Kredyt walutowy – definicja, ryzyka i warunki przyznania w 2025 roku

Czym jest kredyt walutowy i na czym polega jego mechanizm?

Kredyt walutowy to produkt bankowy, w którym kwota kapitału jest wyrażona i rozliczana w walucie innej niż polski złoty. W przeszłości cieszył się on dużą popularnością, ponieważ oferował niższe oprocentowanie kredytu, oparte na zagranicznych stopach procentowych (np. LIBOR dla franka szwajcarskiego), które były znacznie niższe niż polski WIBOR. Mechanizm polegał na tym, że chociaż kredytobiorca często otrzymywał i spłacał kredyt w złotówkach, jego zadłużenie było formalnie prowadzone w walucie obcej, a wysokość raty co miesiąc przeliczano według aktualnego kursu.

Ryzyko kursowe: Fundamentalna pułapka kredytów walutowych

Niskie oprocentowanie kredytów walutowych było tylko jedną stroną medalu. Drugą, znacznie bardziej niebezpieczną, jest ryzyko kursowe (walutowe). Oznacza ono, że każda zmiana kursu waluty, w której zaciągnięto kredyt, bezpośrednio wpływa na wysokość zadłużenia i rat w przeliczeniu na polskie złote. Gwałtowny wzrost kursu waluty – jak miało to miejsce w przypadku franka szwajcarskiego – prowadzi do paradoksalnej sytuacji, w której mimo regularnej spłaty rat, zadłużenie w złotówkach nie maleje, a nawet rośnie.

Przykład: Pożyczasz 300 000 zł, co przy kursie 2,00 zł za franka daje dług w wysokości 150 000 CHF. Jeśli po kilku latach kurs wzrośnie do 4,50 zł, Twoje pozostałe do spłaty np. 140 000 CHF jest już warte 630 000 zł.

Kredyt denominowany a indeksowany: Dwa oblicza kredytów walutowych

W ramach kredytów walutowych funkcjonowały dwa główne mechanizmy, których konstrukcja stała się później podstawą do postępowań sądowych:

• Kredyt indeksowany do waluty obcej: W umowie kwota kredytu była podana w PLN. Bank wypłacał kredyt w złotówkach, ale w dniu wypłaty "indeksował" (przeliczał) całe zadłużenie na walutę obcą (np. CHF) według własnego kursu kupna. Od tego momentu zadłużenie było wyrażone w walucie obcej, a raty spłacane w PLN były co miesiąc przeliczane według kursu sprzedaży z tabeli banku.
• Kredyt denominowany w walucie obcej: W umowie kwota kredytu od razu była wyrażona w walucie obcej (np. 150 000 CHF). Bank najczęściej wypłacał tę kwotę w złotówkach, przeliczając ją po kursie kupna. Spłata następowała również w złotówkach, po przeliczeniu raty z waluty obcej według kursu sprzedaży.

Kryzys "frankowiczów" i Rekomendacja S: Koniec kredytów walutowych dla zarabiających w PLN

Masowe zaciąganie kredytów hipotecznych powiązanych z frankiem szwajcarskim w latach 2005-2008, a następnie gwałtowny wzrost jego kursu, doprowadziły do ogromnego kryzysu społecznego i fali pozwów sądowych. W odpowiedzi na to ryzyko, Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) wprowadziła szereg regulacji, z których najważniejsza (w tym kontekście) jest Rekomendacja S. Wprowadziła ona tzw. zasadę walutowej zgodności. Zgodnie z tą zasadą, bank może udzielić kredytu walutowego tylko i wyłącznie klientowi, który uzyskuje trwały i dominujący dochód w tej samej walucie, w której zaciąga kredyt. W praktyce zamknęło to drogę do kredytów walutowych dla osób zarabiających w złotówkach.

Kto dziś może wziąć kredyt walutowy i na jakich warunkach?

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, w 2025 roku o kredyt w walucie obcej (np. w euro, koronie norweskiej czy funcie brytyjskim) mogą skutecznie ubiegać się niemal wyłącznie osoby, które na stałe uzyskują dochód w tej właśnie walucie. Poza tym kluczowym warunkiem, banki stosują również bardziej rygorystyczne wymagania niż przy kredytach w PLN, takie jak:

• Wyższy wkład własny: Przy kredytach hipotecznych wymagany wkład własny może wynosić nawet 30-40% wartości nieruchomości.
• Stabilne zatrudnienie: Wymagana jest umowa o pracę lub długoterminowy kontrakt, a dochody z działalności gospodarczej mogą nie być akceptowane.
• Dobra historia kredytowa: Weryfikowana zarówno w polskim BIK, jak i w zagranicznych odpowiednikach.