Wskaźnik DStI: Co to jest, jak go obliczyć i jaki ma wpływ na Twój kredyt

Czym jest wskaźnik DStI? Twój finansowy "wskaźnik obciążenia"

Wskaźnik DStI (Debt Service to Income) to procentowy stosunek sumy rocznych kosztów obsługi Twoich wszystkich zobowiązań kredytowych do Twojego całkowitego rocznego dochodu netto. W prostszych słowach, jest to finansowy "wskaźnik obciążenia", który pokazuje bankowi, jaka część Twoich pieniędzy zarobionych w ciągu roku jest już "zarezerwowana" na spłatę długów. Jego celem jest ochrona zarówno banku, jak i klienta – ma on zapewnić, że po zapłaceniu wszystkich rat kredytobiorcy pozostanie wystarczająco dużo środków na codzienne życie, oszczędności i nieprzewidziane wydatki. Jest to kluczowy element oceny zdolności kredytowej.

Dlaczego DStI (roczny) zastąpił DTI (miesięczny)? Rola Rekomendacji S

Przed 2019 rokiem banki posługiwały się wskaźnikiem DTI (Debt to Income), który analizował stosunek miesięcznych zobowiązań do miesięcznych dochodów. Jednak w ramach nowelizacji Rekomendacji S, Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) nakazała bankom stosowanie wskaźnika DStI, opartego na perspektywie rocznej. Powód tej zmiany jest prosty: ujęcie roczne jest znacznie bardziej miarodajne i bezpieczniejsze, zwłaszcza przy ocenie zdolności do spłaty długoterminowych zobowiązań, jak kredyt hipoteczny. Perspektywa 12 miesięcy pozwala "wygładzić" ewentualne wahania w dochodach (np. premie roczne, nieregularne zlecenia) i wydatkach, dając bardziej stabilny i wiarygodny obraz sytuacji finansowej klienta.

Co bank wlicza do Twoich zobowiązań przy liczeniu DStI?

Do sumy rocznych kosztów obsługi długu banki wliczają wszystkie regularne obciążenia o charakterze kredytowym. Kluczowe jest zrozumienie, że dotyczy to nie tylko płaconych już rat.

• Raty istniejących kredytów: Suma rocznych rat wszystkich posiadanych kredytów (hipotecznych, gotówkowych, ratalnych, samochodowych).
• Obciążenia z tytułu kart kredytowych: Nawet jeśli nie korzystasz z karty, bank doliczy do Twoich zobowiązań pewien procent (zazwyczaj 3-5%) przyznanego limitu w skali miesiąca.
• Limity w koncie (debet): Działają na podobnej zasadzie co karty – bank zakłada potencjalne wykorzystanie części przyznanego limitu w ramach linii kredytowej.
• Raty leasingu konsumenckiego.
• Płacone alimenty.
• Rata nowego kredytu, o który wnioskujesz.

Jak samodzielnie obliczyć wskaźnik DStI? Wzór i przykład

Możesz samodzielnie oszacować swój wskaźnik DStI, aby lepiej przygotować się do rozmowy z bankiem. Posłuż się poniższym wzorem:

DStI = (Suma Twoich rocznych kosztów obsługi długu / Twój roczny dochód netto) * 100%

Przykład:

• Miesięczny dochód netto Pana Jana: 6 000 zł (rocznie: 72 000 zł)
• Miesięczne zobowiązania:
  • Rata kredytu ratalnego: 400 zł (rocznie: 4 800 zł)
  • Obciążenie z tytułu karty kredytowej z limitem 10 000 zł (bank liczy 5%): 500 zł (rocznie: 6 000 zł)
  • Rata nowego kredytu hipotecznego (szacowana): 2 000 zł (rocznie: 24 000 zł)

Obliczenie:

1. Suma rocznych zobowiązań: 4 800 zł + 6 000 zł + 24 000 zł = 34 800 zł
2. Obliczenie wskaźnika DStI: (34 800 zł / 72 000 zł) * 100% = 48,3%

Wynik Pana Jana jest wysoki i mieści się na granicy akceptowalności, pod warunkiem, że jego dochody są wyższe od przeciętnego wynagrodzenia w regionie.

Jakie są limity DStI? Oficjalne wytyczne KNF

Rekomendacja S określa precyzyjne progi bezpieczeństwa, których banki powinny przestrzegać.

Podstawowe progi bezpieczeństwa

• Do 40% – dla klientów uzyskujących dochody niższe niż przeciętne wynagrodzenie w danym regionie.
• Do 50% – dla klientów uzyskujących dochody wyższe niż przeciętne wynagrodzenie.

KNF dopuszcza przekroczenie tych progów w uzasadnionych przypadkach, ale bank musi wówczas świadomie zaakceptować podwyższone ryzyko i poinformować o tym klienta.

Bufor na wzrost stóp procentowych – ukryty wymóg

Przy kredytach o zmiennym oprocentowaniu KNF nakazuje bankom stosowanie dodatkowego bufora bezpieczeństwa. Oznacza to, że bank musi obliczyć DStI nie tylko dla obecnej, ale również dla hipotetycznej, wyższej raty – zakładając wzrost oprocentowania o kilka punktów procentowych. To dlatego w okresach niepewności na rynkach finansowych zdolność kredytowa Polaków spada, nawet jeśli ich dochody nie uległy zmianie.