- Unieważnienie umowy kredytowej oznacza, że traktuje się ją jak nigdy nie zawartą – na mocy wyroku sądu.
- Przesłankami są m.in. błędy formalne, wady oświadczeń woli, klauzule abuzywne czy niezgodność z prawem.
- Kredytobiorca odzyskuje wszystkie poniesione koszty, bank – samą kwotę kapitału.
- Proces unieważnienia wymaga opinii UOKiK i może ciągnąć się latami – to długotrwała procedura sądowa.
- W przypadku kredytu hipotecznego bank traci wpis w księdze wieczystej – nieruchomość staje się własnością klienta.
- Alternatywą może być odstąpienie od umowy (do 14 dni), ale po tym czasie – tylko sądowa ścieżka.
- Przedawnienie długu to osobna procedura – wymaga bierności banku przez 6 lat.
Unieważnienie umowy kredytu - kiedy i jak można to zrobić?
Czym jest unieważnienie umowy kredytowej?
Unieważnienie umowy kredytowej to prawne uznanie, że zawarta umowa jest nieważna i nie wywołuje skutków prawnych – tak jakby nigdy nie została podpisana. W praktyce oznacza to konieczność zwrotu środków – zarówno przez bank, jak i przez kredytobiorcę. Proces ten możliwy jest wyłącznie w określonych przypadkach i najczęściej wymaga interwencji sądu.
Kto może dokonać unieważnienia umowy kredytowej?
Prawo do unieważnienia umowy przysługuje zarówno kredytobiorcy, jak i kredytodawcy. W praktyce jednak to kredytobiorcy znacznie częściej korzystają z tej możliwości. Na etapie początkowym (do 14 dni od podpisania umowy) można odstąpić od umowy bez podania przyczyny. Po tym czasie konieczna jest droga sądowa, a unieważnienie może nastąpić tylko na podstawie określonych przesłanek.
Przesłanki do unieważnienia umowy kredytowej
Aby unieważnienie umowy było skuteczne, muszą zaistnieć konkretne przesłanki. Mogą to być zarówno naruszenia prawa, jak i uchybienia formalne przy zawieraniu umowy. Przykłady takich przesłanek to:
- Brak zdolności do czynności prawnych jednej ze stron,
- Nieprawidłowa reprezentacja stron,
- Brak wymaganej formy prawnej,
- Zawarcie umowy z naruszeniem przepisów lub zasad współżycia społecznego,
- Obecność klauzul abuzywnych w umowie.
Kiedy następuje unieważnienie umowy kredytowej?
Do unieważnienia umowy dochodzi dopiero na mocy wyroku sądu. Wcześniej jednak warto zgłosić się do UOKiK – instytucja ta może ocenić, czy dana umowa zawiera postanowienia sprzeczne z prawem lub rażąco narusza interesy konsumenta. Dopiero pozytywna opinia może być podstawą do złożenia pozwu i rozpoczęcia procesu unieważnienia.
Skutki unieważnienia umowy kredytowej dla kredytobiorcy
Dla kredytobiorcy oznacza to obowiązek zwrotu pożyczonego kapitału, ale jednocześnie możliwość odzyskania wszystkich zapłaconych kosztów: prowizji, marż, odsetek i opłat przygotowawczych. Klient staje się także jedynym właścicielem nieruchomości (w przypadku kredytu hipotecznego), a bank zostaje wykreślony z księgi wieczystej.
Skutki unieważnienia umowy kredytowej dla banku
Bank musi zwrócić wszystkie otrzymane od klienta środki związane z kosztami kredytu, natomiast odzyskuje samą kwotę kapitału – bez naliczonych odsetek. Traci także prawo do nieruchomości zabezpieczającej kredyt, jeśli była ona przedmiotem hipoteki.
