- WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) to wskaźnik referencyjny odzwierciedlający koszt pożyczek na polskim rynku międzybankowym.
- Przez lata był kluczowym, zmiennym składnikiem oprocentowania kredytów w złotówkach, obok stałej marży banku.
- Jego wysokość jest ściśle powiązana z poziomem stóp procentowych NBP, ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej (RPP) w odpowiedzi na inflację.
- Najczęściej w umowach kredytowych stosuje się WIBOR 3M lub WIBOR 6M, co determinuje częstotliwość aktualizacji oprocentowania.
- Wzrost wskaźnika WIBOR prowadzi bezpośrednio do wzrostu raty kredytu o zmiennym oprocentowaniu, i odwrotnie.
- Obecnie rola wskaźnika ulega zmianie w związku z ogólnopolską reformą, która wprowadza nowy standard – WIRON.
WIBOR: Co to jest, jak jest obliczany i jak wpływa na Twój kredyt?
Czym jest wskaźnik WIBOR?
WIBOR to skrót od Warsaw Interbank Offered Rate. Jest to referencyjna stopa procentowa, po której największe banki w Polsce są gotowe udzielać sobie nawzajem pożyczek w polskich złotych. W praktyce, przez dekady był to najważniejszy punkt odniesienia dla ustalania oprocentowania kredytu o zmiennej stopie. Jeśli posiadasz taki kredyt, Twoje oprocentowanie nominalne jest najpewniej sumą dwóch składników: stałej marży Twojego banku oraz właśnie zmiennej stawki WIBOR.
Wzór: Oprocentowanie zmienne = Marża kredytu (stała) + Stawka WIBOR (zmienna)
Jak ustalany jest WIBOR i od czego zależy?
Wysokość wskaźnika WIBOR jest ustalana (w procesie zwanym fixingiem) każdego dnia roboczego o godzinie 11:00. Proces ten opiera się na kwotowaniach (deklaracjach) banków-panelistów, które podają, po jakiej stopie procentowej są gotowe pożyczać pieniądze innym bankom. Po odrzuceniu wartości skrajnych, z pozostałych wyliczana jest średnia. Mimo że jest to wskaźnik rynkowy, jego wysokość jest w ogromnym stopniu zależna od polityki monetarnej państwa, a konkretnie od wysokości stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego, ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej (RPP).
Rodzaje wskaźnika WIBOR (np. 3M i 6M) i ich wpływ na ratę
WIBOR występuje w różnych wariantach, w zależności od terminu, na jaki pożyczane są pieniądze. W umowach kredytowych najczęściej spotykane są dwa z nich:
- WIBOR 3M: Odzwierciedla koszt trzymiesięcznej pożyczki na rynku międzybankowym. Jeśli Twój kredyt jest oparty na tym wskaźniku, Twoje oprocentowanie (i wysokość raty) będzie aktualizowane co trzy miesiące. Zmiany stóp rynkowych szybciej wpływają na Twoją ratę.
- WIBOR 6M: Odzwierciedla koszt sześciomiesięcznej pożyczki. W tym przypadku oprocentowanie jest "zamrażane" na dłużej, a aktualizacja raty następuje co sześć miesięcy. Daje to większą przewidywalność w krótkim terminie, ale ewentualne zmiany raty mogą być bardziej skokowe.
Reforma wskaźników i przyszłość WIBOR-u: Co to jest WIRON?
W 2022 roku w Polsce, podobnie jak w innych krajach Unii Europejskiej, rozpoczęła się reforma wskaźników referencyjnych. Jej celem jest zastąpienie dotychczasowych wskaźników, opartych na deklaracjach banków (jak WIBOR), nowymi, bazującymi na danych z rzeczywistych, zrealizowanych transakcji. Nowym standardem na polskim rynku został wskaźnik WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight), obliczany na podstawie jednodniowych depozytów. Jest on uznawany za bardziej transparentny i lepiej odzwierciedlający realny koszt pieniądza. Zgodnie z planem, WIBOR ma zostać całkowicie wygaszony i zastąpiony przez WIRON z końcem 2027 roku. Proces ten jest jednak stopniowy i mimo że od 2023 roku banki mogą oferować nowe kredyty oparte o WIRON, w praktyce WIBOR wciąż pozostaje dominującym wskaźnikiem na rynku.
Co oznacza WIBOR dla posiadaczy starszych kredytów?
Jeśli Twoja umowa kredytowa (np. z 2021 roku) jest oparta na wskaźniku WIBOR, pozostaje ona w pełni ważna i obowiązuje na dotychczasowych zasadach. Twoje oprocentowanie nadal będzie aktualizowane w cyklach (np. 3- lub 6-miesięcznych) w oparciu o aktualne notowania WIBOR. Zmiana na WIRON nastąpi w Twoim przypadku dopiero w momencie ostatecznej, ustawowej konwersji (planowanej na koniec 2027 r.) lub jeśli zdecydujesz się na refinansowanie kredytu na nowy produkt oparty na WIRON.
Często zadawane pytania
Czy mój bank może samowolnie zmienić stawkę WIBOR w mojej umowie?
Nie. Bank nie ustala stawki WIBOR – jest ona wskaźnikiem zewnętrznym, publicznie notowanym i obliczanym przez niezależnego administratora (GPW Benchmark S.A.). Bank ma obowiązek stosować w umowie jego oficjalną wartość. Umowa precyzuje, który WIBOR (np. 3M) jest używany i z którego dnia pochodzi notowanie służące do aktualizacji oprocentowania.
Czy WIBOR jest taki sam dla wszystkich banków?
Z definicji - tak. Jednak banki, dzięki np. wyborowi dnia aktualizacji wskaźnika WIBOR 3M, mogą powstać różnice w wysokości wskaźnika w różnych bankach. Nie będą one duże, jednak warto o tym wiedzieć wybierając bank, w którym zaciągniemy kredyt.
Dlaczego WIBOR jest wyższy niż główna stopa procentowa NBP?
Stopa referencyjna NBP to koszt, po jakim bank centralny pożycza pieniądze bankom komercyjnym. WIBOR odzwierciedla koszt pożyczek między samymi bankami komercyjnymi. Ta stawka zawiera w sobie koszt bazowy (wynikający ze stopy NBP) oraz dodatkowe elementy, takie jak marża banków za podjęte ryzyko i ich własne koszty operacyjne. Dlatego WIBOR jest z reguły o kilkadziesiąt punktów bazowych wyższy od stopy referencyjnej NBP.
Czy WIBOR wpływa na oprocentowanie kont oszczędnościowych i lokat?
Tylko w nielicznych przypadkach. Większość oferowanych na rynku lokat i kont oszczędnościowych nie jest nijak powiązana ze wskaźnikiem WIBOR, banki nie mają też prawnego obowiązku wprowadzania takiego połączenia. Jeżeli bank decyduje się na taki ruch, to najczęściej jasno komunikuje to klientom. Jest to bowiem najczęściej oferta bardzo korzystna dla konsumenta.
Jakie są prognozy WIBOR na koniec 2025 i 2026 rok?
Prognozy na koniec 2025 roku wskazują na stabilizację lub niewielki spadek wskaźnika. W 2026 roku oczekiwana jest kontynuacja trendu spadkowego, a analitycy prognozują WIBOR na poziomie poniżej 4%. Należy jednak pamiętać, że są to tylko prognozy, a ostateczna wysokość wskaźnika będzie zależeć od przyszłych decyzji Rady Polityki Pieniężnej (RPP) i danych o inflacji.
Dodaj komentarz
Komentarze