Kiedy trzeba zapłacić podatek od pożyczki?

Podatek od pożyczki - ile wynosi?

Podatek od pożyczki wynosi 0,5% pożyczonej kwoty. Chociaż potocznie używa się sformułowania “podatek od pożyczki”, to w polskim prawie nie funkcjonuje taki termin. Używając go mamy na myśli podatek od czynności cywilnoprawnych. W skrócie PCC. Jego wysokość to aktualnie 0,5% pożyczonej kwoty (czyli podstawy opodatkowania). Podatkiem tym obarczone są pożyczki prywatne, czyli takie, w których udzielaniu nie bierze udziału żadna instytucja finansowa czy bank. Kluczowym dla tego, czy w ogóle będziemy musieli zapłacić taki podatek jest źródło pożyczki. Ustawodawca przewidział bowiem szereg wyjątków, które pozwolą nam uniknąć zobowiązania wobec fiskusa.

Kto płaci podatek od pożyczki?

Podatek od pożyczki płaci pozyczkobiorca, jest on stroną odpowiedzialną za uregulowanie podatku od czynności cywilnoprawnych. To on musi też poinformować urząd, że do transakcji doszło. Musi to zrobić bez względu na to, czy przysługuje mu ulga podatkowa czy też nie. Ma na to 14 dni od dnia podpisania umowy. Pożyczkodawca zobowiązany jest do rozliczenia z fiskusem tylko, gdy zobowiązanie ma charakter odpłatny (jest oprocentowane). To wiąże się z rozliczeniem podatku dochodowego.

Jak uniknąć podatku od pożyczki?

Mimo iż podatek od pożyczek jest dość niski, to ustawodawca pozostawił nam kilka dróg, dzięki którym możemy go uniknąć. W niektórych przypadkach odbędzie się to automatycznie, w innych zobowiązani będziemy do złożenia do urzędu odpowiednich dokumentów. Prześledźmy wszystkie przypadki, w których otrzymamy zwolnienie z podatku od pożyczki.

Pożyczka od instytucji finansowej

Banki, instytucje finansowe i firmy pożyczkowe pozostają wciąż najpopularniejszym źródłem tego zobowiązania. Biorą pożyczkę w jednej z nich unikniemy obowiązku podatkowego. Co więcej nie będziet musieli nawet informować o takim fakcie urzędu skarbowego. Procedura zgłaszania czynności cywilnoprawnych (w tym pożyczek) ma na celu kontrolę i ochronę skarbu państwa przed nieuczciwymi praktykami. W przypadku firm, które o pożyczanie pieniędzy opierają całą swoją działalność, takie zabezpieczenie nie jest konieczne. Nie oznacza to jednak, że każda pożyczka od firmy jest zwolniona z podatku. By tak było działalność pożyczkowa musi być głównym zajęciem przedsiębiorstwa czy instytucji. Pożyczka np. od warsztatu samochodowego naszego znajomego nie spełnia tych warunków i powinna być rozliczona z urzędem skarbowym.

Pożyczka od rodziny

Pożyczki w rodzinie są podzbiorem pożyczek prywatnych, jednak rządzą się nieco innymi prawami. Istnieje bowiem możliwość uniknięcia podatku od pożyczki rodzinnej, jeżeli zostaną spełnione 3 warunki. Ulgę od podatku od pożyczek prywatnych otrzymamy, gdy:

• Pożyczkodawca wchodzi w skład tzw. “0” grupy podatkowej,
• kwota pożyczki nie przekroczy 9637 zł,
• zgłosimy pożyczkę do urzędu skarbowego w ciągu 14 dni.

Grupa “0” to nasi najbliżsi krewni. Jest to de facto I grupa podatkowa okrojona o kilka elementów. Pożyczka poniżej 9637 zł pozwoli nam uniknąć podatku, gdy pożyczkodawcą będzie:

• małżonek,
• zstępny (dzieci, wnuki, prawnuki),
• wstępny (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie),
• rodzeństwo,
• pasierb (przybrane dzieci),
• ojczym lub macocha.

Co ważne limit 9637 zł obejmuje wszystkie pożyczki od danej osoby w przeciągu 5 lat. Rozbicie większej kwoty na swoiste “transze” nie jest więc sposobem na uniknięcie opodatkowania. Jako pocieszenie może służyć fakt, że podatek zapłacimy tylko od nadwyżki ponad ww. kwotę, a nie całej wartości pożyczki.

Pożyczki od znajomego i social lending

Niestety osoby niespokrewnione z namI należą do tzw. III grupy podatkowej. Nie zwalnia ona z konieczności płacenia podatku. Pożyczka od znajomego może więc pozostać opodatkowaną jedynie, gdy nie przekracza kwoty 1000 zł. Nie inaczej jest w social lendingu, czyli sytuacji, gdy pożyczamy pieniądze od nieznanej nam wcześniej osoby fizycznej. Na portalach ogłoszeniowych można znaleźć wiele takich ofert. Również wtedy obowiązywać będzie nas podatek w wysokości 0,5% kwoty pożyczki.

