Zasiłek chorobowy - komu przysługuje i ile wynosi?

Czym jest zasiłek chorobowy?

Zasiłek chorobowy to świadczenie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) osobom ubezpieczonym, które są czasowo niezdolne do pracy z powodu choroby lub wypadku. Przez pierwsze 33 dni nieobecności w pracy (14 dni dla osób powyżej 50. roku życia) wynagrodzenie wypłaca pracodawca, a następnie ZUS. Zasiłek chorobowy przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, włącznie z dniami wolnymi i świętami.

Na jak długo przyznawany jest zasiłek chorobowy?

Zasiłek chorobowy przyznawany jest na okres nie dłuższy niż 182 dni lub 270 dni. Ten drugi, dłuższy okres zarezerwowany jest dla osób chorujących na gruźlicę oraz kobiet w ciąży. Po wyczerpaniu tego limitu prawo do kolejnego zasiłku chorobowego otrzymamy po 60 przepracowanych dniach. Jeżeli jednak nie wyczerpiemy pierwotnego limitu, to kolejne zwolnienie zostanie doliczone do już wykorzystanych dni.

Komu przysługuje zasiłek chorobowy?

Zasiłek chorobowy przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym w ZUS. Dotyczy to dwóch grup pracowników:

1. Objętych obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym: zatrudnionych na umowę o pracę, prowadzących działalność gospodarczą, członków rolniczej spółdzielni produkcyjnej oraz odbywających służbę zastępczą. Składka zdrowotna jest odprowadzana przez pracodawcę co miesiąc do ZUS.
2. Objętych dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym: zatrudnionych na umowę zlecenie, pracujących na zasadach umowy agencyjnej, wykonujących pracę nakładczą, duchownych, pracujących na podstawie umowy uaktywniającej oraz skierowanych do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.

Okres nabywania prawa do zasiłku chorobowego

Prawo do zasiłku chorobowego nie jest przyznawane automatycznie po opłaceniu pierwszej składki zdrowotnej. Obowiązuje tzw. okres wyczekiwania:

• 30 dni dla osób objętych obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym,
• 90 dni dla osób objętych dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

Okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy nie obejmuje:

• Absolwentów szkół, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły (w tym szkoły wyższej),
• ubezpieczonych, którzy zasiłek mają otrzymywać z powodu choroby zawodowej lub wypadku w pracy albo w drodze do pracy,
• ubezpieczonych obowiązkowo, którzy są ubezpieczeni od co najmniej 10 lat,
• posłów i senatorów, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym w ciągu 90 dni od zakończenia pełnienia tych funkcji.

Prawo do zasiłku po ustaniu ubezpieczenia chorobowego

Po zakończeniu stosunku pracy można nadal korzystać z zasiłku chorobowego, jeśli spełnione są następujące warunki:

• Niezdolność do pracy trwa co najmniej 30 dni bez przerwy,
• Niezdolność do pracy powstała nie później niż 14 dni od utraty ubezpieczenia,
• W przypadku choroby zakaźnej lub innej choroby o długim okresie wylęgania, niezdolność powstała nie później niż 3 miesiące od utraty ubezpieczenia.

Zasiłek jest wtedy wypłacany przez maksymalnie 91 dni.

Okres w którym zasiłek chorobowy nie przysługuje

Zasiłek chorobowy nie przysługuje w czasie:

• Urlopu bezpłatnego,
• urlopu wychowawczego,
• tymczasowego aresztowania,
• odbywania kary pozbawienia wolności (z wyjątkiem skierowania do pracy w ramach jej odbywania),
• pierwszych 5 dni zwolnienia, jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu,
• oraz gdy niezdolność do pracy wynika z umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez ubezpieczonego.

Oznacza to, że mimo, że jesteśmy ubezpieczeni nie musi oznaczać, że otrzymamy zasiłek chorobowy.

Ile wynosi zasiłek chorobowy?

Zasiłek chorobowy wynosi od 70 do 100% podstawy wynagrodzenia. Podstawą do obliczenia wysokości zasiłku chorobowego jest średnie wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy. Tę kwotę nazywamy podstawą wymiaru zasiłku.

• 80% podstawy wymiaru - standardowy zasiłek chorobowy,
• 70% podstawy wymiaru - zasiłek za pobyt w szpitalu,
• 100% podstawy wymiaru - zasiłek pobierany w trakcie trwania ciąży,
• 100% podstawy wymiaru - zasiłek pobierany na skutek wypadku w drodze do lub z pracy,
• 100% podstawy wymiaru - zasiłek pobierany wskutek badań lekarskich dla dawców komórek, tkanek i narządów.

Kiedy zasiłek chorobowy jest obniżony o 25%?

Zasiłek chorobowy jest obniżony o 25%, jeśli pracownik nie dostarczy zwolnienia lekarskiego w ciągu 7 dni od jego wystawienia. Obniżona stawka zasiłku obowiązuje od ósmego dnia trwania zwolnienia do dnia dostarczenia dokumentu pracodawcy.

Dokumenty niezbędne do zasiłku chorobowego

Dokumenty niezbędne do zasiłku chorobowego to:

• Zwolnienie lekarskie w formie elektronicznej e-ZLA,
• wydruk zaświadczenia lekarskiego e-ZLA,
• wypełniony formularz z systemu teleinformatycznego, gdy wystawienie zwolnienia e-ZLA nie jest możliwe (tzw. zwolnienie wystawione w trybie alternatywnym).

W przypadku zwolnienia lekarskiego za granicą, wymagane jest przetłumaczone na język polski zaświadczenie z nazwą zagranicznego zakładu leczniczego, imieniem i nazwiskiem lekarza, datą wystawienia oraz podpisem.

Zasiłek chorobowy - kiedy wypłata świadczenia?

Zasiłek chorobowy jest wypłacany przez ZUS w ciągu 30 dni od zgłoszenia niezdolności do pracy. W przypadku zwolnień przekraczających miesiąc, zasiłek wypłacany jest na koniec każdego miesiąca. Część wypłacana przez pracodawcę jest wypłacana zgodnie z harmonogramem wynagrodzeń.

Zasiłek chorobowy 2025 - podsumowanie

Zasiłek chorobowy zapewnia wsparcie finansowe podczas tymczasowej niezdolności do pracy. Przysługuje osobom opłacającym ubezpieczenie zdrowotne w ZUS. Wysokość zasiłku zależy od wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy i konkretnej sytuacji. Maksymalny okres wypłacania zasiłku to 182 lub 270 dni.