Wskaźnik RdD (Rata do Dochodu): czym jest, jak go obliczyć i do czego jest wykorzystywany?

Dwie kluczowe role wskaźnika Rata do Dochodu

Wskaźnik Rata do Dochodu (RdD) lub jego odpowiednik (np. DStI - Debt Service to Income) pełni dwie fundamentalne role w świecie kredytów. Jest wykorzystywany zarówno prewencyjnie przy ocenie wniosku, jak i pomocowo, gdy pojawiają się problemy ze spłatą.

1. Jako limit przy ocenie zdolności kredytowej (wg KNF)

Przede wszystkim, wskaźnik ten jest kluczowym narzędziem używanym przez banki podczas oceny Twojej zdolności kredytowej. Zgodnie z Rekomendacją S Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), suma Twoich wszystkich miesięcznych zobowiązań kredytowych nie powinna przekraczać określonego progu dochodów (standardowo 50%). Celem tego limitu jest ochrona kredytobiorców przed nadmiernym zadłużeniem i zapewnienie, że po spłacie raty pozostaną im środki na życie.

2. Jako kryterium dostępu do Funduszu Wsparcia Kredytobiorców

Drugą, bardziej specyficzną rolą wskaźnika RdD jest kryterium kwalifikacyjne do Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK). W tym kontekście, jeśli miesięczna rata Twojego kredytu mieszkaniowego przekroczy 50% dochodów Twojego gospodarstwa domowego, spełniasz jeden z warunków uprawniających do ubiegania się o pomoc. W uproszczeniu: limit KNF ma zapobiegać problemom, a próg do FWK ma pomagać, gdy problemy już wystąpią.

Jak poprawnie obliczyć wskaźnik RdD? Wzór i przykład

Obliczenie wskaźnika jest proste i opiera się na podstawowym wzorze matematycznym. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na poprawne zdefiniowanie obu składników – raty i dochodu.

Wzór: RdD = (Miesięczna rata kredytu / Suma miesięcznych dochodów netto gospodarstwa domowego) * 100%

Przykład:
Małżeństwo z jednym pracującym dorosłym dzieckiem prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Ich łączne dochody "na rękę" (netto) wynoszą 9000 zł. Rata ich kredytu hipotecznego wynosi 4600 zł.
Obliczenie: RdD = (4600 zł / 9000 zł) * 100% = 51,11%
Wynik: Ponieważ wskaźnik RdD przekroczył 50%, to gospodarstwo domowe spełnia jedno z kryteriów uprawniających do ubiegania się o wsparcie z FWK.

Co wliczamy do dochodu gospodarstwa domowego?

To kluczowy element, który często budzi wątpliwości. Do obliczeń należy przyjąć sumę udokumentowanych dochodów netto (czyli "na rękę") wszystkich osób, które faktycznie tworzą wspólne gospodarstwo domowe. Oznacza to, że liczą się nie tylko dochody kredytobiorców, ale także pracującego partnera, dorosłego dziecka czy rodzica, jeśli mieszkają razem i wspólnie partycypują w kosztach utrzymania. Każdy dochód musi mieć potwierdzenie w oficjalnych dokumentach (np. umowa o pracę, decyzja o przyznaniu emerytury/renty, zaświadczenie z urzędu pracy).

RdD jako jedno z trzech kryteriów dostępu do FWK

Warto pamiętać, że przekroczenie progu RdD > 50% jest tylko jedną z trzech dróg do uzyskania pomocy. Aby zakwalifikować się do wsparcia z FWK, wystarczy spełnić co najmniej jeden z poniższych warunków:

1. Wskaźnik RdD wynosi ponad 50%.
2. Co najmniej jeden z kredytobiorców posiada status osoby bezrobotnej.
3. Miesięczny dochód gospodarstwa domowego po odjęciu raty jest niższy niż ustawowy próg (w 2025 r. 1552 zł dla singla i 1200 zł na osobę w rodzinie).

Dzięki temu o pomoc mogą ubiegać się również osoby o niższych dochodach, których wskaźnik RdD nie osiąga 50%, ale ich sytuacja życiowa jest równie trudna.

Najczęstsze błędy i pułapki przy obliczaniu RdD

• Uwzględnianie tylko dochodu kredytobiorcy: Błąd. Należy zsumować dochody wszystkich osób w gospodarstwie domowym.
• Stosowanie kwot brutto: Błąd. Do obliczeń zawsze używa się dochodu netto ("na rękę").
• Błędne określenie "gospodarstwa domowego": Chodzi o osoby faktycznie mieszkające razem i dzielące koszty, a nie tylko o formalne więzy rodzinne.
• Próby manipulacji: Zaniżanie dochodu w oświadczeniach jest nielegalne i ryzykowne. Bank weryfikuje dane na podstawie oficjalnych dokumentów.