Biuro Informacji Kredytowej

Czym jest BIK i jaka jest jego podstawa prawna?

Biuro Informacji Kredytowej (BIK) to jedyna i największa w Polsce baza danych o historii kredytowej osób fizycznych i przedsiębiorców. Została powołana z inicjatywy Związku Banków Polskich, a jej działalność jest ściśle regulowana przez ustawę Prawo bankowe. BIK jest kluczowym elementem systemu finansowego – dostarcza bankom, SKOK-om i firmom pożyczkowym informacji niezbędnych do przeprowadzenia rzetelnej analizy ryzyka kredytowego. W odróżnieniu od innych baz dłużników (tzw. BIG-ów), BIK koncentruje się wyłącznie na zobowiązaniach o charakterze kredytowym.

Jakie dane gromadzi i przetwarza BIK?

Profil w BIK zakładany jest automatycznie w momencie złożenia pierwszego wniosku lub zaciągnięcia pierwszego zobowiązania w instytucji współpracującej z Biurem. Dane o każdym nowym zobowiązaniu trafiają do BIK niemal natychmiast po podpisaniu umowy. Przetwarzane informacje obejmują:

• Dane osobowe: imię, nazwisko, PESEL, dane dokumentu tożsamości.
• Dane o zobowiązaniach: data powstania, rodzaj (np. kredyt hipoteczny, pożyczka ratalna), kwota, waluta, okres spłaty.
• Historię spłaty: informacje o terminowości regulowania rat, ewentualnych opóźnieniach, kwotach do spłaty oraz o zamknięciu zobowiązania.
• Zapytania kredytowe: rejestr zapytań składanych przez instytucje finansowe w odpowiedzi na wnioski klienta.

Na podstawie tych danych BIK buduje kompleksowy profil, którego syntetycznym podsumowaniem jest ocena punktowa, tzw. scoring BIK.

Wpisy w BIK – pozytywne i negatywne

Wbrew powszechnej opinii, BIK nie jest "czarną listą dłużników". Gromadzi zarówno informacje negatywne, jak i pozytywne, które w równym stopniu wpływają na wiarygodność finansową.

Informacje pozytywne – budowanie wiarygodności

Każda terminowo spłacona rata kredytu czy pożyczki buduje pozytywną historię kredytową. Dla banku jest to sygnał, że klient jest rzetelnym i wiarygodnym partnerem. Posiadanie dobrej historii w BIK znacząco ułatwia uzyskanie finansowania w przyszłości, często na lepszych warunkach.

Informacje negatywne – skutki opóźnień w spłacie

Informacje negatywne to wpisy o opóźnieniach w spłacie. Jeśli opóźnienie przekroczy 60 dni, a od momentu poinformowania klienta o zamiarze przetwarzania danych minie kolejnych 30 dni, dane te mogą być przetwarzane bez zgody klienta przez 5 lat od momentu całkowitej spłaty problematycznego zobowiązania. Taki wpis jest poważnym obciążeniem i może skutecznie zablokować dostęp do kredytów bankowych.

Warunki i proces wpisania do BIK

Proces przekazywania danych do BIK różni się od wpisu do biur informacji gospodarczej (BIG). Informacje o nowym kredycie lub pożyczce są przekazywane do BIK przez instytucję finansową na podstawie zgody klienta zawartej w umowie. Dzieje się to od razu, a nie dopiero po powstaniu zadłużenia. Z kolei informacje o opóźnieniach są regularnie aktualizowane. Jak wspomniano wyżej, aby dane o problematycznym kredycie mogły być przetwarzane przez 5 lat bez zgody klienta, opóźnienie w spłacie musi przekroczyć 60 dni, a wierzyciel musi dopełnić obowiązku informacyjnego wobec dłużnika.

Praktyczny poradnik BIK

Każdy konsument ma prawo i powinien regularnie monitorować swoją historię kredytową. Pozwala to kontrolować swoje finanse i chronić się przed wyłudzeniami.

Jak sprawdzić siebie w BIK?

Najprostszym sposobem jest założenie konta na oficjalnym portalu bik.pl. Po potwierdzeniu tożsamości można pobrać jednorazowy raport lub aktywować alerty informujące o każdej zmianie w historii kredytowej. Raport BIK to kompleksowy dokument, który zawiera informacje o wszystkich zobowiązaniach, ocenę punktową oraz wskaźnik kondycji finansowej. Taki proces weryfikacji to podstawa każdego credit check.

Jak usunąć lub zaktualizować dane w BIK?

Usunięcie negatywnego wpisu jest możliwe niemal wyłącznie po całkowitej spłacie zobowiązania i upływie 5-letniego okresu przetwarzania danych. Można jednak wnioskować o korektę danych, jeśli są one nieprawidłowe lub nieaktualne. Proces ten opisuje szczegółowo artykuł o aktualizacji danych w BIK. Konsument ma również prawo do wycofania zgody na przetwarzanie danych o kredycie już spłaconym, jeśli był on obsługiwany terminowo. Spowoduje to usunięcie pozytywnej historii, co nie zawsze jest korzystne.