Czym jest rata balonowa?
Rata balonowa, znana również jako płatność balonowa, to jednorazowa, zwykle znacznie wyższa płatność dokonywana na koniec okresu kredytowania. Rata balonowa nazywana też ratą wykupową jest ostatnim etapem kredytu balonowego. Jest to najwyższa opłata w harmonogramie spłaty kredytu, która może wynosić nawet 30% wartości zobowiązania. Ponieważ suma ta płacona jest na sam koniec, poprzedzające ją raty są znacznie mniejsze.
Co ważniejsze, rata balonowa często nie jest obowiązkowa. Umowa o kredyt z ratą balonową pozwala na odsprzedanie zakupionego na kredyt produktu w ramach spłaty tej ostatniej raty. Często wykorzystuje się ten mechanizm w formie kredytów samochodowych, dzięki czemu funkcjonują one podobnie do tradycyjnego leasingu. W ramach umowy możemy nawet wyszczególnić zobowiązanie dealera do odkupienia od nas auta na koniec umowy, jeżeli nie będziemy chcieli go zachować. Niestety, w zamian za dogodne warunki kredyt z ratą balonową jest droższy od innych metod finansowania zakupu pojazdu.
Jak działa kredyt balonowy?
Kredyt balonowy działa na zasadzie zapewnienia kredytobiorcy niższych rat miesięcznych przez większość okresu spłaty, a następnie wymaga jednorazowej, znacznie wyższej płatności na końcu okresu kredytowania, zwaną ratą balonową. Kredyt balonowy jest udzielany na określony cel, np. zakup konkretnego samochodu. Wkład własny dla takiego kredytu wynosi około 10% wartości zobowiązania. Postępujące po nim raty są wyjątkowo niskie, ponieważ ostatnia, wykupowa rata jest wyższa nawet od wpłaty wstępnej. W ten sposób klient ponosi największe koszta na sam koniec harmonogramu spłaty kredytu.
Oczywiście, kredyt należy od razu wykorzystać zgodnie z zastosowaniem, które zostało określone w umowie, jak zakup wskazanego w niej pojazdu. Klient od razu staje się właścicielem tego przedmiotu i może z niego korzystać do woli, identycznie jak przy zwykłym kredycie gotówkowym.
Bank bierze na siebie spore ryzyko, udzielając kredyt, którego znaczną część spłacimy dopiero na koniec. Jeżeli nie mamy jednak takiej możliwości lub chęci, w większości przypadków umowa pozwala na odsprzedanie pojazdu w miejscu spłaty ostatniej raty. Klient jest zobowiązany dbać o stan samochodu oraz zakupić odpowiednie formy ubezpieczenia pojazdu, aby mieć pewność, że jego wartość będzie odpowiadać wysokości raty balonowej.
Alternatywy dla kredytu z ratą balonową
Alternatywy dla kredytu z ratą balonową to:
- leasing operacyjny
- 50/50
- kredyt samochodowy z ratami równymi
- kredyt gotówkowy
Kredyt samochodowy z ratą balonową posiada wiele wad, które należy mieć na uwadze. Wysokość ostatniej raty w takiej umowie sprawia, że mimo niskich miesięcznych rat, klient musi odkładać znaczne środki, aby terminowo zakończyć umowę. Jednocześnie kredyty tego rodzaju są bardzo drogie, ponieważ stanowią wysokie ryzyko również dla samego banku. Co idzie z tym w parze, kosztowne i ryzykowne zobowiązanie odbija się na zdolności kredytowej konsumenta, utrudniając otrzymanie innych, dodatkowych kredytów do momentu spłaty raty balonowej. Biorąc to wszystko pod uwagę, warto zastanowić się nad inną formą finansowania zakupu samochodu.
Kredyt balonowy a leasing operacyjny
Leasing operacyjny jest bardzo podobny do kredytu balonowego. Klient otrzymuje dostęp do pojazdu na określony czas, płacąc w zamian miesięczne raty. W momencie zakończenia tego okresu może wykupić pojazd za wartość ustaloną przed podpisaniem umowy bądź go zwrócić. W odróżnieniu jednak od kredytów leasingobiorca nie jest właścicielem pojazdu. Przez cały okres samochód należy do leasingodawcy, który umożliwia klientowi korzystanie z niego.
