Kredyt konsumencki: Jakie prawa i ochronę Ci gwarantuje

Czym jest kredyt konsumencki? Definicja prawna

Kredyt konsumencki to nie jest nazwa konkretnego produktu bankowego, lecz termin prawny, zdefiniowany w Ustawie o kredycie konsumenckim z 12 maja 2011 r. Określa on każdą umowę kredytową, która spełnia łącznie trzy warunki:

1. Jest udzielany konsumentowi, czyli osobie fizycznej na cele niezwiązane bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
2. Jest udzielany przez profesjonalnego kredytodawcę – czyli bank, SKOK lub firmę pożyczkową, dla której jest to część działalności gospodarczej.
3. Jego wysokość nie przekracza 255 550 zł (lub równowartości tej kwoty w walucie obcej).

Dzięki tak szerokiej definicji, ochroną ustawową objęta jest ogromna większość finansowych zobowiązań, jakie Polacy zaciągają na co dzień.

Jakie produkty finansowe obejmuje ustawa?

Zakres ustawy jest bardzo szeroki i obejmuje niemal wszystkie popularne formy finansowania dla osób prywatnych. Są to między innymi:

• Kredyty gotówkowe i pożyczki bankowe.
• Kredyty ratalne (w sklepach RTV/AGD, meblowych itp.).
• Karty kredytowe.
• Linie kredytowe (limity w koncie osobistym).
• Kredyty samochodowe (jeśli kwota nie przekracza limitu).
• Pożyczki pozabankowe, w tym tzw. "chwilówki".

Ważne: Ustawa o kredycie konsumenckim nie obejmuje kredytów hipotecznych, które są regulowane przez odrębną, dedykowaną ustawę.

Twoje prawa PRZED zawarciem umowy – obowiązki informacyjne kredytodawcy

Ustawa nakłada na instytucje finansowe szereg obowiązków, które mają zapewnić Ci pełną wiedzę i możliwość świadomego podjęcia decyzji.

Ocena zdolności kredytowej

Kredytodawca ma prawny obowiązek rzetelnie ocenić Twoją zdolność kredytową na podstawie informacji uzyskanych od Ciebie oraz danych z odpowiednich baz (np. Raport BIK).

Formularz informacyjny

Przed podpisaniem umowy musisz otrzymać "Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego". To standardowy, kilkustronicowy dokument, który w identycznej formie prezentuje kluczowe warunki oferty. Pozwala on na łatwe i obiektywne porównanie propozycji z różnych instytucji. Znajdziesz w nim m.in.:

• Dane kredytodawcy.
• Całkowitą kwotę kredytu i warunki wypłaty.
• Okres kredytowania i liczbę rat.
• Stopę oprocentowania kredytu i warunki jej zmiany.
• RRSO i całkowity koszt kredytu.
• Wysokość prowizji za udzielenie kredytu i innych opłat.
• Informacje o prawie do odstąpienia od umowy i wcześniejszej spłaty.

Twoje prawa PO zawarciu umowy – kluczowe mechanizmy ochronne

Ustawa daje Ci dwa potężne narzędzia, które możesz wykorzystać już po podpisaniu umowy.

Prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni

Masz 14 dni kalendarzowych od dnia zawarcia umowy, aby od niej odstąpić bez podawania jakiejkolwiek przyczyny. Jest to Twoje bezwarunkowe prawo do "rozmyślenia się", które szczegółowo opisuje artykuł odstąpienie od umowy.

Prawo do wcześniejszej spłaty kredytu

W dowolnym momencie trwania umowy masz prawo do spłaty całości lub części swojego kredytu przed terminem. W takim przypadku całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczyłyby okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy. Jest to Twoje prawo do wcześniejszej spłaty kredytu.

Kredyt konsumencki a konsumpcyjny – wyjaśnienie pojęć

Choć terminy te brzmią podobnie, mają różne znaczenie:

• Kredyt konsumencki to precyzyjny termin prawny, zdefiniowany przez ustawę i objęty jej ochroną.
• Kredyt konsumpcyjny to szeroki, nieformalny termin ekonomiczny, oznaczający każde finansowanie przeznaczone na cele konsumpcyjne (zakup dóbr i usług). Każdy kredyt konsumencki jest kredytem konsumpcyjnym, ale nie każdy kredyt konsumpcyjny (np. kredyt hipoteczny) jest kredytem konsumenckim w rozumieniu ustawy.