Alternatywy unieważnienia umowy kredytowej
Alternatywą może być jedynie odstąpienie od umowy (do 14 dni od podpisania) lub restrukturyzacja kredytu. Unieważnienie nie ma innych substytutów – nie należy go mylić z wypowiedzeniem umowy przez bank ani z przedawnieniem roszczeń.
Unieważnienie umowy kredytowej a przedawnienie
To dwa zupełnie różne mechanizmy. Unieważnienie wymaga aktywnego działania kredytobiorcy i wyroku sądu. Przedawnienie zaś następuje z mocy prawa po 6 latach od ostatniej próby odzyskania długu przez wierzyciela – pod warunkiem braku działań przerywających ten bieg.
Unieważnienie umowy kredytowej – podsumowanie
Unieważnienie kredytu to skomplikowany, ale możliwy proces ochrony konsumenta przed nieuczciwymi zapisami w umowie. Można je przeprowadzić tylko sądownie, ale pozwala odzyskać wszystkie nadpłaty i zabezpieczyć swoją sytuację finansową. To rozwiązanie dla osób pokrzywdzonych przez nieuczciwe praktyki kredytowe.
Często zadawane pytania
Czy unieważnienie umowy kredytowej oznacza automatyczne zwolnienie z dalszych zobowiązań finansowych?
Unieważnienie umowy kredytu nie uwalnia od wszystkich zobowiązań. Należy pamiętać, że choć umowa kredytu została unieważniona, to pożyczoną od banku kwotę należy zwrócić. Nie wiąże się to jednak z dodatkowymi kosztami.
Czy unieważnienie umowy kredytowej może mieć wpływ na historię kredytową kredytobiorcy?
Nie, unieważnienie umowy kredytowej nie ma wpływu na historię kredytową kredytobiorcy. Unieważnienie umowy następuje na skutek stwierdzenia nieprawidłowości w działaniach banku lub zapisów samej umowy. W takiej sytuacji bank ponosi porażkę w sądzie, więc unieważniony kredyt nie wpływa negatywnie na naszą historię.
Czy unieważnienie umowy kredytowej jest równoznaczne z przywróceniem sytuacji sprzed zawarcia umowy kredytowej?
Tak. Wyłączając pewne kroki, które muszą zostać podjęte po wyroku sądu unieważniającym umowę - jak choćby zwrot pożyczonego kapitału przez kredytobiorcę, oraz zwrot kosztów kredytu przez kredytodawcę, powracamy do status quo sprzed podpisania umowy.
Czy unieważnienie umowy kredytowej to jej anulowanie?
W pewnym sensie tak. Unieważnienie umowy oznacza, że traktowana jest ona jako nigdy nieistniejąca. Bank musi zwrócić koszty kredytu osobie, które kredyt uzyskała, zaś kredytobiorca musi zwrócić pożyczony kapitał do banku.
Ile kosztuje unieważnienie umowy kredytowej?
Nie można podać jednoznacznego kosztu unieważnienia umowy kredytowej. Im dłuższy będzie proces związany z unieważnienie umowy kredytu, tym będzie kosztowniejszy. Są to koszty sądowe, ale również koszty prawnika. Od tego wszystkiego można oczywiście odjąć wartość, którą bank odda nam na mocy wyroku - wszystkie koszty związane z uzyskaniem i spłacaniem kredytu - ale wciąż może to być spora suma.
Ile trwa unieważnienie umowy kredytowej?
Unieważnienie umowy kredytowej nie ma ram czasowych. Nie można jasno określić ile trwać będzie proces, ponieważ zależy to od tego, jak będzie przebiegał. Warto jednak mieć na uwadze, że proces o unieważnienie umowy kredytu może trwać nawet kilka lat.
Jakie umowy kredytowe można unieważnić?
Unieważnić można umowy kredytów bankowych, czy pożyczek pozabankowych, jak również sprzedaży ratalnych. Każda umowa kredytu, pożyczki, czy kredytu ratalnego może zostać unieważniona.
Dodaj komentarz
Komentarze