- Poręczenie kredytu (potocznie "żyrowanie") to umowa, w której osoba trzecia – poręczyciel (żyrant) – zobowiązuje się spłacić dług, jeśli kredytobiorca przestanie to robić.
- Jest to forma zabezpieczenia osobistego, co oznacza, że żyrant odpowiada za dług całym swoim majątkiem, obecnym i przyszłym.
- Kluczową zasadą jest odpowiedzialność solidarna: bank może żądać spłaty od żyranta natychmiast po powstaniu zaległości, bez konieczności wcześniejszej egzekucji z majątku dłużnika.
- Poręczenie znacząco obniża zdolność kredytową poręczyciela na cały okres trwania umowy, ponieważ bank traktuje ten dług jako jego potencjalne zobowiązanie.
- Poręczyciel ma prawo do pełnej informacji o stanie zadłużenia oraz, po spłacie długu za kogoś, do roszczenia regresowego, czyli żądania zwrotu pieniędzy od głównego dłużnika.
- To poważne zobowiązanie finansowe, a nie jedynie formalność – decyzja o poręczeniu musi być głęboko przemyślana.
akredo.plKredytyZabezpieczenie kredytuPoręczenie kredytu (żyrant): kim jest, co ryzykuje i jakie ma prawa?
Poręczenie kredytu (żyrant): kim jest, co ryzykuje i jakie ma prawa?
Czym jest poręczenie kredytu i na czym polega rola żyranta?
Poręczenie kredytu to umowa cywilnoprawna, regulowana przez Kodeks cywilny. W jej ramach poręczyciel (żyrant) zobowiązuje się względem wierzyciela (banku), że spłaci zobowiązanie, na wypadek gdyby główny kredytobiorca tego nie zrobił. Z perspektywy banku, żyrant staje się dłużnikiem na równi z osobą, której pomaga. Jest to jedna z form zabezpieczenia kredytu, której główną rolą jest zwiększenie wiarygodności kredytowej wnioskodawcy, co pozwala na uzyskanie finansowania osobie o niewystarczającej zdolności kredytowej lub niestabilnych dochodach.
Odpowiedzialność solidarna: Najważniejsza zasada, którą musisz zrozumieć
Fundamentalnym i często niedocenianym aspektem poręczenia jest zasada odpowiedzialności solidarnej. Wbrew powszechnemu mitowi, bank nie musi najpierw bezskutecznie próbować odzyskać pieniędzy od głównego kredytobiorcy. Zgodnie z prawem, w momencie powstania zaległości bank ma pełne prawo wyboru i może żądać spłaty:
- tylko od głównego kredytobiorcy,
- tylko od poręczyciela,
- od obu jednocześnie w dowolnych proporcjach.
Oznacza to, że jeśli Twój znajomy spóźni się z ratą, bank może legalnie zignorować go i od razu skierować wezwanie do zapłaty bezpośrednio do Ciebie.
Kto może zostać żyrantem i jakie warunki musi spełnić?
Bank podchodzi do weryfikacji poręczyciela z taką samą starannością, jak do głównego kredytobiorcy. Potencjalny żyrant musi udowodnić, że byłby w stanie samodzielnie spłacać dane zobowiązanie. Oznacza to, że musi posiadać:
- Odpowiednią zdolność kredytową: Bank zbada dochody, koszty utrzymania i inne zobowiązania poręczyciela.
- Stabilne źródło dochodu: Najbardziej pożądana jest umowa o pracę na czas nieokreślony, ale akceptowane są też inne formy stałych dochodów.
- Pozytywną historię kredytową w BIK: Osoba z opóźnieniami w spłacie własnych długów nie zostanie zaakceptowana jako poręczyciel.
Główne ryzyka i obowiązki poręczyciela
Decyzja o poręczeniu wiąże się z poważnymi konsekwencjami finansowymi. Do kluczowych obowiązków i ryzyk należą:
- Obowiązek spłaty długu: Jeśli kredytobiorca przestanie płacić, cały ciężar spłaty kapitału, odsetek i ewentualnych kosztów windykacyjnych spada na Ciebie.
