Czym są wskaźniki DTI i DStI?
Wskaźnik DTI (Debt to Income) oraz wskaźnik DStI (Debt Service to Income), stosunek zobowiązań do dochodów to pojęcia związane z procedurą liczenia zdolności kredytowej do uzyskania kredytu hipotecznego.
Jest to stosunek wszystkich trwałych zobowiązań kredytowych oraz innych, z których klient nie może się wycofać do dochodów kredytobiorcy, wyrażany procentowo liczony w skali kilku miesięcy - DTI lub roku - DStI.
Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami KNF kredytu można udzielić klientowi, którego wskaźnik DStI wynosi mniej niż 40-50% - maksymalna wartość zmienna zależnie od przeciętnego poziomu wynagrodzenia w danym regionie.
Dlaczego wspomnianym o dwóch wskaźnikach: DTI oraz DStI?
Zgodnie z nowelizacją Rekomendacji S z grudnia 2019 roku banki wykorzystują tylko wskaźnik DStl, który zastąpił wcześniej obowiązujący wskaźnik DTI. W naszym artykule tłumaczymy obydwa pojęcia, gdyż klienci wciąż szukają informacji o obu wskaźnikach. Skupiamy się jednak na aktualnie obowiązującym DStI. Różnica pomiędzy wspomnianymi wskaźnikami jest niewielka - tłumaczymy ją w dalszej części wpisu.
Czym różni się DStI od DTI?
Wskaźnik DStI jest relacja całkowitych rocznych zobowiązań klienta do jego całkowitego rocznego dochodu. Dzięki analizie tak długiego okresu, bank zyskuje pełny obraz sytuacji finansowej wnioskodawcy i może dokładniej ocenić jego możliwości.
W ramach oceny na podstawie wskaźnika DTI pod uwagę były brane dochody i zobowiązania ze znacznie krótszego okresu tylko kilku miesięcy. KNF zdecydował o wydłużeniu okresu poddawanego analizie.
Różnica dotyczy więc tylko czasu branego pod uwagę przy wyliczaniu wskaźnika. Wynika to z faktu, że kredyty hipoteczne są zobowiązaniami spłacanymi nawet przez 35 lat. Ocena na podstawie ujęcia rocznego jest w takim przypadku znacznie bardziej miarodajna.
Wskaźnik DStI a zdolność kredytowa
Wskaźnik DStI ma duży wpływ na ocenę zdolności kredytowej, jednak nie jest to jedyny wskaźnik brany pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o przyznaniu finansowania. Jeśli stosunek zobowiązań do dochodów kształtuje się poniżej 40-50% (DStI), wzrastają szanse na otrzymanie kredytu. Zbyt wysoki wskaźnik DStI może spowodować odrzucenie wniosku i odmowę udzielenia kredytu.
W Rekomendacji S widnieje zapis:
“Bank może przekraczać te wartości [DStI na poziomie powyżej 40-50% - przyp. red.], ale powinna być to świadoma akceptacja podwyższonego ryzyka tak po stronie banku, jak i klienta. W szczególności, bank powinien poinformować klienta o podwyższonym ryzyku takiego produktu oraz negatywnym wpływie na możliwość realizacji przez klienta większych wydatków lub tworzenia oszczędności.”
Oznacza to, że bank ma prawo elastycznego podejścia do wyniku wskaźnika DStI, przy analizie zdolności kredytowej. Ważne, aby uświadomić klienta o podejmowanym ryzyku i możliwych konsekwencjach.
Jak obliczyć wskaźniki DStI?
Można go obliczyć bardzo łatwo. Należy zsumować swoje roczne dochody netto - 12 x Twoja miesięczne dochody “na rękę” oraz wszystkie (trwałe) roczne zobowiązania: kredyty, pożyczki, zadłużenie na kartach oraz do konta oraz inne stałe opłaty - suma wszystkich wydatków, przewidzianych na cały rok.
Następnie wystarczy zastosować wzór na wskaźnik DStI:
(suma zobowiązań rocznych / suma dochodów rocznych)*100%
Przykład:
Stałe miesięczne zobowiązania: 850 zł rata kredytu samochodowego + 250 zł pożyczki gotówkowej Miesięczne dochody netto Pana Nowaka - 4200 zł netto
(12 x 850 zł + 12 x 250 zł / 12 x 4200 zł) * 100% = (13200 zł / 50400 zł) * 100% = 26.19%
Wskaźnik DStI poniżej 40% - 26,19% - to bardzo dobry wynik, mający pozytywny wpływ na ocenę zdolności kredytowej.
Maksymalny, akceptowalny poziom wskaźników DTI i DStI
Maksymalny poziom DTI i DStI aktualnie wynosi poniżej 40-50% - stosunek rocznych wydatków nie może przekraczać 50% kwoty rocznych dochodów.
Wskaźnik nie jest stały, a wymagania poszczególnych banków mogą się różnić np. ze względu na region zamieszkania. Punkt 9.2 Rekomendacji S określa zasady ustalania maksymalnie akceptowalnego wskaźnika:
W celu ustalenia maksymalnego dopuszczalnego poziomu wskaźnika DStI, bank powinien uwzględnić analizę wydatków typowych dla poszczególnych gospodarstw domowych (ze względu na ich liczebność, region zamieszkania i inne charakterystyczne cechy) wykorzystując zarówno własne dane, jak też obiektywne analizy niezależnych instytucji i ośrodków badawczych, w tym m.in. wyniki badań budżetów gospodarstw domowych opracowywane przez GUS.
Wskaźniki DTI i DStI - podsumowanie
Wskaźnik stosunku zobowiązań do dochodów ma bardzo duży wpływ na ocenę zdolności kredytowej przy kredycie hipotecznym. Nie jest to jednak jedyny czynnik, który ma znaczenie przy zaciąganiu kredytu, gdyż równie ważny jest m.in. stosunek wartość finansowanej nieruchomości do kwoty pożyczki (LtV).
Aktualnie obowiązujące zalecenia, wynikające z Rekomendacji S i związana z nią zmiana DTI na DStI, nie powoduje zmiany w metodzie liczenia i akceptowanych wartościach. Zmieniono jedynie zakres czasu brany pod uwagę w ocenie, co zwiększa bezpieczeństwo klienta i banku.
Komentarze