ETF - czym są fundusze ETF i jak zacząć w nie inwestować?
akredo.plOszczędnościInwestycjeFundusze inwestycyjneETF - czym są fundusze ETF i jak zacząć w nie inwestować?

ETF - czym są fundusze ETF i jak zacząć w nie inwestować?

ETF (Exchange Traded Fund) to otwarte fundusze notowane na giełdzie, które w dużym stopniu odzwierciedlają stan wybranej giełdy. Służą do inwestowania w te same papiery wartościowe, które składają się na dany indeks giełdowy, umożliwiając inwestorom udział w aktywach całego funduszu. Działanie ETF przypomina działanie tradycyjnych funduszy inwestycyjnych, ale mają one charakter otwarty i są notowane na giełdzie. W Polsce notowane są cztery takie fundusze. Aby inwestować w ETF, wystarczy posiadać konto inwestycyjne i zakupić jednostki uczestnictwa, co jest zbliżone do handlu akcjami. Inwestowanie w ETF jest uważane za stosunkowo mniej ryzykowne, oferując szereg korzyści, takich jak szeroka dywersyfikacja, niskie opłaty czy wysoka płynność. Jednak, jak każda inwestycja, wiąże się z pewnymi ryzykami, głównie rynkowymi. Jeśli indeks giełdowy, na którym opiera się ETF, spadnie, wartość funduszu też spadnie. Istnieje też ryzyko związane z emitentem czy walutą w przypadku funduszy opartych na zagranicznych indeksach.
Szymon Waglewski
Szymon Waglewski, 18.04.2023 r

Czym jest ETF?

ETF (Exchange Traded Fund) to otwarte fundusze notowane na parkiecie giełdowym. Ten rodzaj funduszu inwestycyjnego w dużym stopniu odzwierciedla stan jednej z wybranych giełd. To narzędzie inwestycyjne oraz podmiot emitujący swoje akcje, czyli jednostki uczestnictwa notowane na giełdzie papierów wartościowych. Inwestor, który kupi jednostkę, zyskuje prawo do udziału w całkowitych aktywach funduszu; zyskuje prawo do jego części. Następnie środki zgromadzone przez fundusz są przez niego inwestowane. Fundusze ETF mają najczęściej charakter funduszy indeksowych.

Ich celem jest naśladowanie indeksów. Oznacza to inwestowanie w te same papiery wartościowe, z których składa się dany indeks giełdowy (w takich samych proporcjach). Ich konstrukcja sprawia, że drobni inwestorzy we wspólnym działaniu mogą podejmować inwestycje, na które samodzielnie nie byłoby ich stać. Według szacunków na całym świecie w obrębie różnych giełd notowanych istnieje 5,7 tys. funduszy ETF, które opierają się na różnego rodzaju indeksach.

Jak działa ETF?

To, jak działa ETF, można porównać do mechanizmu działania funduszy inwestycyjnych FIO czy FIZ. Fundusze ETF tworzone są na czas nieokreślony, ale istnieje możliwość rozwiązania ich w określonych przypadkach. Za zarządzanie nimi pobierana jest roczna opłata. Ponadto jednostki uczestnictwa funduszy ETF emitowane są przez fundusz tworzony przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych.

Na polskiej Giełdzie Papierów Wartościowych notowane są cztery fundusze ETF: ETFW20L, ETF WIG20TR, ETFDAX oraz ETF MWIG40. Działanie ETF można zaprezentować na przykładzie jednego z nich. Jeśli wartość indeksu DAX spadnie, jednocześnie obniży się wartość jednostek funduszu indeksowego ETF Lyxor DAX. Analogicznie ich wartość wzrośnie wraz ze wzrostem indeksu DAX.

Jak zacząć inwestować w ETF?

Inwestowanie odbywa się za pośrednictwem konta inwestycyjnego gracza giełdowego. Aby zacząć, należy wykupić jednostki uczestnictwa. Można je kupić samodzielnie lub z wykorzystaniem doradcy. Obrót ETF-ami przypomina handel akcjami. Do zakupu funduszy potrzebny będzie rachunek maklerski.

