Rola syndyka w postępowaniu upadłościowym

Kim jest syndyk i kto może nim zostać?

Syndyk masy upadłościowej to kluczowa postać w każdym postępowaniu upadłościowym, działająca pod nadzorem sądu. Jest to powoływany przez sąd organ, którego zadaniem jest objęcie zarządu nad majątkiem niewypłacalnego dłużnika (tzw. masą upadłości), przeprowadzenie jego likwidacji oraz zaspokojenie wierzycieli w jak najwyższym stopniu. Rola syndyka jest niezwykle odpowiedzialna, dlatego musi on posiadać licencję doradcy restrukturyzacyjnego, którą uzyskuje się po zdaniu państwowego egzaminu. Syndyk działa we własnym imieniu, ale zawsze na rachunek upadłego.

Syndyk a komornik – kluczowe różnice

Choć obie funkcje wiążą się z egzekwowaniem zadłużenia, rola syndyka i komornika jest fundamentalnie różna. Mylenie tych pojęć to częsty błąd.

• Cel działania: Komornik dąży do zaspokojenia roszczeń jednego, konkretnego wierzyciela, który złożył wniosek egzekucyjny. Z kolei syndyk reprezentuje interesy wszystkich wierzycieli łącznie i dąży do równego, proporcjonalnego zaspokojenia ich wszystkich z dostępnego majątku.
• Zakres uprawnień: Komornik zajmuje poszczególne składniki majątku dłużnika. Syndyk natomiast obejmuje zarząd nad całym majątkiem upadłego wchodzącym w skład masy upadłości.
• Skutek dla dłużnika: Działania komornika nie kończą problemu zadłużenia wobec innych wierzycieli. Celem postępowania upadłościowego, nadzorowanego przez syndyka, jest kompleksowe i ostateczne oddłużenie w ramach procedury, jaką jest upadłość konsumencka.

Zadania i uprawnienia syndyka w toku upadłości konsumenckiej

Działania syndyka przebiegają według ściśle określonego porządku, wyznaczonego przez przepisy Prawa upadłościowego.

Objęcie i zabezpieczenie masy upadłości

Niezwłocznie po powołaniu przez sąd, syndyk przejmuje kontrolę nad całym majątkiem upadłego. Zawiadamia o tym fakcie banki, urzędy, pracodawcę i komorników prowadzących dotychczasowe egzekucje, które z mocy prawa ulegają zawieszeniu.

Sporządzenie spisu inwentarza i listy wierzytelności

Syndyk tworzy szczegółowy wykaz całego majątku upadłego (spis inwentarza) oraz listę wszystkich jego wierzycieli wraz z wysokością ich roszczeń (lista wierzytelności). Dokumenty te są podstawą dalszych działań i muszą zostać zatwierdzone przez sędziego-komisarza.

Likwidacja majątku (sprzedaż)

Jest to główny etap postępowania. Syndyk przystępuje do sprzedaży (likwidacji) składników masy upadłości. Sprzedaż może odbywać się z wolnej ręki, w drodze przetargu lub aukcji. Proces ten przypomina licytację komorniczą, a uzyskane w ten sposób środki trafiają do masy upadłości.

Ustalenie planu spłaty wierzycieli

Po zakończeniu likwidacji majątku (lub jeśli upadły nie posiadał majątku), syndyk przedstawia sądowi projekt planu spłaty wierzycieli. Określa w nim, przez jaki czas i w jakiej wysokości upadły będzie musiał co miesiąc przeznaczać część swoich dochodów na spłatę pozostałych długów.

Odpowiedzialność i wynagrodzenie syndyka

Syndyk jest profesjonalistą, który ponosi pełną odpowiedzialność za swoje działania. Zgodnie z Prawem upadłościowym, odpowiada on za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków. Z tego względu każdy syndyk musi posiadać obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Wynagrodzenie syndyka nie jest płacone "z góry" przez dłużnika. Jest ono ustalane przez sąd na końcu postępowania i pokrywane ze środków uzyskanych w trakcie likwidacji masy upadłości. Jego wysokość zależy m.in. od wartości majątku, stopnia skomplikowania sprawy i czasu jej trwania.