Bankomat- wszystko co musisz wiedzieć

Co to jest bankomat?

Bankomat, z języka angielskiego: ATM - automated teller machine, co oznacza:

“Samoobsługowe urządzenie elektromechaniczne służące głównie do wypłacania gotówki, a także do świadczenia innych usług, np. udostępniania informacji o saldzie konta, wpłacania gotówki na rachunek płatniczy czy dokonywania płatności”

Powyższa definicja bankomatu pochodzi ze słownika ekonomicznego Narodowego Banku Polskiego i dokładnie tłumaczy czym jest to urządzenie. Do obsługi bankomatu wystarczy karta płatnicza lub aplikacja bankowości mobilnej.

Funkcje bankomatów

Bankomaty mają kilka podstawowych funkcji:

• wypłata gotówki - aby pobrać pieniądze wystarczy zbliżyć kartę - nie musisz jej wkładać do bankomatu lub skorzystać wypłaty BLIK,
• wpłata pieniędzy na konto - coraz więcej urządzeń posiada funkcję wpłatomatu i bankomatu w jednym,
• sprawdzenie bieżącego stanu konta,
• wydruk historii transakcji na koncie,
• zmiana kodu PIN do karty.

Niektóre bankomaty mogą mieć dodatkowe funkcje np.: wypłata pieniędzy w innej walucie - przewalutowanie PLN na EUR, zlecanie przelewów czy rezerwacja biletów lotniczych. Zakres funkcji bankomatów zależy od instytucji do której należą.

Jak działa bankomat?

Działanie większości bankomatów opiera się o wymianę informacji w systemie teleinformatycznym. Aby skorzystać z funkcji bankomatu konieczna jest autoryzacja klienta, która dokonuje się przez:

• włożenie lub zbliżenie karty do bankomatu oraz podanie kodu PIN,
• biometryczne potwierdzenie dyspozycji w bankomacie - skan siatkówki oka lub odcisku palca,
• podanie kodu BLIK wygenerowanego przez aplikację bankowości mobilnej.

Bankomat łączy się z systemem autoryzacyjnym i realizuje zleconą operację zgody na wykonanie transakcji - wypłata w systemie online. Niższe wypłaty, do kwoty ustalonej przez dostawcę usługi oraz bank nie wymagają łączenia z centralnym systemem autoryzacyjnym - wypłacają pieniądze w trybie offline

Aktualnie, wszystkie wymagane do korzystania z bankomatu dane karty bankowej są przekazywane i odczytywane elektronicznie. Dawniej, bankomaty odczytywały karty również po danych zapisanych na powierzchni karty - wygrawerowane lub wybite informacje identyfikujące karty były zczytywane z pomocą tzw. żelazka. Charakterystyczne uwypuklenie można jeszcze spotkać na nielicznych kartach kredytowych.

Rodzaje bankomatów

Wyróżniamy kilka podstawowych rodzajów bankomatów:

• ATM (Automated Teller Machine) - urządzenia wielofunkcyjne: wypłata i wpłata gotówki, sprawdzenie salda konta, zlecenie przelewu.
• CD (Cash Dispenser) - tylko do wypłaty gotówki.
• Cash Recycler - bankomaty posiadające moduł gotówki umożliwiający wypłaty i wpłaty banknotów w zamkniętym cyklu.

Bankomaty bezgotówkowe - urządzenia pozwalające na pobieranie kuponu z kodem kreskowym lub kodem QR, możliwym do wykorzystania w wybranych sklepach.

Jak korzystać z bankomatu?

Aby skorzystać z usług bankomatu: Włóż lub zbliż kartę bankową przypisaną do Twojego konta. Miejsce do zbliżenia i włożenia karty łatwo znajdziesz na urządzeniu. Wpisz kod PIN i poczekaj aż bankomat połączy się z Twoim bankiem. Ma to na celu potwierdzenie tożsamości klienta oraz zgodność numeru PIN. Postępując zgodnie z instrukcjami na ekranie skorzystaj z możliwości oferowanych przez urządzenie. Po zrealizowaniu transakcji możesz również wydrukować potwierdzenie.

Można się spotkać z dwoma rodzajami bankomatów: z ekranem dotykowym lub obsługiwanym za pomocą przycisków. Niektóre urządzenia bardzo szybko wypłacają gotówkę, inne - szczególnie te starsze modele - mogą potrzebować więcej czasu na przeprowadzenie transakcji.

Ile kosztuje korzystanie z bankomatów?

To zależy od Twojego banku oraz typu karty. Praktycznie każdy bank zapewnia darmowe korzystanie z wybranych urządzeń. Jeśli jednak wypłacisz lub wpłacisz pieniądze w bankomacie, który nie należy do Twojego banku lub bank nie posiada współpracy z daną siecią, zapłacisz prowizję. Zazwyczaj wynosi ona od 3 do 5%.

Dodatkowo, jeśli chcemy wypłacić pieniądze z bankomatu z pomocą karty kredytowej bank naliczy dodatkową prowizję. Jej wysokość jest ustalana w ramach oferty i wskazana w tabeli opłat i prowizji.