Warto zdecydować się na fundusze o odpowiednio długiej historii (minimum 3 lata), te o dużych aktywach oraz nastawić się na długi termin przechowywania tytułów uczestnictwa. Na początek zaleca się kupno niewielkiej ilości ETF-ów, aby zobaczyć, czy odpowiada nam ten model inwestowania.

Korzyści ETF

Inwestowanie w ETF określane jest jako jedno mniej ryzykownych oraz skuteczniejszych sposobów oszczędzania na emeryturę na giełdzie. Oczywiście wiąże się z pewnym ryzykiem, jednak jest ono mniejsze niż np. w przypadku inwestowania na rynku FOREX. Lista korzyści ETF jest długa i znajdują się na niej:

  • szeroka dywersyfikacja,
  • najniższe opłaty,
  • zyski na poziomie średniej rynkowej,
  • wysoka przejrzystość,
  • wysoka płynność,
  • elastyczność,
  • efektywność podatkowa.

Patrząc na powyższe można stwierdzić, że fundusze ETF są dobrym narzędziem inwestycyjnym dla mniejszych inwestorów, którzy chcą, aby ich środki pracowały i jednocześnie nie chcą ponosić wysokiego ryzyka.

Ryzyko ETF

Inwestowanie zawsze wiąże się z ryzykiem. W przypadku ETF-ów jest to przede wszystkim ryzyko rynkowe. Fundusze opierają się na wybranym indeksie giełdowym, co stwarza problem dużych wahań cenowych. Gdy na giełdzie dojdzie do niekorzystnych zmian cen indeksów bazowych, to od razu przełoży się to na cenę funduszu ETF.

Do tego dochodzi tzw. ryzyko emitenta. Fundusz może zostać usunięty z giełdy papierów wartościowych, a wtedy tytuły uczestnictwa w nim przestaną być notowane na giełdzie. Eminent odkupi wtedy tytuły uczestnictwa od inwestora i wypłaci mu należną mu sumę, więc w tym wypadku nie traci się kapitału. Jednak cena odkupu może być niższa niż wartość kupna (strata inwestora). Osoby, które chcą inwestować w fundusz ETF, ponoszą także ryzyko walutowe. Dotyczy to tylko tych funduszy, które oparte są na zagranicznych indeksach. Wahania walut mają wpływ na opłacalność podjętej inwestycji.

Fundusze ETF - podsumowanie

Inwestowanie w instrumenty finansowe wiąże się z ryzykiem, ale wiele wskazuje na to, że fundusze ETF są stosunkowo bezpiecznym sposobem, żeby zacząć swoją przygodę z tym tematem. Pozwalają bowiem na doskonałą dywersyfikację. Jedna inwestycja za pośrednictwem domu maklerskiego pozwala na kupno wielu papierów wartościowych jednocześnie. Inwestowanie w ETF wiąże się z udziałem w aktywach wybranego funduszu. Nie trzeba do tego przeznaczać wysokiej kwoty z własnego kapitału. Fundusze ETF można określić jako pasywny instrument inwestycyjny, który sprawdzi się u początkujących inwestorów.

