Czym jest depozyt notarialny?
Depozyt notarialny jest to forma przechowania pieniędzy lub papierów wartościowych przez notariusza, mający na celu zabezpieczenie transakcji sprzedaży lub kupna nieruchomości za gotówkę, przeniesienia praw własności czy podziału majątku. Dzięki temu strony umowy mają gwarancję bezpiecznego przekazania pieniędzy oraz własności.
Zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie jest to czynność dokonywana przez notariusza, która jest szczegółowo udokumentowana w ramach protokołu. Pieniądze są przechowywane na specjalnym koncie bankowym prowadzonym przez notariusza.
Art. 108. [Depozyt papierów wartościowych oraz pieniędzy] .
Notariusz w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością ma prawo przyjąć na przechowanie, w celu wydania ich osobie wskazanej przy złożeniu lub jej następcy prawnemu, papiery wartościowe albo pieniądze w walucie polskiej lub obcej. Dla udokumentowania tych czynności notariusz prowadzi specjalne konto bankowe. § 2.
Z przyjęcia depozytu notariusz spisuje protokół, w którym wymienia datę przyjęcia, ustala tożsamość osoby składającej, datę mającego nastąpić wydania oraz imię, nazwisko i miejsce zamieszkania osoby odbierającej depozyt. Wydanie depozytu następuje za pokwitowaniem.
Funkcje depozytu notarialnego
Podstawową funkcją depozytu notarialnego jest gwarancja bezpieczeństwa dla obu stron umowy. W Polsce najczęściej stosowany jest w ramach zawierania umowy kupna-sprzedaży nieruchomości. Skorzystanie z usługi depozytu u notariusza daje pewność, że po podpisaniu umowy pieniądze niezwłocznie trafią na konto sprzedającego, a kupujący otrzyma prawo własności bez żadnych komplikacji.
Zgodnie z art. 108 § 1 w ramach depozytu można zostawić papiery wartościowe lub pieniądze w walucie polskiej lub obcej. Pieniądze z depozytu mogą zostać przekazane wyłącznie osobie wskazanej przy złożeniu pieniędzy na przechowanie lub następca prawny tej osoby, czyli pełnomocnik.
Jakie zastosowanie ma depozyt notarialny?
Depozyt notarialny ma swoje zastosowanie w:
- transakcjach sprzedaży nieruchomości - kupujący przekazuje pieniądze do notariusza, prawnik przechowuje pieniądze na bezpiecznym rachunku, a następnie przekazuje je na konto lub do rąk sprzedającego w momencie zawarcia umowy kupna-sprzedaży;
- podział majątku lub przeniesienia praw własności - np. gdy w wyniku spadku spadkobiercy postanawiają podzielić spadek, gdzie odziedziczone mieszkanie przechodzi na własność jednej osoby, a drugi spadkobierca otrzymuje z tego tytułu gotówkę w równowartości przysługującą mu z tytułu prawa do własności.
Kiedy depozyt notarialny nie znajduje zastosowania?
Depozyt notarialny nie znajduje zastosowania, gdy chcemy przechować inne rzeczy niż gotówkę lub papiery wartościowe. Notariusz nie przyjmie nośników danych, dokumentów prywatnych itp. Prawnik przyjmuje wyłączenie depozyty związane z zawieranymi z jego pomocą umowami.
Depozyt notarialny - niezbędne elementy
Niezbędne elementy depozytu notarialnego, których będzie potrzebował prawnik:
- imię i nazwisko,
- imię i nazwisko ojca oraz matki,
- data oraz miejsce urodzenia,
- numer PESEL,
- obywatelstwo,
- numer i data ważności przedstawionego dokumentu,
- stan cywilny,
- adres zamieszkania,
- adres korespondencyjny.
Do złożenia depozytu notarialnego konieczne jest spisanie protokołu depozytu. W protokole zostaną zawarte szczegółowe informacje odnośnie terminu oraz warunków zrealizowania przelewu lub przekazania gotówki.
Opłaty za przygotowanie i skorzystanie z depozytu u notariusza
Opłaty za przygotowanie i skorzystanie z depozytu u notariusza nazywamy taksą notarialną. Notariusz nalicza trzy taksy:
- 50 zł netto za sporządzenie protokołu depozytu,
- 6 zł netto - za wypis aktu (od każdej rozpoczętej strony w dokumencie umowy depozytu),
- 20 zł netto - za każdy miesiąc przechowywania pieniędzy lub dokumentów w depozycie.
Koszt depozytu notarialnego jest ustalany indywidualnie, a jego cena zależy głównie od czasu trwania depozytu i długości protokołu. Taksę notarialną opłaca jedna ze stron umowy lub obie strony - jest to kwestia ustaleń między uczestnikami umowy.
Dokumenty wymagane do depozytu notarialnego
Dokumentem wymaganym do depozytu notarialnego teoretycznie ogranicza się do dokumentu tożsamości. Jednakże, możliwość skorzystania z tej usługi wynika z innej umowy zawieranej u notariusza np. umowy sprzedaży domu.
Bezpieczeństwo depozytów notarialnych
Depozyty notarialne są uważane za jedną z najbezpieczniejszych form przechowywania środków finansowych w kontekście transakcji, takich jak sprzedaż nieruchomości. Prawnik pełniący funkcję notariusza jest osobą zaufania publicznego, która gwarantuje bezpieczeństwo depozytu. Rolą notariusza jest sporządzanie i zatwierdzanie aktów prawnych - nie zdarza się by depozyt przepadł lub został wykorzystany przez prawnika do celów prywatnych, gdyż takie postępowanie wiąże się z utratą stanowiska i konsekwencjami prawnymi.
Pieniądze przekazane notariuszowi w ramach depozytu trafiają na specjalny rachunek bankowy. Nie ma więc ryzyka, że zostaną one skradzione w wyniku włamania czy napadu na kancelarię notarialną.
Wady i zalety depozytów notarialnych
Wady depozytów notarialnych:
- Konieczność korzystania z usług notarialnych w celu zawarcia umowy
- Opłaty za depozyt notarialny
Zalety depozytów notarialnych:
- Bezpieczne przechowanie gotówki i papierów wartościowych
- Gwarancja pewnej i uczciwej transakcji lub przeniesienia praw
- Ułatwienie - kupujący nie musi sam wykonywać przelewu na konto sprzedającego
- Gotówka trafia do rąk sprzedawcy w ściśle wyznaczonym terminie
Depozyt notarialny - podsumowanie
Depozyt notarialny jest skuteczną i bardzo bezpieczną metodą zawierania transakcji sprzedaży nieruchomości czy podziału majątku, bez ryzyka oszustwa z obu stron umowy. Mimo to, Polacy rzadko kiedy korzystają z tej usługi prawnej, zapewne obawiając się wysokich kosztów - nie są wcale tak wysokie!
Depozyt gwarantuje, że pieniądze zostaną przekazane w określonym terminie od zawarcia umowy. Obie strony transakcji będą zadowolone, bez niepotrzebnego stresu i obaw co do uczciwości. Notariusz gwarantuje to swoją osobą oraz własnym majątkiem.
Komentarze