- Obniżenie własnej zdolności kredytowej: Od momentu podpisania umowy, poręczany kredyt jest raportowany do BIK i traktowany jako Twoje potencjalne obciążenie. Drastycznie obniża to Twoją zdolność do zaciągnięcia kredytu na własne potrzeby.
- Długotrwałość zobowiązania: Jesteś związany umową przez cały okres jej trwania, który może wynosić wiele lat. Jednostronne wycofanie się z poręczenia jest niemożliwe.
Jakie prawa przysługują poręczycielowi?
Mimo dużej odpowiedzialności, poręczyciel jest chroniony przez prawo, które daje mu określone uprawnienia:
- Prawo do informacji: Bank ma prawny obowiązek niezwłocznie poinformować Cię o każdym opóźnieniu w spłacie kredytu przez głównego dłużnika.
- Prawo do wglądu w umowę: Przed podpisaniem poręczenia masz prawo zapoznać się ze wszystkimi warunkami umowy kredytowej, którą poręczasz.
- Roszczenie regresowe: To Twoje najważniejsze prawo. Po tym, jak spłacisz cudzy dług (w całości lub części), z mocy prawa wstępujesz w prawa wierzyciela. Oznacza to, że możesz legalnie żądać od głównego kredytobiorcy zwrotu wszystkich wpłaconych przez Ciebie pieniędzy, włącznie z dochodzeniem ich na drodze sądowej.
Często zadawane pytania
Czy poręczenie wygasa po śmierci głównego kredytobiorcy?
Nie, poręczenie nie wygasa automatycznie. W pierwszej kolejności obowiązek spłaty kredytu po śmierci kredytobiorcy przechodzi na spadkobierców zmarłego. Jeśli jednak przyjmą oni spadek, ale nie będą spłacać długu, lub jeśli odrzucą spadek w całości, bank zwróci się z żądaniem spłaty bezpośrednio do poręczyciela. Zobowiązanie żyranta pozostaje w mocy.
Czy mogę wycofać się z poręczenia w trakcie trwania kredytu?
ednostronne wycofanie się z umowy poręczenia jest prawnie niemożliwe. Jest to zobowiązanie wiążące na cały okres kredytowania. Zwolnienie z poręczenia jest możliwe wyłącznie za zgodą banku, który zgodzi się na to tylko w wyjątkowej sytuacji – na przykład, gdy kredytobiorca przedstawi innego poręczyciela o co najmniej takiej samej wiarygodności lub ustanowi inne, równie wartościowe zabezpieczenie (np. hipotekę).
Czy bycie żyrantem wpływa na moją zdolność kredytową, nawet jeśli kredyt jest spłacany terminowo?
Tak, i jest to jedna z najważniejszych konsekwencji. Od momentu podpisania umowy, informacja o poręczeniu trafia do Biura Informacji Kredytowej (BIK). Wszystkie inne banki, analizując Twoją zdolność kredytową, będą traktować całą kwotę poręczonego kredytu jako Twoje potencjalne zobowiązanie. To znacząco obniża Twoją zdolność do zaciągnięcia kredytu na własne cele, nawet jeśli główny dłużnik spłaca wszystko idealnie na czas.
Co się stanie, jeśli ja jako żyrant ogłoszę upadłość konsumencką?
Wierzytelność banku z tytułu poręczonego kredytu zostanie zgłoszona przez bank do masy upadłości i będzie traktowana tak jak inne Twoje długi. W ramach planu spłaty wierzycieli ustalonego przez sąd, zobowiązanie z tytułu poręczenia może zostać częściowo lub całkowicie umorzone, co zwolni Cię z odpowiedzialności. Wiąże się to jednak ze wszystkimi poważnymi konsekwencjami upadłości konsumenckiej.
Dodaj komentarz
Komentarze