- Dyspozycja umożliwia wypłatę środków z konta po śmierci jego właściciela bez postępowania spadkowego.
- Dotyczy wyłącznie najbliższej rodziny (np. małżonka, dzieci, wnuków, rodziców).
- Maksymalna suma wszystkich dyspozycji to 20-krotność średniego wynagrodzenia (obecnie 158 608,40 zł).
- Dyspozycję można złożyć w banku, a w niektórych przypadkach także online.
- Środki wypłacane na podstawie dyspozycji są zwolnione z podatku, jeśli odbiorca zgłosi je w ciągu 6 miesięcy do urzędu skarbowego.
- Możliwość zmiany lub odwołania dyspozycji w dowolnym momencie.
- Koszt ustanowienia dyspozycji zależy od banku – od 0 do 30 zł.
Dyspozycja wkładem po śmierci właściciela konta
Na czym polega dyspozycja wkładem po śmierci?
Dyspozycja umożliwia posiadaczowi konta wskazanie osoby, która otrzyma środki po jego śmierci. Pieniądze wypłacane na tej podstawie nie wchodzą w skład masy spadkowej i nie wymagają zakończenia postępowania sądowego.
Bank dokonuje wypłaty po przedstawieniu aktu zgonu i identyfikacji osoby wskazanej w dyspozycji. Środki przekazane w ten sposób nie podlegają podatkowi, jeśli odbiorca zgłosi ich otrzymanie do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy.
Kto może być odbiorcą dyspozycji?
Prawo bankowe precyzuje, że odbiorcami mogą być wyłącznie:
- Małżonek lub małżonka,
- Dzieci i dzieci przysposobione,
- Wnuki i prawnuki,
- Rodzice, dziadkowie, pradziadkowie,
- Rodzeństwo.
Nie można przekazać środków dalszym krewnym (np. teściom, bratankom, kuzynom) ani osobom niespokrewnionym.
Limit dyspozycji – ile można przekazać?
Maksymalna łączna kwota wszystkich dyspozycji nie może przekraczać 20-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez nagród z zysku, ogłaszanego przez GUS. Dla marca 2025 roku jest to 7 930,42 zł, więc limit wynosi 158 608,40 zł.
Limit ten dotyczy wszystkich dyspozycji złożonych we wszystkich bankach łącznie. Przekroczenie limitu skutkuje obowiązkiem zwrotu nadwyżki przez osoby obdarowane.
Podział środków z dyspozycji – jak to działa?
Kwoty można wskazać procentowo lub kwotowo. W razie braku pełnych środków na koncie w dniu śmierci, bank dzieli dostępne pieniądze proporcjonalnie zgodnie z dyspozycją.
Jak złożyć dyspozycję?
- Udaj się do banku z dowodem osobistym
- Wypełnij formularz wskazując dane odbiorców i kwoty
- Podpisz dokument – zlecenie nabiera mocy prawnej
Niektóre banki umożliwiają złożenie dyspozycji online lub listownie. Można ją też w każdej chwili zmienić lub odwołać.
Dane potrzebne do dyspozycji
- Dane właściciela konta (PESEL, adres, numer dowodu)
- Numer(y) rachunku bankowego
- Dane odbiorców (imię, nazwisko, PESEL, stopień pokrewieństwa)
- Wartość dyspozycji (kwotowa lub procentowa)
Koszty ustanowienia dyspozycji – tabela
Wysokość opłat różni się w zależności od banku:
| Bank | Ustanowienie | Zmiana/odwołanie |
|---|---|---|
| Aion Bank | 0 zł | 0 zł |
| Alior Bank | 0 zł | 0 zł |
| BNP Paribas | 30 zł | 30 zł |
| BOŚ | 30 zł | 20 zł |
| ING | 15 zł | 0 zł |
| Inteligo | 5,99 zł | 5,99 zł |
| mBank | 15 zł | 15 zł |
| Millennium | 0 zł | 0 zł |
| Nest Bank | 25 zł w oddziale, 0 zł online | 25 zł / 0 zł |
| PKO BP | 25 zł (0 zł w Platinum) | 25 zł (0 zł w Platinum) |
Podatki a dyspozycja pośmiertna
Środki z dyspozycji są zwolnione z podatku, jeśli odbiorca złoży w urzędzie skarbowym formularz SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od śmierci posiadacza rachunku. Obowiązek ten istnieje niezależnie od terminu wypłaty.
Co się dzieje z pozostałymi środkami na koncie?
Niewydysponowane środki podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych – testamentowych lub ustawowych.
Często zadawane pytania
Czy mogę zmienić lub odwołać dyspozycję?
Tak, w każdej chwili. Należy złożyć nowy formularz lub wycofać poprzedni.
Czy dyspozycja podlega podatkowi?
Nie, pod warunkiem zgłoszenia SD-Z2 w terminie 6 miesięcy. Brak zgłoszenia skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku.
Czy można mieć dyspozycję w kilku bankach?
Tak, ale łączna suma wszystkich dyspozycji nie może przekroczyć ustawowego limitu. Trzeba poinformować banki o pozostałych dyspozycjach.
Czy mogę wskazać osobę niespokrewnioną?
Nie, dyspozycja może objąć tylko najbliższych członków rodziny w linii prostej i rodzeństwo.
Czym różni się dyspozycja wkładem od pełnomocnictwem do konta?
Pełnomocnicy tracą dostęp do konta z dniem śmierci jego właściciela i nie mogą legalnie korzystać ze znajdujących się na nim środków.
Dyspozycja wkładem z rachunku wspólnego?
Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może zostać przeprowadzona tylko w przypadku konta osobistego. Jeżeli zmarły posiadał konto wspólne, to druga osoba pozostaje w dalszym ciągu jego właścicielem.
Czy dyspozycji można dokonać, zakładając konto bankowe?
Polecenie dyspozycji na wypadek śmierci możesz złożyć w dowolnym momencie, również w momencie jego zakładania.
Dodaj komentarz
Komentarze