Karta kredytowa służy do tego, aby korzystać z środków przypisanych konkretnie do tej jednej karty. Jeśli limit karty wynosić będzie 10 000 złotych, to prócz własnych środków na swoim koncie osobistym, zyskujemy dostęp do właśnie tego limitu środków. Aby móc z tych środków skorzystać, niezbędna jest właśnie karta kredytowa.
Karta obciążeniowa
Karta obciążeniowa jest stosunkowo nowopowstałym instrumentem płatniczym. Łączy ona na swój sposób właściwości karty debetowej i karty kredytowej. Karta dysponuje własnym limitem środków i może on być wykorzystany w całości lub częściowo w dowolnym momencie (jak w przypadku karty kredytowej). Jednak karta nie posiada odrębnego limitu, który należy spłacić, a płatność można rozłożyć na raty. Karta przypisana jest do konta, a kwota wykorzystana z karty będzie jednorazowo, w całości ściągnięta z rachunku posiadacza karty.
Karta przedpłacona
Coraz popularniejsze są karty przedpłacone, które wcale nie są związane z bankowaniem. Karta przedpłacona to forma bonu. Kupujemy kartę z konkretną ilością środków przypisanych do karty, a owe środki możemy wykorzystać w ściśle określony sposób. W ten sposób działają różnego rodzaju karty abonamentowe i podarunkowe. W prawie każdym sklepie można kupić tzw. PaySafeCard, które posiadają tyle środków ile kosztowały. Popularne są również karty przedpłacone, którymi można zapłacić np za abonament Netflix, czy za dostęp do Xbox Life. W taki sam sposób działają karty podarunkowe. Coraz więcej sklepów oferuje karty podarunkowe z konkretną ilością przypisanych do karty środków. Coraz częściej, kwotę na karcie podarunkowej można uzupełniać o kwoty przewyższające ich pierwotną wartość.
Karta wirtualna
Karta wirtualna jest to instrument nieco inny od wspomnianych wyżej kart. Właściwie to karta wirtualna jest cyfrowym odpowiednikiem karty fizycznej. Zwykle dotyczy to kart debetowych i kredytowych. Niektóre banki i instytucje finansowe wydają swoją “kartę” w formie wirtualnej i fizycznej do wyboru. Oczywiście można posiadać obie wersje i z obu korzystać. Tyle, że karta wirtualna wymaga odpowiednich narzędzi. Dziś można z nich korzystać za pomocą wirtualnych portfeli. Kartę debetową, czy kredytową można podpiąć pod GooglePay, czy Apple Pay i nie mieć ich fizycznie przy sobie.
Porównanie kart płatniczych
Choć karty mają różne funkcje i dają różne możliwości operowania środkami, to mają takżę pewne podobieństwa między sobą. Wszelkie podobieństwa i różnice pomiędzy poszczególnymi kartami, doskonale obrazuje poniższa tabela.
| Debetowa | Kredytowa | Obciążeniowa | Przedpłacona | |
|---|---|---|---|---|
| Koszt wydania | od 0 zł | od 6 do 12 zł | 0 zł | Cena karty |
| Koszt użytkowania | od 0 zł | od 5 do 10 zł | 0 zł | 0 zł |
| Maksymalna kwota | Ilość środków na koncie | Indywidualnie ustalony limit | Indywidualnie ustalony limit | Kwota doładowania karty |
| Dostępność | Banki, instytucje finansowe | Banki, instytucje finansowe | Banki, instytucje finansowe | Sklepy, salony prasowe, banki |
| Zastosowanie | Płatności stacjonarne, online, wypłaty z bankomatów | Płatności stacjonarne, online, wypłaty z bankomatów | Płatności stacjonarne, online | Płatności stacjonarne, online |
| Cashback | Zależy od banku | Zależy od banku | Brak | Brak |
| Klient | Imienna | Imienna | Imienna | Na okaziciela |
Bezpieczeństwo kart płatniczych
Karty płatnicze posiadają coraz więcej zabezpieczeń i coraz wymyślniejsze systemy zabezpieczające. Już sama zmiana sposobu kodowania kart z paska magnetycznego na Chip była dużym przeskokiem w bezpieczeństwie. Do tego dochodzi wymaganie kodu PIN, a nawet weryfikacja z pomocą kodu SMS. Dostawcy kart płatniczych różnej maści dbają o to, aby ten instrument był jak najbardziej bezpieczny dla użytkownika. Oczywiście systemy zabezpieczeń różnią się w zależności od rodzaju karty. W ten sposób karty pre-paid praktycznie nie mają zabezpieczeń przed nieautoryzowanym wykorzystaniem, a karty kredytowe zabezpieczone są najlepiej, najpilniej.
Karty płatnicze - podsumowanie
Karty płatnicze to instrument finansowy, który otwiera posiadaczom zupełnie nowe możliwości. Łatwość użycia i powszechność kart powoli czyni z nich główne narzędzie płatnicze. Cieszą się one coraz większym uznaniem. Szeroki wybór rodzajów kart, które możemy wykorzystywać w codziennych zakupach, do wypłaty środków z bankomatu, czy zakupów online sprawia, że każdy może znaleźć kartę, która najlepiej będzie wpisywać się w jego potrzeby. Z drugiej strony, coraz większa ich ilość i mnogość ich funkcji może spowodować ogólne zagubienie. Przed wybraniem odpowiedniej karty warto dowiedzieć się wszystkiego, co niezbędne na jej temat.