Skarga na czynności komornika - kiedy i jak możesz ją złożyć?

Czym jest skarga na czynności komornika i jaki jest jej cel?

Skarga na czynności komornika to sformalizowany środek zaskarżenia, który służy kontroli prawidłowości postępowania egzekucyjnego. Jest to podstawowe narzędzie obrony dla dłużnika, wierzyciela lub osoby trzeciej, której prawa zostały naruszone w toku działań prowadzonych przez komornika. Jej celem jest zakwestionowanie konkretnej czynności (np. zajęcia przedmiotu niepodlegającego egzekucji) lub zaniechania (np. niepodejmowania działań w sprawie). Złożenie skargi uruchamia procedurę, w której sąd rejonowy ocenia, czy komornik działał zgodnie z przepisami prawa.

Co można zaskarżyć, a czego nie?

Zgodnie z art. 767 Kodeksu postępowania cywilnego, skargą można objąć praktycznie każdą czynność komornika o charakterze merytorycznym, a także brak podjęcia przez niego wymaganej czynności. Można zaskarżyć zarówno działania niezgodne z prawem, jak i zwykłe błędy czy pomyłki. Ustawodawca wyłączył jednak możliwość skarżenia kilku czynności o charakterze czysto technicznym. Skarga nie przysługuje na:

• zarządzenie komornika o wezwaniu do usunięcia braków formalnych pisma,
• zawiadomienie o terminie czynności,
• uiszczenie przez komornika podatku od towarów i usług.

Kto jest uprawniony do złożenia skargi?

Prawo do złożenia skargi przysługuje szerokiemu kręgowi podmiotów, których prawa zostały naruszone lub zagrożone w toku egzekucji. Należą do nich przede wszystkim:

• Dłużnik i wierzyciel (strony postępowania).
• Osoby trzecie, których prawa zostały naruszone (np. małżonek dłużnika, współwłaściciel zajętej rzeczy).
• Prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacje pozarządowe w zakresie ich statutowej działalności.

Termin na wniesienie skargi – kluczowe 7 dni

Na złożenie skargi na czynności komornika jest bardzo krótki, ustawowy termin. Co do zasady, termin na jej wniesienie wynosi 7 dni. Kluczowe jest jednak prawidłowe ustalenie momentu, od którego ten termin zaczyna biec:

• od dnia dokonania czynności – jeśli strona była przy niej obecna lub była o jej terminie zawiadomiona,
• od dnia zawiadomienia o dokonaniu czynności – jeśli strona nie była obecna i nie wiedziała o terminie,
• od dnia dowiedzenia się o czynności – jeśli strona nie była obecna i nie została zawiadomiona,
• od dnia, w którym czynność powinna być dokonana – w przypadku zaniechania.

Wyjątek dotyczy skargi na przebieg licytacji komorniczej, którą należy zgłosić ustnie do protokołu w trakcie jej trwania.

Jak napisać i złożyć skargę? Krok po kroku

Skarga jest pismem procesowym i musi spełniać określone wymogi formalne. Jej prawidłowe przygotowanie i złożenie jest warunkiem jej rozpatrzenia przez sąd.

Niezbędne elementy pisma

Każda skarga musi zawierać:

• Oznaczenie sądu rejonowego, do którego jest kierowana.
• Dane skarżącego oraz pozostałych uczestników postępowania.
• Oznaczenie komornika i sygnaturę akt sprawy (np. "KMP 123/23").
• Dokładne określenie zaskarżonej czynności lub zaniechania.
• Wniosek o uchylenie, zmianę lub dokonanie czynności.
• Zwięzłe uzasadnienie, w którym należy opisać, na czym polegało naruszenie prawa.
• Podpis skarżącego oraz odpisy pisma dla pozostałych stron i komornika.

Procedura składania skargi

Tu obowiązuje specyficzna i często myląca procedura. Skargę składa się do sądu rejonowego, jednak za pośrednictwem komornika, którego czynności skarżymy. Należy ją wysłać listem poleconym lub złożyć osobiście w kancelarii komorniczej. Komornik, po otrzymaniu skargi, ma 3 dni na sporządzenie uzasadnienia swoich działań i przekazanie całości akt sprawy do sądu. Może on również uznać skargę za zasadną w całości i samemu uwzględnić żądanie skarżącego, o czym zawiadamia strony.

Jak przebiega rozpatrzenie skargi i jakie są jej skutki?

Sąd rejonowy rozpoznaje skargę na posiedzeniu niejawnym w terminie 7 dni od dnia jej wpłynięcia od komornika. Sąd może skargę oddalić (jeśli jest bezzasadna), odrzucić (jeśli ma braki formalne lub wniesiono ją po terminie) albo uwzględnić, nakazując komornikowi dokonanie, zmianę lub uchylenie zaskarżonej czynności. Należy pamiętać, że samo wniesienie skargi nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego. Aby zatrzymać działania komornika na czas rozpatrywania skargi, należy we wniosku dodatkowo zażądać zawieszenia postępowania.