Wskaźnik RdD - czym jest, jak go obliczyć, do czego jest wykorzystywany?

Czym jest wskaźnik RdD?

Wskaźnik RdD to relacja raty kredytu do miesięcznych dochodów gospodarstwa domowego. Jego wysokość decyduje o tym czy możemy otrzymać wsparcie z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Pisząc w skrócie: w przypadku problemów ze spłatą kredytu hipotecznego możemy otrzymać nieoprocentowaną pożyczkę od FWK, którą co prawda będziemy musieli spłacić (przynajmniej jej znaczą część), ale raz że zrobimy to dopiero w 2 lata po otrzymaniu ostatniej raty wsparcia, a dwa że zostanie ona nam rozłożona na 12 lat. W założeniu ma to pomóc kredytobiorcom, którzy znajdują się w bardzo ciężkiej sytuacji materialnej. Jak ciężkiej? To określają warunki, które należy spełnić. O pożyczkę z FWK możemy się starać, gdy spełnimy jedno z poniższych wymagań:

• w dniu złożenia wniosku jeden z kredytobiorców posiada status bezrobotnego,
• miesięczny dochód gospodarstwa domowego pomniejszony o wysokość raty nie przekracza: 1551 zł (dla gospodarstw jednoosobowych) lub 1200 zł (dla gospodarstw wieloosobowych),
• rata kredytu hipotecznego jest wyższa niż 50% miesięcznych dochodów gospodarstwa domowego (wskaźnik RdD).

Jak widać więc wskaźnik RdD może okazać się decydujący o tym, czy dostaniemy materialne wsparcie w spłacie kredytu hipotecznego. Zwłaszcza dla osób, które zarabiają więcej niż wykazane wyżej minimum, ale przez wzrost stóp procentowych dalej borykają się z ratą pochłaniającą większość ich dochodów.

Jak wyliczyć wysokość wskaźnika RdD?

Wyliczenie wskaźnika RdD nie jest trudne i możemy zrobić to sami, bez pomocy doradcy finansowego czy księgowej. Oblicza się go według wzoru:

(Rata kredytu hipotecznego) / (Miesięczne dochody gospodarstwa domowego) = wskaźnik RdD

Wyliczmy więc wskaźnik RdD dla przykładowej sytuacji. W dwuosobowym gospodarstwie domowym każdy z małżonków zarabia po 4000 zł. Ich łączne miesięczne dochody wynoszą więc 8000 zł. Zaś rata ich kredytu hipotecznego wzrosła właśnie do 3500 zł. Czy ich wskaźnik RdD przekracza 50%? Podstawmy dane do wzoru:

3500 zł / 8000 zł = 0,4375%

Niestety, wskaźnik RdD wynosi tylko około 44%, więc małżeństwo z naszego przykładu nie będzie mogło starać się o wsparcie z FWK. Jeżeli ich rata wzrośnie o kolejne kilkaset złotych (do poziomu powyżej 4000 zł), a ich pensje pozostaną bez zmian, wtedy przekroczą wymagany próg 50% RdD. Jeżeli mamy wątpliwości, co do naszego dochodu (za jaki okres należy go uwzględnić, co się do niego wlicza) to po informację udajmy się do banku, w którym mamy zaciągnięty kredyt hipoteczny. Zgodnie z rekomendacją Banku Gospodarstwa Krajowego (który zarządza FWK) bank powinien udzielić nam szczegółowych informacji na ten temat.

Wskaźnik RdD a gospodarstwo domowe

Wskaźnik RdD, czyli Relacji długu do dochodu, jest miernikiem stosunku całkowitego zadłużenia gospodarstwa domowego do jego rocznego dochodu netto, służącym do oceny zdolności do spłaty zobowiązań. FWK jasno określa, że wsparcie z tego źródła przysługuje gospodarstwom domowym jako całości, a nie poszczególnym jego członkom czy wyłącznie kredytobiorcom. Oznacza to, że wszystkie osoby wchodzące w skład gospodarstwa domowego (czyli mieszkające razem) mają wpływ na wysokość wskaźnika RdD. Dochody wszystkich członków gospodarstwa są sumowane, bez względu na ich stan cywilny czy to, kto wziął kredyt (jeden z partnerów czy oboje wspólnie). Oczywiście jeżeli jedna z osób pozostaje bezrobotną, to jako jej dochód należy wpisać wysokość zasiłku (jeżeli go pobiera) lub po prostu “0”. Obecność czy ilość dzieci nie ma wpływu na wskaźnik RdD, o ile nie zarabiają one własnych pieniędzy. Jeżeli mamy do czynienia z dorosłymi dziećmi, które pozostają w składzie gospodarstwa domowego i uzyskują dochód, to on również musi zostać uwzględniony w naszych wyliczeniach! Jeszcze raz podkreślamy: sumujemy WSZYSTKIE dochody gospodarstwa domowego i dzielimy jest przez wysokość raty. Inne czynniki (kto wziął kredyt, ilość osób w gospodarstwie, stopień ich pokrewieństwa, stan cywilny, brak zatrudnienia) nie mają tu żadnego znaczenia.

Wskaźnik RdD - czy można wpłynąć na jego wartość?

Nie, nie można wpłynąc na wartość wskaźnika RdD. Jak widać formuła wyliczenia wskaźnika RdD jest dość bezwzględna i nie podlega interpretacjom. Może się to okazać dla nas szczególnie bolesne, gdy przekroczymy wymagany limit zaledwie o kilka złotych. Czy możemy więc wpłynąć jakoś na wartość wskaźnika RdD? Jest to niezwykle trudne. Dane, które są wykorzystywane do jego obliczenia nie są deklaratywne, muszą być poparte dokumentami. Dodatkowo każdy bank ma swoje kryteria wyliczania dochodu gospodarstwa domowego oraz procedury, które chronią go przed zatajeniem czy innymi manipulacjami liczbami. Pewnym sposobem może okazać się więc zaniżenie wynagrodzenia u jego źródła - pracodawcy. Umowa między nim a pracownikiem do przekazywania części wynagrodzenia w gotówce, “pod stołem”, jest jednak niezgodna z prawem i może nieść za sobą poważne konsekwencje. Nie polecamy tego typu praktyk. Dlatego w procedurze przyznawania pomocy z FWK przewidziano dwa inne warunki, które mogą pomóc zwłaszcza najuboższym. Status bezrobotnego jednego z członków gospodarstwa domowego jest jednym z nich, próg wysokości dochodów (1200 dla gospodarstw wieloosobowych i 1551 dla gospodarstw jednoosobowych) kolejnym.

Wskaźnik RdD - podsumowanie

Wskaźnik RdD to stosunek wysokości raty kredytu hipotecznego do wysokości miesięcznych dochodów gospodarstwa domowego. Jeżeli przekracza on 50%, to możemy starać się o pomoc z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Co ważne RdD nie jest przeliczany na ilość osób w gospodarstwie domowym. Nie gra roli też to, kto wziął kredyt. Tak długo jak zsumowane dochody wszystkich osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego (mieszających razem) są ponad połowie pochłaniane przez ratę kredytu - należy się nam wsparcie.