Inne zwolnienia z podatku

Ustawa przewiduje jeszcze dwa źródła pożyczek, które zwalniają z obowiązku podatkowego. Pierwszym jest fundusz celowy utworzony na drodze ustawy. Pożyczki od państwa, w przypadku np. klęsk żywiołowych, tarcz antykryzysowych itp., zaliczają się do tej grupy i nie wymagają od nas dodatkowych opłat. Drugie wymienione źródło to cały zestaw funduszy i kas spółdzielczych. Należą do nich: kasy i fundusze zakładowe, fundusze związków zawodowych, pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK-i), koleżeńskie kasy oszczędnościowo-pożyczkowe działające w wojsku oraz zakładowe fundusze świadczeń socjalnych. Pożyczki z tych źródeł również zwolnione są z obowiązku podatkowego.

Jak zapłacić podatek od pożyczki?

Opłacenie podatku od pożyczki nie jest trudnym zadaniem. Pierwszym krokiem jest złożenie w urzędzie skarbowym deklaracji PCC-3, która zawiera informacje o naszej pożyczce. Mamy na to 14 dni od zawarcia umowy. W formularzu tym znajdziemy też wysokość należnego podatku. Na uregulowanie należności również mamy 14 dni od dnia podpisania umowy (a nie od złożenia druku PCC-3 w urzędzie!). Środki możemy wpłacić na numer konta podany na stronie internetowej właściwego nam urzędu skarbowego lub w kasie tegoż urzędu.

Udokumentowanie pożyczki

Umowa pożyczki prywatnej jest nie tylko najlepszym zabezpieczeniem obu stron, w przypadku ewentualnych nieporozumień i roszczeń, ale też prawnym wymogiem dla pożyczek powyżej 1000 zł. Na szczęście sporządzenie takiego dokumentu nie jest trudne i nie będzie wymagało konsultacji z prawnikiem. Najważniejsze elementy, które powinny znaleźć się w takiej umowie to:

• miejsce i data zawarcia umowy,
• strony umowy - pożyczkodawca i pożyczkobiorca (przy członkach rodziny warto zaznaczyć stopień pokrewieństwa),
• kwota (nie zaszkodzi wpisać ją również słownie),
• oprocentowanie (jeżeli występuje),
• termin zwrotu,
• podpisy obu stron.

Chociaż przekazanie pieniędzy w gotówce nie jest zabronione, to zdecydowanie polecamy zrobić to za pośrednictwem przelewu bankowego. Jest on wtedy dodatkowym dowodem na zawarcie umowy pożyczki, pozwala też na dokładne ustalenie daty przekazania środków. Zarówno umowa, jak i przelew, okażą się też bardzo pomocne w przypadku kontroli urzędu skarbowego.

Kara za niezapłacenie podatku

Jakie są konsekwencje nieopłacenia należnego podatku? W przypadku kontroli i wykrycia takiego stanu rzeczy urząd może nas obciążyć tzw. sankcyjną stawką podatku, która wynosi aż 20% pożyczonych środków. Co ważne dotyczy to również sytuacji, w której bylibyśmy zwolnieni z obowiązku podatkowego, ale nie zgłosiliśmy transakcji do urzędu skarbowego (np. w sytuacji pożyczki od najbliższej rodziny). Jeszcze surowsza kara czeka nas w przypadku, gdy nie potrafimy udokumentować źródła naszej pożyczki. Nie bez powodu operacje powyżej 1000 zł wymagają pisemnej umowy. Jeżeli takiej nie mamy, a dalej twierdzimy, że pieniądze pochodzą z pożyczki, to czekać może nas nawet 75% podatek!

Podatek od pożyczki 2024 - najważniejsze zmiany od 2019 roku

Jedną z najczęstszych przyczyn niedopełnienia ustawowych obowiązków jest nieznajomość prawa. Często zmieniające się przepisy mogą wprowadzać zamieszanie, zwłaszcza gdy nie jesteśmy specjalistami w danej dziedzinie. Ostatnie zmiany w prawie dotyczącym podatku od pożyczki miały miejsce w 2019 roku. Najważniejsza z nich to obniżka podatku od czynności cywilnych PCC z 2% do 0,5%. Wprowadzono także nowy formularz PCC-3/A pozwalający na zbiorcze zgłaszanie do urzędu skarbowego trzech lub więcej czynności i jednorazowe uiszczanie podatku za nie. Usunięto niestety również próg, poniżej którego zwolnieni byliśmy z podatku. Do 2019 roku było to 5000 zł dla pożyczki z jednego źródła i aż 25000 zł dla pożyczek z wielu źródeł. Limity te już nie obowiązują. Każda pożyczka, poza wyjątkami opisanymi wyżej, zobowiązuje nas do rozliczenia z fiskusem.

Kiedy trzeba zapłacić podatek od pożyczki - tabela

Podatek od pożyczki - podsumowanie

Podatek od pożyczki czyli Podatek od czynności cywilnoprawnych - PCC, wynosi 0,5% od kwoty pożyczki. Co ważne: nie zawsze trzeba go zapłacić! W ramach pożyczki prywatnej na małą kwotę do 1000 zł w żadnym przypadku nie zapłacimy podatku! W przypadku pożyczki od rodziny, bez podatku można pożyczyć prawie 10 000 zł!

Jednakże! Jeśli weźmiemy pożyczkę prywatną powyżej wspomnianych kwot, nie udokumentujemy zawarcia umowy i nie zajmiemy się sprawą podatku PCC, należy liczyć się z konsekwencjami finansowymi.

Nie chcesz płacić podatku od pożyczki? Pożyczaj małe kwoty lub poproś o wsparcie rodzinę!