To rozwiązanie niesie ze sobą pewne zalety i wady. Ponieważ samochód jest własnością banku, udostępnia on dodatkowe usługi, w ramach których pomaga dbać o jego stan, jak ubezpieczenie czy serwisowanie. Jeżeli klient nie planuje zakupu pojazdu, może po prostu z niego zrezygnować, jeżeli nie zobowiązał się wcześniej do zakupu. W przypadku raty balonowej samochód może wyłącznie zostać odsprzedany dealerowi po wartości rynkowej, co powinno ale nie musi pokryć kosztów raty wykupowej. Jednocześnie leasingi są tańsze, ponieważ stanowią mniejsze ryzyko dla banku i jako produkt oddzielny od kredytu, nie wpływają na zdolność kredytową klienta.
Z drugiej strony, ponieważ to leasingodawca jest właścicielem przedmiotu wykupu, zależy mu na jego dobrym stanie. Chcąc zmodyfikować pojazd, np. instalując gaz PGE, należy uzyskać specjalną zgodę. Pozwolenie jest również potrzebne do wyjazdu pojazdem za granicę. Banki zwykle wydają takie zgody od ręki, mogą jednak w zamian wymagać dodatkowych opłat manipulacyjnych za zmianę warunków umowy.
| Cecha porównawcza |
Leasing |
Kredyt z ratą balonową |
| Cel umowy |
Użytkowanie z możliwością wykupu |
Zakup z możliwością odsprzedaży |
| Okres trwania |
2-5 lat |
3-5 lat |
| Prawo własności |
Leasingodawca do momentu wykupu |
Kredytobiorca |
| Proces podpisania umowy |
Uproszczony |
Pełen |
| Wpływ na zdolność kredytową |
Brak |
Obniża zdolność kredytową do momentu spłaty |
| Wysokość ostatniej raty |
Od 1 do kilkudziesięciu procent. |
10-30% wartości pojazdu |
Rata balonowa a kredyt 50/50
Rata balonowa i kredyt 50/50 to dwie różne formy finansowania, które są często stosowane przy zakupie pojazdów, ale mają różne struktury płatności. Jeżeli w racie balonowej interesuje cię głównie możliwość spłacenia dużej części zobowiązania w jednej racie, warto zastanowić się nad kredytem 50/50. W kredycie tego rodzaju należy spłacić tylko dwie raty, obie równe połowie kosztów zobowiązania. Pierwszą ratę spłaca się wstępnie, wraz z podpisaniem umowy, a drugą po wskazanym w umowie okresie, zwykle roku. Pozwala to na wczesne rozpoczęcie użytkowania pojazdu, często nawet bez dodatkowych kosztów. Kredyty 50/50 często posiadają bardzo niskie oprocentowanie.
Kredyt balonowy a kredyt samochodowy
Kredyt balonowy i tradycyjny kredyt samochodowy to dwa różne rodzaje finansowania zakupu pojazdu, każdy z nich charakteryzuje się innym sposobem spłaty. Tradycyjną formą zakupu pojazdu jest kredyt samochodowy. Ich przeznaczeniem jest zakup konkretnego pojazdu, który należy wskazać przed zawarciem umowy. Wiele banków pozwala na pożyczenie zawyżonej sumy, której pozostałą wartość po zakupie auta można przeznaczyć na dowolne cele.
W przypadku kredytów samochodowych wszystkie raty są jednakowe. Klient za to nie ma możliwości sprzedaży auta w celu uregulowania pozostałych rat jak w przypadku raty wykupowej kredytu balonowego. Sprzedaż auta możliwa jest dopiero po spłacie kredytu lub jeżeli osoba kupująca od nas pojazd zgodzi się również przejąć zobowiązanie kredytowe, na co bank również musi wyrazić zgodę.
Kredyt balonowy a kredyt gotówkowy
Kredyt balonowy i kredyt gotówkowy to dwa różne rodzaje produktów finansowych, które różnią się strukturą i przeznaczeniem. Kredyt gotówkowy sprawdza się bardzo podobnie do samochodowego, oferując jednakową ratę. Możemy jednak pożyczyć dowolną sumę pieniędzy, zależną tylko od naszej zdolności kredytowej, a następnie wydać ją wedle własnego uznania. W odróżnieniu od kredytu samochodowego klient nie jest obarczony dodatkowymi wymaganiami jak konieczność ubezpieczenia samochodu. Auto można również sprzedać w dowolnym momencie. Niestety, jest to jednocześnie droższe rozwiązanie od kredytu samochodowego.
