Raty równe czy malejące? Który rodzaj rat wybrać i jak wpływa to na koszt kredytu?

Czym jest rata kredytu i z czego się składa?

Rata kredytu to comiesięczna kwota, którą wpłacasz do banku w celu spłaty kredytu. Niezależnie od jej rodzaju, każda rata składa się z dwóch fundamentalnych części: części kapitałowej, która realnie zmniejsza Twoje zadłużenie, oraz części odsetkowej, która stanowi wynagrodzenie banku za pożyczenie pieniędzy. Sposób, w jaki te dwie części są ze sobą komponowane na przestrzeni lat, definiuje różnicę między ratami równymi a malejącymi.

Raty równe (annuitetowe): Stabilność i przewidywalność

Jest to zdecydowanie najpopularniejszy i najczęściej oferowany przez banki system spłaty. Jego główną cechą jest stała, niezmienna wysokość całkowitej raty przez cały okres kredytowania (przy założeniu stałego oprocentowania).

• Jak to działa? Chociaż łączna kwota raty jest stała, jej wewnętrzna struktura dynamicznie się zmienia. Na początku spłaty ogromną część raty stanowią odsetki, a tylko niewielka część przeznaczana jest na spłatę kapitału. Z każdym kolejnym miesiącem te proporcje się odwracają – udział odsetek maleje, a udział kapitału rośnie.
• Zalety: Główną zaletą jest przewidywalność, która ułatwia zarządzanie domowym budżetem. Ponadto, niższa początkowa rata sprawia, że jest ona dostępna dla osób z niższą zdolnością kredytową.
• Wady: Wolniejsza spłata kapitału na początku oznacza, że całkowity koszt odsetkowy jest wyższy niż w systemie rat malejących.

Raty malejące: Niższy koszt całkowity i szybsza spłata

System rat malejących jest mniej popularny, ale z finansowego punktu widzenia bardziej opłacalny. Charakteryzuje się najwyższą ratą na początku spłaty, która z każdym kolejnym miesiącem jest coraz niższa.

• Jak to działa? W tym systemie część kapitałowa raty jest stała przez cały okres (kapitał podzielony przez liczbę rat). Zmienia się natomiast część odsetkowa, która jest co miesiąc naliczana od coraz niższego, pozostałego do spłaty kapitału. Suma stałego kapitału i malejących odsetek daje ratę, która na początku jest wysoka, a na końcu niska.
• Zalety: Szybsza spłata kapitału oznacza, że całkowity koszt odsetkowy jest znacznie niższy. Szybciej budujesz też kapitał własny w nieruchomości.
• Wady: Wysokie raty na początku stanowią duże obciążenie i wymagają posiadania wyższej zdolności kredytowej.

Raty równe vs. malejące: Kluczowe porównanie

Czy można zmienić rodzaj rat w trakcie spłaty?

Tak, większość banków umożliwia zmianę systemu spłaty w trakcie trwania umowy kredytowej. Taka operacja wymaga jednak złożenia odpowiedniego wniosku i podpisania aneksu do umowy, co zazwyczaj wiąże się z jednorazową opłatą. Co istotne, przy zmianie z rat równych na malejące bank ponownie przeliczy Twoją zdolność kredytową, aby upewnić się, że stać Cię na wyższe raty, które pojawią się na początku nowego harmonogramu.