Wypis i wyrys z ewidencji gruntów: Czym są, do czego służą i jak je uzyskać

Czym dokładnie są wypis i wyrys? Definicja i rola

Wypis i wyrys to urzędowe dokumenty, które razem tworzą kompletny obraz nieruchomości w oparciu o dane zgromadzone w państwowym rejestrze zwanym Ewidencją Gruntów i Budynków (EGiB). Rejestr ten zawiera szczegółowe informacje o położeniu, granicach, powierzchni i rodzaju wszystkich gruntów, budynków i lokali w Polsce. Aby w pełni zrozumieć ich rolę w weryfikacji stanu prawnego nieruchomości, należy rozróżnić oba komponenty.

Wypis z rejestru gruntów – część opisowa

To dokument w formie tabelarycznej, który zawiera kluczowe dane tekstowe o nieruchomości. Znajdziesz w nim informacje takie jak:

• Dane właściciela lub władającego nieruchomością.
• Dokładny adres i oznaczenie geodezyjne (numer działki, obręb ewidencyjny).
• Powierzchnia całkowita działki oraz poszczególnych użytków gruntowych (np. grunty orne, tereny mieszkaniowe).
• Numer księgi wieczystej powiązanej z daną nieruchomością.

Wyrys z mapy ewidencyjnej – część graficzna

To fragment oficjalnej mapy, na którym w sposób graficzny przedstawiona jest Twoja działka. Wyrys pokazuje jej:

• Dokładny kształt i przebieg granic.
• Położenie względem sąsiednich działek i punktów odniesienia.
• Kontury budynków znajdujących się na działce.
• Numery sąsiednich działek.

Wypis i wyrys a księga wieczysta – kluczowe uzupełnienie

Te dwa zestawy dokumentów pełnią różne, ale wzajemnie uzupełniające się funkcje. Ich relację można opisać w prosty sposób:

• Księga wieczysta odpowiada na pytanie: KTO MA JAKIE PRAWO? (opisuje status prawny: własność, hipoteki, służebności).
• Wypis i Wyrys odpowiadają na pytanie: CO I GDZIE DOKŁADNIE SIĘ ZNAJDUJE? (opisują status faktyczny: lokalizację, kształt, powierzchnię).

Notariusz lub sąd, dokonując czynności prawnej, musi mieć absolutną pewność, że prawa zapisane w księdze wieczystej dotyczą dokładnie tej nieruchomości, która jest opisana w ewidencji gruntów. Dlatego przy sprzedaży, darowiźnie czy zakładaniu hipoteki wymagany jest komplet obu tych dokumentów.

Kiedy wypis i wyrys są niezbędne? Najczęstsze sytuacje

O wydanie kompletu tych dokumentów będziesz musiał postarać się w kilku kluczowych momentach:

• Przy zawieraniu każdej umowy w formie aktu notarialnego (umowa sprzedaży, darowizny, dożywocia).
• Podczas zakładania nowej księgi wieczystej dla nieruchomości, która jej nie posiada.
• Przy aktualizacji Działu I księgi wieczystej (np. po podziale geodezyjnym działki).
• W procesie ubiegania się o kredyt hipoteczny (jako załącznik do wniosku i operatu szacunkowego).
• W postępowaniach sądowych dotyczących nieruchomości (np. sprawy o spadek, podział majątku, zniesienie współwłasności a kredyt).
• Przy ubieganiu się o pozwolenie na budowę lub ustalenie warunków zabudowy.

Jak uzyskać wypis i wyrys? Proces krok po kroku

Kto może złożyć wniosek?

W przeciwieństwie do w pełni jawnej księgi wieczystej, dostęp do szczegółowych danych z Ewidencji Gruntów i Budynków jest ograniczony. O wydanie dokumentów może wnioskować właściciel nieruchomości lub podmiot, który wykaże tzw. interes prawny. Oznacza to, że musi udowodnić, iż dokument jest mu niezbędny do realizacji konkretnego, chronionego prawem celu (np. jest stroną umowy przedwstępnej zakupu danej nieruchomości).

Metoda 1: Wizyta w urzędzie

Należy udać się do wydziału geodezji i kartografii we właściwym dla lokalizacji nieruchomości starostwie powiatowym (lub urzędzie miasta na prawach powiatu). Na miejscu wypełnia się odpowiedni wniosek (formularz EGiB), uiszcza opłatę w kasie i oczekuje na przygotowanie dokumentów.

Metoda 2: Wniosek online

Coraz więcej powiatów udostępnia możliwość złożenia wniosku przez internet. Najczęściej odbywa się to za pośrednictwem krajowego portalu Geoportal.gov.pl lub dedykowanych portali powiatowych. Proces wymaga posiadania Profilu Zaufanego i dokonania płatności online.

Ile kosztuje i jak długo czeka się na dokumenty?

Opłaty są urzędowe i stałe w całej Polsce. Za komplet dokumentów (wypis w pełnej wersji i wyrys) zapłacimy:

• 140 zł – za dokumenty w wersji elektronicznej (do użytku w systemach bankowych, notarialnych).
• 150 zł – za dokumenty w wersji papierowej, drukowanej i opieczętowanej przez urząd.

Czas oczekiwania na wydanie dokumentów zależy od obciążenia danego urzędu i wynosi zazwyczaj od kilku dni roboczych do około dwóch tygodni.