Co wpływa na wysokość raty balonowej?
Na wysokość raty balonowej wpływa przede wszystkim wysokość wkładu własnego, który zwykle wynosi około 10%, oraz wysokość ostatniej raty, która może obejmować nawet 30% wartości zobowiązania. Im wyższa jest rata balonowa, tym droższy będzie cały kredyt, ponieważ zobowiązanie stanowi większe ryzyko dla banku. Koszt kredytu można również zmniejszyć, wykupując ubezpieczenie na życie oraz OC i AC pojazdu. Jeżeli zgodzimy się je zakupić, większość banków zaoferuje niższe oprocentowanie lub prowizję. Niezależnie jednak od warunków kredytu balonowego, będzie on miał wyższe RRSO od innych form finansowania.
Jak obliczana jest rata balonowa?
Rata balonowa jest obliczana jako pozostała kwota główna kredytu, którą należy spłacić na koniec okresu kredytowania. Aby obliczyć ratę balonową, musisz znać całkowitą kwotę pożyczki, warunki spłaty oraz oprocentowanie. Aby poznać ostateczną wysokość opłat w kredycie z ratą balonową, należy oddzielnie wyliczyć wysokość miesięcznych rat, oraz wysokość ostatniej raty wykupowej. Można to zrobić za pomocą dwóch oddzielnych wzorów.
Wzór na ratę kredytu w czasie trwania okresu kredytowania prezentuje się następująco:
R = K * p * d / 365
Gdzie:
- R – wysokość płatności ratalnej,
- K – kwota kredytu,
- p – wysokość oprocentowania,
- d – liczba dni, których dotyczy płatność ratalna.
Z kolei wysokość raty balonowej można obliczyć następująco:
Rb = K + (K * p * d / 365)
Gdzie:
- Rb – płatność ratalna,
- K – kwota kredytu,
- p – wysokość oprocentowania,
- db – liczba dni, których dotyczy ostatnia płatność ratalna.
Ubezpieczenie kredytu balonowego
Ubezpieczenie kredytu balonowego nie jest obowiązkowe. Jednakże w przypadku wielu usług banki zachęcają do niego, oferując znacznie korzystniejsze warunki przy zakupie ubezpieczenia na śmierć lub wystąpienia pełnej niezdolności do pracy. W ten sam sposób bank namawia do ubezpieczenia pojazdu na okres kredytowania.
Zalety i wady rat balonowych
Zalety rat balonowych:
- Niskie miesięczne raty,
- Możliwość sprzedania samochodu na koniec umowy,
- Pełna własność pojazdu od momentu podpisania umowy,
Wady rat balonowych:
- Wysoka, wykupowa rata balonowa,
- Obniża zdolność kredytową do momentu spłaty,
- Droższa usługa od innych rozwiązań.
Kredyt z ratą balonową jest zobowiązaniem, które nie obciąża zbytnio portfela dzięki wyjątkowo niskim ratom. Planując jednak zakup pojazdu na stałe, klient musi być gotowy na zapłacenie bardzo wysokiej raty wykupowej. W odróżnieniu od leasingu, kupując pojazd na kredyt z ratą balonową, zostajesz jego właścicielem, może więc modyfikować pojazd do woli bez dodatkowych pozwoleń.
Kredyt balonowy - podsumowanie
Kredyt z ratą balonową pozwala na zakup produktu, zazwyczaj samochodu, w zamian za comiesięczne spłacanie niskich rat. Wyjątkiem jest rata wstępna, wynosząca około 10% wartości pojazdu, oraz wykupowa rata końcowa, która może obejmować nawet 30% ceny samochodu. Zamiast spłacać ostatnią ratę, możesz również odsprzedać samochód po wartości rynkowej, aby uregulować zobowiązanie, po czym ponownie wziąć kredyt na inny pojazd. Warunki umowy często gwarantują wykupienie pojazdu przez dealera na życzenie kredytobiorcy.
W odróżnieniu od typowego leasingu, kupując pojazd na kredyt z ratą balonową, stajesz się jego właścicielem. Nie potrzebujesz więc dodatkowych zgód na jego modyfikację czy użytkowanie za granicą. Niestety, w chwili, gdy leasing nie wpływa na zdolność kredytową, kredyt z ratą balonową utrudnia uzyskanie innych pożyczek, dopóki nie zostanie w pełni spłacony.
Komentarze