Co ciekawe, usługa BLIK zapewnia dostęp do darmowych wypłat z wszystkich bankomatów, które dają możliwość wypłaty na kod BLIK! Wystarczy aktywować BLIK do swojego konta osobistego w aplikacji bankowości mobilnej i wypłacać pieniądze bez prowizji.

Maksymalna i minimalna kwota wypłaty

Limity wypłaty i wpłaty pieniędzy z konta i na konto, wynikają z dziennych limitów ustalonych z bankiem. Z drugiej strony bankomaty nie są studniami bez dna i posiadają ograniczony zasób pieniędzy. Wartości maksymalnej i minimalnej kwoty są zmienne. Zależą m.in. od: pojemności bankomatu, limitów na Twoim koncie oraz polityki banku.

Ile maksymalnie można wypłacić z bankomatu?

Maksymalna kwota, jaką możemy wypłacić z urządzenia wynosi od 1000 do 20 000 złotych.

Ile minimalnie można wypłacić z bankomatu?

Minimalna kwota wypłaty to nawet 10 zł. Jednakże, bardzo często minimalna kwota wypłaty wynosi 50 zł. Co więcej, niektóre banki naliczają prowizję za wypłatę gotówki poniżej 100 zł.

Bezpieczeństwo bankomatów

Bankomaty to ogólnodostępne urządzenia, a korzystanie z nich wymaga przestrzegania zasada bezpieczeństwa. Co należy zrobić przed skorzystaniem z bankomatu? Sprawdź:

• Czytnik kart - czy nie wygląda podejrzanie, powinien migać zielonym światłem,
• Klawiaturę bankomatu - nie powinna wystawać ponad poziom obudowy.
• Bankomat nie może posiadać też dodatkowej kamery, skierowanej na klawiaturę.

Jeśli napotkasz takie urządzenie - nie korzystaj z niego i natychmiast zgłoś sprawę na infolinię banku, właściciela urządzenia oraz na policję.

Jak bezpiecznie korzystać z bankomatu?

Nim wybierzesz urządzenie sprawdź otoczenie. Rozejrzyj się! Jeśli urządzenie jest słabo widoczne albo źle oświetlony, wybierz inne. Podczas korzystania z bankomatu zasłoń ekran i klawiaturę tak, żeby nikt stojący za Tobą w kolejce nie mógł zobaczyć co wybierasz i jakie dane wpisujesz!

Postępowanie w przypadku awarii bankomatu w czasie korzystania z niego

Pierwszym krokiem jest skontaktowanie się z operatorem bankomatu oraz z bankiem! Najlepiej zrobić to nim odejdziemy od urządzenia zaraz po awarii! Dzięki temu bank i operator będą mogli się odnieść do sytuacji i sprawdzić co się wydarzyło. Dodatkowo, ostrzeżesz innych potencjalnych użytkowników o awarii urządzenia.

Jeśli nie zareagujesz odpowiednio wcześnie, operator urządzenia lub bank będą mogli zakwestionować Twoją stratę, z powodu braku dowodów np. chwilowego, niezarejestrowanego błędu urządzenia. Zawsze warto napisać reklamację na usługę - skontaktuj się z bankiem i wyjaśnij sprawę.

W niektórych przypadkach możesz liczyć nawet na odszkodowanie za straty spowodowane błędem bankomatu! Musisz jednak udowodnić i odpowiednio udokumentować zdarzenie.

Wady i zalety bankomatów

Wady bankomatów:

• Nie wszystkie bankomaty są darmowe.
• Nie można wybrać w jakich nominałach chcemy uzyskać wypłatę.

Zalety bankomatów:

• Łatwy i szybki dostęp do pieniędzy.
• Liczba funkcjonujących bankomatów jest bardzo duża.
• Urządzenie realizuje kilka różnych funkcji.
• Możliwość darmowej wypłaty pieniędzy w wybranych urządzeniach.

Korzystanie z bankomatów zgodnie z regulaminem i ofertą Twojego banku niesie za sobą same plusy. Największą wadą bankomatów jest fakt, że nie wszystkie są dostępne za darmo - to jednak wynika z oferty instytucji.

Bankomat - podsumowanie

Bankomaty to urządzenia, które zrewolucjonizowały bankowość! Wypłata w bankomacie jest szybka, prosta i bardzo często darmowa - wystarczy przestrzegać ustaleń z bankiem, a nie zapłacisz żadnej prowizji. Warto pamiętać, aby przed skorzystaniem z urządzenia sprawdzić czy jest sprawne i nie wygląda podejrzanie. W ten sposób oszczędzisz sobie wielu kłopotów!

Trudno powiedzieć, jaka przyszłość czeka bankomaty, w związku z postępującą tendencją do transakcji bezgotówkowych. Całkiem prawdopodobne, że ich liczba zmaleje, a usługa stanie się całkowicie bezpłatna!