- Fundamentalna zasada: w trakcie rozwodu sąd dzieli majątek (aktywa, np. mieszkanie), ale nie dzieli kredytu (zobowiązania).
- Mimo rozwodu, byli małżonkowie wciąż są dla banku solidarnymi dłużnikami, w równym stopniu odpowiedzialnymi za spłatę 100% kredytu.
- Brak spłaty raty przez jednego z byłych małżonków obciąża drugiego i negatywnie wpływa na historię kredytową obojga.
- Istnieje kilka praktycznych rozwiązań: przejęcie kredytu przez jedną osobę, sprzedaż nieruchomości, dalsza wspólna spłata lub jej wynajem.
- Każda zmiana w umowie kredytowej (np. odłączenie jednego kredytobiorcy) wymaga formalnej zgody banku i ponownej oceny zdolności kredytowej.
- Rozdzielność majątkowa (intercyza) nie zwalnia z odpowiedzialności za wspólnie zaciągnięty kredyt, jeśli oboje partnerzy podpisali umowę.
- Kredyt zaciągnięty przez jednego z małżonków przed ślubem pozostaje jego osobistym zobowiązaniem.
akredo.plKredytyKredyt hipotecznyKredyt hipoteczny po rozwodzie: Jak podzielić wspólny dług i nieruchomość?
Kredyt hipoteczny po rozwodzie: Jak podzielić wspólny dług i nieruchomość?
Podstawowa zasada: Sąd dzieli majątek, ale nie kredyt
To najważniejsza i często zaskakująca informacja dla par w trakcie rozwodu. W postępowaniu o podział majątku wspólnego sąd decyduje, komu przypadną aktywa, czyli np. prawo własności do mieszkania lub domu. Sąd nie ma jednak uprawnień do ingerowania w umowę zawartą między kredytobiorcami a bankiem. Oznacza to, że nawet jeśli sąd przyzna prawo do lokalu jednemu z byłych małżonków, to z perspektywy banku nic się nie zmienia: oboje wciąż jesteście współkredytobiorcami i dłużnikami solidarnymi. Bank ma pełne prawo dochodzić spłaty całego długu od każdego z Was, niezależnie od orzeczenia sądu w sprawie podziału majątku.
Jakie są możliwe rozwiązania? Przegląd opcji
Skoro sąd nie rozwiązuje problemu długu, byli małżonkowie muszą samodzielnie wypracować porozumienie i przedstawić je bankowi. Poniżej przedstawiamy najczęściej stosowane rozwiązania.
| Rozwiązanie | Kiedy jest dobrym wyborem? | Wymagana zgoda banku? | Kluczowe wyzwanie |
|---|---|---|---|
| Przejęcie kredytu przez jedną osobę | Gdy jedna osoba chce i może zatrzymać nieruchomość. | Tak, absolutnie konieczna. | Posiadanie wystarczającej zdolności kredytowej przez osobę przejmującą dług. |
| Sprzedaż nieruchomości | Gdy żadna ze stron nie chce lub nie może zatrzymać nieruchomości. | Tak, formalna zgoda na sprzedaż. | Wartość nieruchomości musi być wyższa niż pozostały do spłaty kredyt. |
| Dalsza wspólna spłata | Gdy byli małżonkowie pozostają w dobrych relacjach i ufają sobie. | Nie (jest to opcja "domyślna"). | Wysokie ryzyko konfliktów w przyszłości, wzajemne uzależnienie finansowe. |
Analiza rozwiązań krok po kroku
Dwa najpopularniejsze i najczystsze prawnie rozwiązania to przejęcie całości zobowiązania przez jednego z byłych małżonków lub sprzedaż nieruchomości i spłata banku. Poniżej przedstawiamy, jak wyglądają obie procedury.
Opcja 1: Przejęcie kredytu i nieruchomości przez jednego z małżonków
Jest to najczystsze rozwiązanie, w którym jedna osoba staje się jedynym właścicielem nieruchomości i jedynym dłużnikiem. Proces wymaga kilku etapów:
- Porozumienie między byłymi małżonkami: Musicie ustalić, kto przejmuje nieruchomość i na jakich warunkach spłaci drugą osobę z jej udziału we wkładzie własnym i dotychczas spłaconym kapitale.
- Złożenie wniosku w banku: Osoba, która chce przejąć dług, składa w banku wniosek o "odłączenie" drugiego kredytobiorcy od umowy.