Często zadawane pytania

Czym różni się ETF z replikacją fizyczną od ETF-u z replikacją syntetyczną?
Metoda replikacji określa, w jaki sposób ETF naśladuje swój indeks bazowy.
  • Replikacja fizyczna – Fundusz faktycznie kupuje i posiada wszystkie (lub reprezentatywną większość) akcje spółek wchodzących w skład danego indeksu, w odpowiednich proporcjach. Jest to metoda bardziej przejrzysta i postrzegana jako bezpieczniejsza.
  • Replikacja syntetyczna – Fundusz nie posiada akcji z indeksu. Zamiast tego zawiera umowę z instytucją finansową (najczęściej bankiem inwestycyjnym) zwaną swapem. Na mocy tej umowy bank zobowiązuje się dostarczyć funduszowi stopę zwrotu dokładnie taką, jaką osiągnął dany indeks. Metoda ta jest tańsza, ale wprowadza dodatkowe ryzyko kontrahenta (ryzyko niewypłacalności tego banku).
Co to jest wskaźnik TER (Total Expense Ratio) i dlaczego jest on kluczowy przy wyborze funduszu ETF?
TER to całkowity wskaźnik kosztów rocznych, wyrażony jako procent aktywów funduszu. Obejmuje on wszystkie koszty operacyjne związane z zarządzaniem funduszem, takie jak opłaty za zarządzanie, koszty administracyjne czy prawne. Jest to kluczowy wskaźnik, ponieważ bezpośrednio pomniejsza zysk inwestora. Przy dwóch ETF-ach naśladujących ten sam indeks, ten z niższym TER będzie z czasem generował wyższą stopę zwrotu. Dla pasywnych funduszy ETF koszty te są zazwyczaj bardzo niskie i wynoszą od ok. 0.05% do 0.50% rocznie.
Jaka jest różnica między funduszem ETF typu 'Accumulating' (Acc) a 'Distributing' (Dist)?
Różnica dotyczy sposobu zarządzania dywidendami wypłacanymi przez spółki, w które inwestuje fundusz.
  • ETF Accumulating (gromadzący dywidendy) – Automatycznie reinwestuje wszystkie otrzymane dywidendy z powrotem w fundusz, kupując za nie więcej akcji. Powoduje to szybszy wzrost wartości jednostki funduszu dzięki mechanizmowi procentu składanego. Jest to rozwiązanie efektywne podatkowo i wygodne dla inwestorów długoterminowych.
  • ETF Distributing (wypłacający dywidendy) – Przekazuje otrzymane dywidendy bezpośrednio inwestorom w formie gotówki, zazwyczaj raz na kwartał, półrocze lub rok. Jest to opcja dla osób, które chcą otrzymywać regularny, pasywny dochód ze swoich inwestycji.
Artykuł wspomina o czterech ETF-ach na polskiej giełdzie. Jaka jest aktualna oferta i gdzie szukać informacji o wszystkich ETF-ach notowanych na GPW?
Na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie notowanych jest znacznie więcej funduszy ETF, a ich liczba stale rośnie. Oferują one ekspozycję nie tylko na polskie indeksy (WIG20, mWIG40), ale także na najważniejsze indeksy zagraniczne (np. S&P 500, DAX) oraz na rynki obligacji czy surowców. Zawsze aktualną i pełną listę wszystkich dostępnych na GPW funduszy ETF można znaleźć na oficjalnej stronie internetowej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, w dziale poświęconym produktom giełdowym.
Na czym polega ryzyko walutowe w zagranicznych ETF-ach i czy można się przed nim zabezpieczyć?
Ryzyko walutowe pojawia się, gdy inwestujemy w ETF notowany w obcej walucie (np. euro lub dolarze), który naśladuje zagraniczny indeks. Nawet jeśli wartość indeksu S&P 500 w USA wzrośnie, to jeśli w tym samym czasie kurs dolara amerykańskiego spadnie w stosunku do polskiego złotego, zysk z naszej inwestycji po przeliczeniu na PLN będzie mniejszy, a nawet możemy ponieść stratę. Można się przed tym zabezpieczyć, wybierając ETF-y z tzw. "hedgingiem walutowym" (oznaczane często jako "PLN-Hedged"). Takie fundusze używają instrumentów pochodnych do neutralizacji wpływu wahań kursów walut na stopę zwrotu.
Czym ETF różni się od klasycznego, aktywnie zarządzanego funduszu inwestycyjnego?