- Ponowna ocena zdolności kredytowej: Bank przeprowadza pełną analizę zdolności kredytowej osoby, która ma samodzielnie spłacać kredyt hipoteczny. Jej dochody muszą być wystarczające do obsługi raty.
- Podpisanie aneksu i zmiana w KW: Po uzyskaniu zgody banku, podpisujecie aneks do umowy kredytowej. Następnie u notariusza dokonujecie przeniesienia własności, a nowy właściciel aktualizuje wpisy w księdze wieczystej.
Opcja 2: Sprzedaż nieruchomości i spłata kredytu
Gdy żadna ze stron nie chce lub nie może przejąć nieruchomości, najlepszym wyjściem jest jej sprzedaż. Proces ten opisuje szczegółowo artykuł sprzedaż mieszkania z kredytem hipotecznym.
- Uzyskanie zaświadczenia z banku: Zwracacie się do banku o wydanie zaświadczenia o aktualnym saldzie zadłużenia.
- Sprzedaż nieruchomości: Po znalezieniu kupca, część ceny sprzedaży jest przelewana bezpośrednio na konto techniczne banku w celu całkowitej spłaty kredytu.
- Podział nadwyżki: Pozostała po spłacie długu kwota (nadwyżka) jest dzielona między byłych małżonków zgodnie z ich ustaleniami.
Ważne: To rozwiązanie jest możliwe tylko wtedy, gdy cena sprzedaży jest wyższa niż kwota pozostałego do spłaty kredytu. W przeciwnym razie będziecie musieli dopłacić różnicę z własnej kieszeni.
Kredyt zaciągnięty przed ślubem a rozdzielność majątkowa
Poza standardową sytuacją wspólnego kredytu, istnieją dwa szczególne przypadki, które często budzą wątpliwości: zobowiązanie zaciągnięte jeszcze przed ślubem oraz posiadanie rozdzielności majątkowej.
Kredyt zaciągnięty przed ślubem
Zobowiązanie zaciągnięte przez jedną osobę przed zawarciem związku małżeńskiego pozostaje jej długiem osobistym. Rozwód nic w tej kwestii nie zmienia – za spłatę w całości odpowiada ten z małżonków, który podpisał umowę kredytową.
Rola intercyzy (rozdzielności majątkowej)
Intercyza wprowadza rozdzielność majątkową, ale nie chroni przed odpowiedzialnością za wspólnie zaciągnięty kredyt. Jeśli oboje małżonkowie podpisali umowę jako współkredytobiorcy, to niezależnie od ustroju majątkowego, pozostają dłużnikami solidarnymi w oczach banku.
Często zadawane pytania
Czy muszę informować bank o rozwodzie?
Generalnie nie ma takiego prawnego obowiązku, chyba że umowa kredytowa stanowi inaczej. Jednak poinformowanie banku staje się konieczne w momencie, gdy chcecie dokonać jakichkolwiek zmian w umowie – np. przepisać kredyt na jedną osobę. Bez formalnego poinformowania banku o zmianie stanu cywilnego i sytuacji prawnej, żadne zmiany nie będą możliwe.
Mój były mąż przestał płacić swoją część raty. Co robić?
Musisz natychmiast zapłacić pełną ratę do banku. Zasada odpowiedzialności solidarnej oznacza, że bank ma prawo żądać od Ciebie spłaty całości. Uregulowanie pełnej raty uchroni Cię przed odsetkami karnymi i negatywnym wpisem w BIK, który zniszczy Twoją historię kredytową.
Czy bank może po prostu "przepisać" kredyt na mnie, bo tak się umówiliśmy?
Nie. Porozumienie między byłymi małżonkami, nawet w formie aktu notarialnego, nie jest wiążące dla banku. Bank musi wyrazić na taką operację formalną zgodę. Udzieli jej dopiero po przeprowadzeniu nowej, pełnej oceny zdolności kredytowej osoby, która ma przejąć dług, i upewnieniu się, że będzie ją stać na samodzielną spłatę.
Co z programami rządowymi, jak "Mieszkanie na Start", po rozwodzie?
Rozwód to istotna zmiana sytuacji życiowej, która może wpłynąć na warunki dopłat. Zasady postępowania w takich przypadkach są szczegółowo opisane w regulaminie danego programu. Zazwyczaj wymaga to poinformowania banku i Banku Gospodarstwa Krajowego o zmianie i może prowadzić do ponownego przeliczenia lub zmiany warunków dopłat. Należy to bezwzględnie wyjaśnić w swoim banku.
Dodaj komentarz
Komentarze