Główne różnice to strategia, koszty i transparentność. Aktywny fundusz zatrudnia analityków, którzy starają się "pobić rynek" poprzez selektywny dobór najlepszych ich zdaniem akcji. ETF jest zarządzany pasywnie – jego jedynym celem jest jak najwierniejsze naśladowanie konkretnego indeksu giełdowego. Z tego powodu ETF-y mają znacznie niższe opłaty za zarządzanie (TER), ich skład jest w pełni przejrzysty (zawsze wiadomo, w co inwestują), a ich jednostki można kupować i sprzedawać na giełdzie w każdej chwili, tak jak akcje.
Co to jest "błąd śledzenia" (tracking error) w kontekście funduszy ETF?
Błąd śledzenia to miara, która pokazuje, jak bardzo stopa zwrotu z funduszu ETF różni się od stopy zwrotu z indeksu, który ma on naśladować. Idealnie, ta różnica powinna być jak najmniejsza. Błąd ten wynika m.in. z opłat za zarządzanie (TER), kosztów transakcyjnych ponoszonych przez fundusz czy metodologii replikacji. Wysoki błąd śledzenia w porównaniu do innych ETF-ów na ten sam indeks może być sygnałem, że fundusz jest zarządzany nieefektywnie.
Czym ETF-y różnią się od podobnie brzmiących produktów, takich jak ETC i ETN?
Chociaż wszystkie są notowane na giełdzie, ich struktura i ryzyko są inne.
  • ETF (Exchange Traded Fund) – To fundusz inwestycyjny posiadający zdywersyfikowany portfel aktywów (np. akcji, obligacji). Inwestor ma udział w tych aktywach.
  • ETC (Exchange Traded Commodity) – To instrument dłużny, który śledzi cenę pojedynczego surowca (np. złota, ropy) lub koszyka surowców. Zazwyczaj jest zabezpieczony fizycznym posiadaniem danego surowca.
  • ETN (Exchange Traded Note) – To niezabezpieczony instrument dłużny emitowany przez bank. Jest to w zasadzie obietnica banku, że wypłaci on inwestorowi stopę zwrotu danego indeksu. Główne ryzyko to niewypłacalność banku-emitenta.
Artykuł podkreśla wysoką płynność ETF-ów. Czy istnieją sytuacje, w których sprzedaż jednostek ETF może być utrudniona?
Tak, choć zdarza się to rzadko w przypadku dużych, popularnych ETF-ów. Problemy z płynnością mogą pojawić się w przypadku bardzo niszowych funduszy, o małych aktywach, lub w momentach ekstremalnego stresu na rynku. Płynność ETF-u zależy od dwóch czynników – płynności samych jednostek na giełdzie (obrót wtórny) oraz płynności aktywów bazowych, w które inwestuje fundusz. Nawet jeśli na samym ETF-ie jest mały obrót, duzi animatorzy rynku są w stanie zapewnić płynność, o ile mogą bez problemu kupować i sprzedawać akcje wchodzące w skład indeksu.
Co to jest uśrednianie kosztów zakupu (DCA) i dlaczego jest to popularna strategia przy inwestowaniu w ETF-y?
Uśrednianie kosztów zakupu (ang. Dollar Cost Averaging) to strategia polegająca na regularnym inwestowaniu stałej kwoty pieniędzy (np. 500 zł co miesiąc) w dany instrument, niezależnie od jego aktualnej ceny. Dzięki temu, gdy ceny są niskie, za tę samą kwotę kupujemy więcej jednostek, a gdy są wysokie – mniej. Strategia ta jest popularna przy ETF-ach, ponieważ pozwala zautomatyzować proces inwestowania, eliminuje emocje związane z próbą "trafienia w dołek" i uśrednia cenę nabycia w długim terminie, co zmniejsza ryzyko wejścia na rynek w niekorzystnym momencie.
W jaki sposób dywidendy z zagranicznych spółek (np. z USA) są opodatkowane w ramach funduszu ETF i jak to wygląda z perspektywy polskiego inwestora?
To zależy od lokalizacji (domicylu) funduszu ETF. Jeśli polski inwestor kupi ETF zarejestrowany w Irlandii (bardzo popularna lokalizacja), który inwestuje w spółki z USA, to podatek od dywidend z amerykańskich akcji jest pobierany u źródła (w USA) według preferencyjnej stawki 15% dzięki umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania między Irlandią a USA. Polski inwestor otrzymuje dywidendy już po tym podatku (w przypadku ETF-u typu Distributing) lub są one reinwestowane (w typie Accumulating). Takie rozwiązanie jest znacznie bardziej efektywne podatkowo, niż gdyby inwestor sam kupował akcje amerykańskie i płacił wyższy podatek u źródła.

Komentarze

Empty comments
Zostaw swój komentarz!
Nie znaleźliśmy żadnej opinii o tym produkcie. Pomóż innym klientom. Podziel się swoją opinią jako pierwszy.
Dodaj komentarz
Twoja ocena
5
Dodaj komentarz
Twoja ocena
5